گفته میشود که داعش از نرم افزار پیام رسان تلگرام به عنوان یک بستر امن به اندازه ای بسیار زیاد در راستای هدایت و انجام عملیات تروریستی خود بهره میگیرد. اما این تنها یکی از نرم افزارها و ابزارهای مورد استفاده این گروه است و سوال اساسی این است که ابزارهای دیگر مورد استفاده این گروه شامل چه دسته و عناوینی هستند؟

محققان در موسسه پژوهشی-نظامی West Point در مورد این سوال پاسخ های قابل تاملی ارائه کرده اند. این محققان موفق به دسترسی به یکی از راهنما های امنیتی عملیاتی داعش شده اند که در بر دارنده توصیه ها در استفاده از سرویس ها و نرم افزارهای مختلف و همچنین سیاست های امنیتی در به کار گیری این ابزارها است.

اولین نکته در این است که تروریست های داعش در این راهنما، به شدت توصیه به استفاده از شبکه Tor به عنوان یک بستر امن برای وب گردی، سیستم عامل Tails به عنوان امن ترین سیستم عامل، تلگرام به عنوان مناسب ترین پیام رسان برای ارتباط امن، و همچنین نرم افزارهای پیام رسان دیگر نظیر iMessage و FireChat شده اند.

همچنین در این راهنمای امنیتی به اعضای این گروه تروریستی پیشنهاد شده است که از گوشی های هوشمند امن نظیر BlackPhone ساخت Silent Circle شده اند و هشدار داده شده است که تحت هیچ شرایطی از سرویس ها و نرم افزارهایی که مکان جغرافیایی آنها را مشخص میسازد استفاده نکنند. یکی از نکات جالب در این راهنما این است که استفاده از Dropbox به دلیل دسترسی اطلاعاتی حکومت ایالات متحده به محتوای اطلاعات آن – در صورت نیاز – ممنوع شده است.

این راهنمای امنیتی همچنین برخی افسانه ها در مورد این گروه را نا مربوط میکند. برای مثال در این راهنمای امنیتی در مورد استفاده از کنسول پلی استیشن برای چت بین اعضا – آنگونه که در حملات پاریس شایعه شده است – هیچ اشاره ای وجود ندارد. همچنین بر خلاف آنچه ایالات متحده عنوان میکند مبنی بر این که WhatsApp یک ریسک امنیتی است، داعش به شدت در استفاده از این نرم افزار پرهیز دارد که دلیل اصلی آن خلل و فرج های امنیتی در رمزنگاری آن است.

همه این نرم افزارها و ابزارها برای همه ما آشنا هستند. اغلب اینها نرم افزارهایی هستند که برخی از کاربران برای جلوگیری از جاسوسی و سرقت اطلاعات از آنها به شکل روزانه بهره میگیرند. موضوعی که میتواند جایگاه رمزنگاری برای کاربران را به شدت به خطر اندازد. داعش با استفاده از این ابزارها اکنون موفق به مخفی نگاه داشتن هویت و موقعیت افراد و عملیات خود شده است.

البته همانند همیشه خطاهای انسانی نیز در عملیات این گروه وجود دارد و برای مثال در حملات پاریس هدایت بخشی از عملیات با اسم ام اس و همچنین به جای گذاشتن یک گوشی هوشمند سالم برای پلیس نشان میدهد که اعضای این گروه نیز همیشه از دستور العمل ها و راهنمایی های امنیتی پیروی نمیکنند و این خود جای خرسندی دارد.

اما واقعیت این است که نحوه استفاده متفاوت داعش از تکنولوژی مهمترین نکته ای است که باید مورد توجه دولت ها و کارشناسان امنیتی باشد. به ویژه آنکه استفاده نامشروع داعش از این ابزارها میتواند بهانه ای بسیار خوب برای حکومت های غربی در راستای افزایش جاسوسی و شکنندگی بیشتر امنیت در نرم افزارهای مورد استفاده کاربران باشد.