فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معادل فارسی کلمات «ایدئولوژی»، «کانتر» و «دیکتاتوری» را کلمات «ایدئولوژی یا مرام»، «باجه» و «استبدادی» قرار داده‌اند.

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زبان فارسی در کشور ما به زبان دوم تبدیل شده است. چندان نباید از این مسئله تعجب کرد، وقتی هر واژه‌ای که به‌کار می‌بریم یا از زبان‌های اروپایی به زبان فارسی وارد شده است یا از زبان عربی. امروزه کاربرد واژه‌های فارسی در بین مردم به گنجی نایاب تبدیل شده است. یکی از دلایل آن را باید، ساخته نشدن معادل‌های مناسب برای کلمات بیگانه دانست. هنگامی که کلمات لاتین از نظر ساخت کلمه اسلوبی قوی‌تر از معادل‌های زبان فارسی دارند و هنگامی که معادل‌های ساخته شده جذابیتی برای کاربرد توسط مردم ندارند. نتیجه‌ای جز آنچه در حال وقوع است، حاصل نخواهد شد. ثمره نبود معادل‌های مناسب برای کلمات لاتین همین چیزی است که این روزها مشاهده می‌کنیم. این روزها حتی قوی‌ترین ذره‌بین‌ها هم قادر نیستند واژه‌های فارسی را از میان انبوه واژه‌هایی تشخیص دهند که ورد زبان مردم شده است. ساخت معادل‌های مناسب برای کلمات فارسی می‌تواند کاربرد کلمات فارسی را در بین مردم افزایش دهد. وگرنه شاهد آن خواهیم بود که زبان فارسی ما به طور کامل اروپایی یا عربی شود. با زبانی در آینده نه چندان دور روبرو خواهیم بود که تنها صورت توشتاری و طرز تلفظ متفاوتی نسبت به اصل کلمه در زبان‌های اروپایی و عربی دارد. احساس خطری که در این زمینه حس می‌شود سنگینی وظیفه ساخت معادل برای کلمات بیگانه را بیش از پیش نشان می‌دهد. 

1- «ایدئولوژی»: معادل آن را «ایدئولوژی یا مرام» قرار داده‌اند. کلمه «مرام» واژه‌ای عامیانه است که اغلب در ترکیب با «معرفت» و به صورت ترکیب «مرام و معرفت» در زبان امروز و میان مردم کاربرد دارد. این واژه به عنوان یکی از معادل‌های کلمه «ایدئولوژی» قرار داده شده است. قرار دادن این کلمه به عنوان معادل کلمه لاتین با توجه به تفاوت معنایی که با کلمه لاتین دارد، درست به نظر نمی‌رسد. همین تفاوت معنایی عاملی شد تا این کلمه به عنوان کلمه معادل در زبان امروز به‌کار گرفته نشود‌. اما کاربرد این کلمه به معنای عنوان واژه‌ای عامیانه همچنان در بین مردم مشاهده می‌شود و اما بعد از وضع کلمه «ایدئولوژی» به عنوان معادل غفلت نکنیم. این کلمه به همان صورت لاتین خود به عنوان کلمه معادل انتخاب شده است. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود.

2- «کانتر» معادل آن را «باجه» قرار داده‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و «های غیر ملفوظ» ساخته شده است. کلمه «باج» در گذشته به صورت جزئی از کلمه مرکب «باج و خراج» به‌کار می‌رفت. در آن روزگار این واژه به معنای مبلغی بود که مردم به حکومت می‌پرداختند اما امروزه این کلمه معنای دیگری به خود گرفته است. امروزه کلمه «باج» را می‌توان در ترکیب فعل مرکب «باج دادن» نیز مشاهده کرد. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود و اتصال «های غیر ملفوظ» به کلمه «باج» سبب شده است این کلمه معنای مکان به خود بگیرد هرچند این پسوند بدین معنا چندان در زبان امروز استفاده نمی‌شود.

3- «دیکتاتوری» یا همان «دیکتاتوریال لاتین»‌: معادل آن را «استبدادی» قرار داده‌اند. این معادل از ترکیب اسم عربی با «یاء مصدری» فارسی ساخته شده است. کاربرد فراوان این کلمه عربی در زبان فارسی سبب شده است که ترکیب آن با «یاء مصدری فارسی» چندان مذموم دانسته نشود. کلمه «استبداد» در زبان عربی مصدر باب استفعال محسوب می‌شود. علاوه بر این کلمه، واژه «مستبد» نیز در زبان فارسی کاربرد دارد. این واژه اسم مفعول از همین باب است. این معادل در زبان فارسی به‌کار می‌رود. در کنار کاربرد این کلمه، می‌توان کاربرد کلمه لاتین را نیز مشاهده کرد. کلمه لاتین به صورت «دیکتاتور» نیز در زبان امروز استفاده می‌شود.


انتهای پیام/
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۱
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۴۱ ۰۴ آبان ۱۳۹۴
نظر شما در مورد باجه درست نیست.این کلمه از قدیم الایام در مناطق آذربایجان به صورت (باجا) به معنی روشنایی سقف و یا به معنی سوراخ بزرگ در ساختمان های گلی وجود داشته است.
آخرین اخبار