نفس تالاب‌ها به شماره افتاده/ جشن نجات یا شمارش معکوس مرگ؟!
13 بهمن که در تقویم به نام تالاب ها نام‌گذاری شده است می‌تواند شروع نجات تالاب های درحال مرگ کشور باشد.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تالاب‌ها به عنوان شریان های حیاتی محیط زیست نقش گسترده ای در حفظ تعادل زیست محیطی و منابع طبیعی ایفا می‌کنند و به عنوان اکوسیستم های آبی سرمایه های ارزشمندی به شمار می‌آیند.
وجود تالاب ها به عنوان عوامل جهاد کننده، تعدیل کننده و تامین امنیت زیستی مناطق به قدری دارای اهمیت است که دوم فوریه برابر با 13 بهمن ماه به نام روز جهانی تالاب ها نام گذاری شده است. کشور ما نیز با گستره زیست محیطی متنوع دارای تالاب های فراوانی است که اگر به حفظ حیات آنها بی توجهی شود، زندگی هزاران موجود زنده که حیاتشان وابسته به تالاب هاست با خطر نابودی مواجه می شود.
*تنوع تالاب ها در اکوسیستم نیمه خشک کشور
تنوع اقلیم، پستی و بلندی های فراوان، وجود 2 دریای وسیع در جنوب و شمال کشور و تشکیلات زمین شناسی اغلب شور باعث شده است که انواع مختلفی از تالاب های از جمله جنگل های مانگرو، صخره‌ای، مرجانی، دریاچه های کوهستانی و دشت های شور کویری در گستره کشور شکل بگیرد.
از 42 نوع تالاب شناسایی شده توسط کنوانسیون رامسر در سطح جهان به جز یک نوع مابقی تالاب ها در کشور یافت می شود که از بین آنها بیش از 84 تالاب بین المللی شناسایی شده است و تاکنون 35 تالاب در 24 نوع با مساحت حدود یک میلیون و 481 هزار و 147 هکتار در کنوانسیون رامسر ثبت شده‌اند و مشمول مقررات این کنوانسیون هستند که از جمله آنها می‌توان از مجموعه تالاب های انزلی، دریاچه ارومیه، تالاب شادگان، تالاب گاوخونی،هامون و گمیشان نام برد.
*تالاب ها کلکسیونی از تنوع زیستی
تالاب ها انواع مختلفی از زیستگاه ها از جمله رودخانه ای، دریاچه ها،مناطق ساحلی، جنگلی، لجن زارها و حتی زیستگاه های مرجانی را شامل می‌شوند که زیستگاه مختلفی از گیاهان، ماهی ها، میوه ها، میگو و موجودات ذره بینی به شمار می‌آیند.
از سوی دیگر به واسطه اینکه ایران در مسیر اصلی مهاجرت پرندگان قرار دارد، تالاب های کشور محلی برای تغذیه و گاه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر، دارای اهمیت فراوانی است. علاوه بر اهمیت تالاب ها به واسطه وابستگی زندگی هزاران موجود زنده به حیات آنها، تالاب ها دارای ارزش اقتصادی فراوانی از جمله برداشت انواع نمک ها، صید ماهی و میگو است.
*تالاب های کشور در یک قدمی نابودی همیشگی
اگرچه امروزه اهمیت زیست محیطی تالاب ها برای تمام مسئولان محیط زیست شناخته شده است و به دلیل قرارگیری نام آنها در کنوانسیون رامسر حفظ آنها از خطر نابودی جزء تعهدات سازمان محیط زیست محسوب می شود، اما به دلیل خشکسالی های اخیر، ساخت سد در مسیرآب‌های ورودی به تالاب ها و گاه مدیریت غیر اصولی برروی آب‌های کشاورزی تعدادی از تالاب ها و دریاچه های کشور از جمله شادگان،گاوخونی، انزلی، پرشیان، چغاخور، طشک،گندمان، هورالعظیم، هامون ،میانکاله، ارومیه و موته یا خشک شده اند و یا با بحران کم آبی مواجه هستند.
به عنوان مثال یکی از تهدیداتی که تالاب زخم خورده میانکاله را به مرز نابودی کامل کشانده، جاده سازی افراد سودجو تا نزدیکی این تالاب است.
مسعود باقرزاده کریمی معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص وضعیت کنونی تالاب میانکاله می گوید: جاده ای که از بهشهر تا نزدیکی میانکاله پیش رفته با توجیه نصف شدن مسیر مردم به ساحل دریای خزر در میانکاله ساخته شده است درحالی که این جاده در مناطق امن میانکاله احداث شده که حتی مسئولان محیط زیست نیز فقط اجازه حضور و تردد در فصول خاصی از سال را در منطقه دارند.
وی با تاکید براینکه آسفالت های جاده به آب های تالاب میانکاله رسیده است، تصریح کرد: خطر جدی تر عبور لوله های پایانه نفتی در امیرآباد است که اگر حادثه ای چون ترکیدن لوله ها اتفاق بیفتد تمام ساحل میانکاله غرق در نفت می شود.
معاون دفتر امور زیستگاه ها و مناطق سازمان حفاظت محیط زیست معتقداست: پایین آمدن سطح آب دریای خزر، میانکاله را با خطر خشک شدن رو به رو کرده است اما با این اوصاف عده زیادی راغب به تصاحب اراضی اطراف این تالاب هستند.
تالاب انزلی واقع در استان گیلان که روزی امکان صید 7 تا 8 تن ماهی در آن وجود داشت امروز درحال تبدیل شدن به مرداب است و ارتفاع آب در آن از هشت متر به حدود یک و نیم متر رسیده است و کارشناسان محیط زیست علت آن را رشد سریع گیاهان غیر بومی از جمله "اوزلا"در این تالاب می دانند.
پرویز کردوانی کارشناس محیط زیست در این رابطه می گوید:گیاه "اوزلا" آفتی برای تالاب ها و حیات آنها محسوب می شود. این گیاه سریع رشد کرده و مانند لایه ای روی تالاب را گرفته است و نمی گذارد نور به درون تالاب نفوذ کند و جلوی ورود اکسیژن به آب را گرفته و امکان تنفس را برای موجودات درون تالاب از بین می برد.
حال و روز دیگر تالاب های کشور بهتر از این 2 تالاب نیست و آن ها نیز با خطر نابودی همیشگی مواجه هستند.
*راهکارهای نجات تالاب ها از خطر نابودی
به گفته کارشناسان تغییرات کاربری اراضی تالاب ها،عدم رعایت حق آبه آنها از سوی مجریان طرح های آبی،ورود انواع آلاینده ها به تالاب ها،شکار و صید غیرمجاز،خشکسالی و تغییرات اقلیمی جهانی از جمله خطرات پیش روی تالاب ها هستند که با مدیریت صحیح بر روی آب‌های سطحی،کاهش برداشت از تالاب ها و لای روبی آنها می تواند آنها را از خطرنابودی نجات دهد و با نام گذاری یک روز به نام تالاب ها نمی توان آنها را از یک قدمی مرگ نجات داد.
انتهای پیام/
