"علی رهبری"، مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران در گفتگو با
خبرنگار موسیقی باشگاه خبرنگاران درخصوص فعالیت هنری در ایران گفت: بعضی اوقات ماشینی که خوب کار نمیکند آدم فکر میکند ایراد از موتور یاباطری است اما ناگهان متوجه میشویم که ایراد در باد چرخ ماشین است. کارهای هماهنگ کردن در ایران خیلی اوقات مثل باد چرخ ماشین است و در وهله اول باید به باد چرخ توجه شود.
وی ادامه داد: ما آمدیم ارکستر سمفونیک به آن بزرگی را راه انداختیم که این اتفاق باعث افتخار است و الان در مرحله پنچرگیری آن هستیم. فاصله ما با یک کار جهانی چیست؟ دقیقاً فاصله بین آدم خوب و بد است.
رهبر ارکستر سمفونیک تصریح کرد: موتور اصلی این ماشین که خود ارکستر سمفونیک است را درست کردهایم و حالا به باد چرخ و چیزهای ارزان و پیش پا افتاده رسیدهایم که متاسفانه، به خاطر عدم مدیریت فعلاً گریبان ما را گرفته است که به زودی رفع خواهد شد.
*مسئولین با یک سرعت غیر ایرانی با من همکاری کردند
رهبری درباره همراهی مسئولان فرهنگی گفت: انگیزه مسئولان خوشبختانه بالا است. چهل سال پیش کسی متوجه نشد که من چه میگویم. چون متوجه نمیشدند این انگیزهها را نمیتوانستم داشته باشم زیرا این انگیزه از طرف مسئولان به من انتقال پیدا نمیکرد.
رهبری بیان کرد: خوشبختانه در این یک ماه و 20 روز تمام مسئولان و تمام افراد زیر دست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با جان و دل و با یک سرعت خیلی غیر ایرانی با من همکاری کردهاند که این باعث افتخار است و کمی باعث تعجب شده و گاهی میترسم که موقتی باشد. البته انگیزه یک آرزو است و این آرزو ما و مسئولان است که انگیزه میآفریند.
*من شاگرد معمولی این مملکت بودم
وی ادامه داد: من همیشه ارکستر سمفونیک فیلار مونیک را با فوتبال مقایسه کردم، البته مخارج وحشتناکی که برای فوتبال خرج میشود، با هزینههای ارکستر قابل قیاس نیست. در خیلی از کشورهای پیشرفته ارکستر سمفونیک به همان اندازه اهمیت دارد که فوتبال آن کشور، به طور مثال در آلمان همان قدر که به فوتبال اهمیت داده می شود به ارکستر سمفونیک نیز توجه میشود. شما در آلمان بیش از 200 ارکستر سمفونیک میبینید که در حال فعالیت هستند در نتیجه برای آنها ارکستر سمفونیک از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وی افزود: من شاگرد معمولی این کشور بودم و در دوران نوجوانی بیشتر در دستگاههای ایرانی و ویلن ایرانی مینواختم و در حقیقت بیشتر به موسیقی ملی توجه داشتم و هیچ کسی فکر نمیکرد بتوانم رهبری ارکستر کلاسیک را بر عهده بگیرم.
رهبری درباره فعالیتهای بین المللی که در آینده خواهد داشت، عنوان کرد: مدیر هنری ارکستر میتواند مدیر هنری چند کشور دیگر هم باشد. مدیر هنری احتیاج ندارد که همیشه در دفترش باشد. البته ضمن اینکه من مدیر هنری ارکستر سمفونیک هستم چند باری هم در سال ارکستر را رهبری میکنم.
وی افزود: هر چیزی قیمتی دارد. 10 سال پیش با کنسل کردن کارهای بین المللیام به ایران آمدم اما یک روزنامه که با من خوب نبود نوشت که " علی رهبری" از اوجش افتاده و به ایران برگشته اما من در این یک دهه حدود 300 ارکستر را رهبری کردم و حالا باید بگویم که یک دهه پیش اگر در اوج نبودم فکر میکنم در همین یک دهه به اوجم بازگشتم.
*انگیزه من پیشرفت علاقمندان به موسیقی بوده است
رهبری تصریح کرد: انگیزه حضور من در ایران اداری و مالی نبوده که اگر قرار بود این باشد خارج از ایران تمامی اینها برای من فراهم بود تنها انگیزه من فقط علاقمندان به موسیقی و آرزوی پیشرفت آنها بوده است. پیش از انقلاب زمانی که ایران را ترک کردم من مسئول 2 ارکستر بودم همان روز با خودم گفتم که یک روز به ایران باز میگردم.
وی افزود: حال این یک روز 30 سال طول کشیده که برای شخص من این تأخیر فرقی نمیکند. در آن دوره قرار بود جوانهایی را رهبری کنم که الان سن و سالی پیدا کردهاند ولی چیزی از دست ندادهام و در حال حاضر با فرزندان و نوههای همان جوانهای قدیم کار خواهم کرد.
*مادر من اولین و آخرین مشوق من بوده است
وی ادامه داد: پیشرفت و دیده شدن من در خارج از کشور و رهبری ارکسترهای بین المللی من موازی با انقلاب ایران بود. پس از سفرم از ایران در 40 سال گذشته هیچ وقت رئیس جمهوری ندیدهام که دغدغه بازکردن ارکستر داشته باشد فقط دو نفر این تفکر را داشتند یکی "واسلاو کالاس" رئیس جمهور چک بود که ما را دعوت کرد و با وی جلسهای داشتیم زیرا کشور چک از نشان هنری بالایی برخوردار است و دومین نفر رئیس جمهور ایران، "حسن روحانی" بود.
