به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همكاری چندین دستگاه دولتی تا به امروز كارهای متعددی را در زمینه به کارگیری نام‌های منطبق با فرهنگ ایرانی در تبلیغات محیطی، سر در مغازه‌ها، شرکت‌ها و روی محصولات داخلی انجام داده‌ است و خوشبختانه تا حدی هم موفق بوده‌ است. 

ما نیز در این خصوص با علی مهرامی، پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفتگو كردیم تا ببینیم که تا به امروز تا چه اندازه در تشخیص کلمات فارسی از کلمات بیگانه و به کارگیری کلمات فارسی منطبق با فرهنگ ایرانی، برای نامگذاری مغازه‌ها، شرکت‌ها و محصولات داخلی موفق بوده‌ایم. 

علی مهرامی، پ‍‍ژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی با تأکید بر اینکه استفاده از نام‌ها و واژه‌های بیگانه در كشور ما پیشینه‌ای طولانی دارد، به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: زمانی عربی‌گویی و عربی‌نویسی رایج بود و به‌ كار بردن كلمات عربی امتیاز محسوب می‌شد. بعدها فرانسوی و اینک انگلیسی جای آن‌ها را گرفته است. در سال‌های اخیر به‌دلیل افزایش مسافرت‌های ایرانیان به خارج از كشور و نیز افزایش استفاده از فنّاوری‌های نوین مانند اینترنت، گرایش به این نام‌ها بیشتر شده است. تا ‌اندازه‌ای‌ كه گاهی املای لاتین نام‌ها (بر روی تابلوها و محصولات) درشت‌تر یا بزرگ‌تر از املای همان واژه به زبان فارسی است.

وی افزود: زبان فارسی به‌ دلیل پیشینه چندین‌‌ هزارساله‌ای كه دارد، برای همه مفاهیم، پدیده‌ها، اشیا و ... واژه دارد. گنجینه‌ای كه از فارسی میانه داریم و از متون ارزشمندی كه از فردوسی به بعد در زمینه‌های مختلف علوم و فنون به جای مانده‌اند، پُر هستند. از واژه‌های زیبا و اصیل كه می‌‌توانیم بنا بر اقتضا از آن‌ها استفاده كنیم. از نام‌های اساطیری گرفته تا نام گل‌ها، رودها، كوه‌ها، پرنده‌ها و مفاخر ملی و ...

این پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار داشت: نام شركت بزرگی مثل اَپِل (Apple) را درنظر بگیرید با آن نشان «سیب گاززده». واژه‌ای است كاملاً ساده و همه‌فهم از زبان خودشان، امّا برخی از تولیدكنندگان یا صاحبان حرفه‌ها و مشاغل در ایران، متأسفانه فكر می‌كنند برای نشان دادن برتری محصول یا خدمات باید از لفظ بیگانه استفاده كنند. عیب این تفكر این است كه به خود، توانایی خود، فرهنگ خود و زبان خود اعتماد ندارند و آن را حقیر می‌شمارند و با لفظ فرنگی می‌خواهند این كمبود را جبران كنند. یک مثال كلی می‌زنم. فردی كه برای مغازه‌اش، واژه نایت (Night) یا سِوِن (seven) را انتخاب می‌كند، آگاه است و می‌‌داند كه معادل‌های فارسی این كلمات شب و هفت است، اما در لفظ بیگانه، او بزرگی و اعتبار می‌بیند. حتی گاهی املای (خط) بیگانه درشت‌تر و بزرگتر از خط فارسی است.

وی ادامه داد: نام یک نشان است تا محصولی را از محصول دیگر یا شركتی را از شركت دیگر متمایز كند. چه فرقی دارد اسم خیابان «بهار» باشد یا خیابان «بیستم»؟ اگر همین‌قدر بپذیریم كه اسم زشت نباشد و مفاهیم بد را به ذهن متبادر نكند، كافی است. صاحبان مشاغل و حرفه‌ها توجه داشته باشند كه نام به‌تنهایی معجزه نمی‌كند. بیایید كیفیت محصولاتمان را، با هر نامی، بهتر كنیم. آنگاه اگر هدفمان جلب مشتری باشد، به آن می‌رسیم.

مهرامی در پایان در پاسخ به این سؤال که نقش فرهنگستان در این زمینه چیست، تصریح کرد: آیین‌نامه اجرایی قانون ممنوعیت به‌كارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه در تاریخ 1378/2/19 به تصویب هیئت وزیران رسید. در ماده 15 آیین‌نامه آمده است:

«ماده 15 ـ چنانچه بر سر فارسی بودن یک نام میان صاحب مؤسسه و دستگاه‌های مجری اختلاف‌نظر پدید آید، مرجع تشخیص فرهنگستان زبان و ادب فارسی خواهد بود كه به درخواست دستگاه‌های مجری نظر خود را اعلام خواهد كرد.»

بر این اساس، دفتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره ثبت شركت‌ها و مالكیت صنعتی اصالت فارسی نام‌ها را از فرهنگستان استعلام می‌كنند و فرهنگستان زبان و ادب فارسی در اسرع وقت به آن‌ها پاسخ می‌دهد.

این پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر این همكاری بیشتر و بهتر شده است و امیدواریم با همكاری مردم، زبان فارسی را بیشتر پاس بداریم و حرمتش را حفظ كنیم.

انتهای پیام/