به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ کتاب «دادستان دینی» از جمله کتاب‌هایی است که در ادبیات پهلوی ایران به چشم می‌خورد. این کتاب به معنای مجموعه آرای دینی است . منوچهر در این کتاب، به 92 سوالی، که «مهر خورشید» ، پسر« آذر ماه» و بهدینان دیگر از او کرده‌اند، پاسخ می‌دهد. کتاب با مقدمه‌ای آغاز می‌شود، که نثر پیچیده‌ای دارد. از فحوای این مقدمه برمی‌آید، که این سوالات به صورت مکتوب برای منوچهر فرستاده شده و وی پس از گذشت مدت زمانی طولانی به آن‌ها پاسخ داده است. تاریخ دقیق نگارش کتاب معلوم نیست.

«دادستان دینی» مطالب متنوع و گوناگونی چون مطالب مربوط به آیین‌های دینی، قوانین و حقوق، آفرینش و موجودات ما‌بعد‌الطبیعه، بهشت و دوزخ و رستاخیز، کارهای نیک و گناهان و اندرزها را در برمی‌گیرد. 

همراه با متن «دادستان دینی» متنی در نسخ خطی می‌آید که به روایات پهلوی معروف است. در نسخه‌های خطی، عنوانی برای این کتاب ذکر نشده و اطلاق چنین عنوانی بر این کتاب در قیاس با متون مشابهی بوده که از این کتاب در دست است. در کتاب «دادستان دینی» مقدمه‌ای دیده نمی‌شود و گردآورنده مطالب را پشت سر هم آورده است.

1- «اسکوتر» :معادل آن را «پاروک» قرار داده‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و پسوند «کاف تصغیر» ساخته شده است. کلمه «پارو» در زبان امروز به کارمی‌رود، هرچند این کلمه را نمی‌توان در متون بسیار قدیمی مشاهده کرد. این مسئله را نباید به دست فراموشی سپرد که پسوند «کاف تصغیر» از پسوند‌های قدیمی زبان فارسی است. با این وجود ترکیب آن با اسم نمی‌تواند، به کاربرد کلمه در زبان فارسی امروز کمکی کند. به دلیل آنکه ترکیب این دو کلمه با یکدیگر نمی‌تواند، مفهوم کلمه لاتین را به مخاطب منتقل کند. قرار ندادن معادل برای این کلمه، بهتر از وضع معادلی بود که امیدی به کاربرد آن توسط مردم نیست. 

2- «سولاروم»: معادل آن را کلمه «نور پز» وضع کرده‌اند. این کلمه از ترکیب اسم و بن مضارع فعل «پختن» ساخته شده است. این فعل را می‌توان، در متون قدیمی از جمله آثار سعدی مشاهده کرد.

هر که آمد عمارتی نو ساخت/ رفت و منزل به دیگری پرداخت

وآن دگر پخت همچنین هوسی/ زین عمارت به سر نبرد کسی

با وجود آنکه تک تک اجزای این کلمه در زبان امروز به کارمی‌رود، اما این معادل در زبان فارسی رواج پیدا نخواهد کرد، به دلیل آنکه این کلمه با معنای کلمه لاتین مطابقت نمی‌کند.

3- «تایپوگرافیک»: معادل آن را کلمه «نویسه‌نگاشتی» ساخته‌اند. در ترکیب این کلمه می‌توان، ترکیب بن مضارع فعل «‌نوشتن» با «های غیرملفوظ» و بن ماضی فعل «نگاشتن» با پسوند «یاء مصدری» را می‌توان مشاهده کرد. فعل «نگاشتن» در زبان امروز متروک شده است و کاربردی ندارد. از انواع کاربرد این کلمه، بیشتر می‌توان کاربرد اسمی آن را به صورت «نگارش» دید. ترکیب این دو کلمه با یکدیگر، حشوی قبیح را ایجاد کرده است. همین مسئله سبب به کار نرفتن کلمه معادل خواهد شد. به دلیل اینکه حشو قبیحی که در این ترکیب است، گنگی معنای کلمه را به همراه دارد و به دنبال آن سرنوشتی جز به کارنرفتن معادل در زبان امروز برای کلمه رقم نخواهد خورد.

انتهای پیام/