رهبری افزود: در روزنامههای خارجی زبان وقتی خواندم که رئیس جمهور ایران، گفته که ارکستر سمفونیک و ملی را باز خواهد کرد به همسرم گفتم اگر "حسن روحانی" نتواند ارکسترها را هم باز کند همین توجهی که به ارکسترها کرده برای من ارزش زیادی دارد.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران ادامه داد: باعث افتخار است که یکی از رادیوهای اروپا و علاقمند به ایران، وقتی برای اخبارش با من مصاحبه میکرد از من پرسید که به عنوان یک موزیسین فکر میکنید آقای رئیس جمهور این کار را برای مانور تبلیغاتی سیاسی کرده است یا خیر؟ من در جواب گفتم که ای کاش این طور بود و ای کاش رقبای بعدی ریاست جمهوری هم در مانورهای تبلیغاتی شان به هنر و ارکسترهای سمفونیک و ملی توجه ویژهای داشتند.
وی در ادامه با اشاره به خاطرهای از دوران کودکی خود اظهار داشت: وقتی رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت هنری را میبینم بیشتر به یاد مادرم میافتم. خانمی که در یک خانواده مذهبی به دنیا آمده و تا آخر عمر مذهبی بوده ولی چون استعداد و فهم منطقی داشتند اولین و آخرین مشوق من در حوزه موسیقی بوده است.
رهبری ادامه داد: همین اواخر قبل از اینکه از دنیا برود من رهبری ارکستر فیلار مونیک بی بی سی منچستر را پذیرفته بودم با مادرم تماس گرفتم تا حالشان را بپرسم از من پرسیدند چه میکنی؟ گفتم ارکستر فیلار مونیک بی بی سی را رهبری میکنم. گفت که خیلی مهم است؟ گفتم آره در جواب گفت پس برو زودتر به کارت برس چون تو آدم تنبلی هستی، برو با تمرکز به ارکسترت برس و کنسرتت را خوب آماده کن. این مادر ایرانی است و حالا چهرهای که از مادرم به خاطر دارم در این آقایان میبینم.
وی عنوان کرد: در کودکی موسیقی ایرانی مینواختم اما به نوازندگی غربی علاقه داشتم. روضه خوانی به نام «ظهیری» ماهی یک بار به خانه ما میآمد و روضه خوانی میکرد. روزی مادر من به وی گفت که پسر من به موتزارت علاقه دارد نظر شما در این باره چیست؟ ایشان جواب دادند بنده آقای موتزارت را شخصاً نمیشناسم ولی راجع به ایشان خیلی خوب شنیدم شما اجازه دهید بچه به سراغ این کار برود حتماً آخر عاقبتش خوب خواهد شد.
*آرزوی من موفقیت ارکستر سمفونیک ایران است
وی تصریح کرد: من به تمامی آرزوهایم رسیدم ولی آرزو دارم یک روز ارکستر ایران را به جایی برسانیم که آن را در تمامی شهرهای دنیا چون لندن، پاریس، وین و ... اجرا ببریم.
علی رهبری در ادامه گفتگو دلیل انتخاب سمفونی 9 بتهوون را به عنوان یکی از مهمترین اپراتورهای ارکستر سمفونیک بیان کرد: از کودکی اخلاقم این بوده که در همه زمینهها باید سنگ تمام بگذارم. وقتی که فکر کردم چه قطعهای را باید برای این ارکستر انتخاب کنم به این توجه کردم که باید قطعهای باشد که به جز صلح، محبت و احساس مثبت حس دیگری ندهد و ملیت هم نداشت باشد.
وی ادامه داد: بتهوون با سمفونی 9 با پیامی که میدهد باعث گله نمیشود که البته حسنی هم دارد که از خوانندهها و کر ایران هم استفاده کنیم برای اینکه ثابت کنیم چه ظرفیتهایی در ایران داریم. پیش از سفرم به ایران "رضا ناژفر" نیز از من همین سوال را کرد و من از وی پرسیدم اگر بهتر از این قطعه داری معرفی کن که پاسخ داد بهتر از این قطعه نیست و با من هم عقیده شد.
*برای من موسیقی مرزی ندارد
وی درباره مرز بندی میان سبکهای موسیقی عنوان کرد: برای من شخصاً موسیقی مرزی ندارد اما گویا در ایران برای خیلیها این مرزبندی وجود دارد که دائم درباره آن حرف میزنند.
رهبری ادامه داد: در کشور ما موسیقی از مذهب شروع میشود. قرائت قرآن در ایران یک هنر است. قاریان قرآن بهترین خوانندهها هستند. اگر به قاریان قرآن بگوییم که نخوانند از آنها چه میماند؟ خداوند بشر را با موسیقی آفریده است اما وقتی وارد موسیقی میشویم در ایران افرادی را میبینیم که موسیقی را به خوب و بد طبقه بندی میکنند.
وی تصریح کرد: بچههایی که با موسیقی سر و کار دارند آدمهای بهتری هستند البته که موزیسینهای ما همه لوس و مغرور هستند و با هر چیزی ناراحت میشوند، قهر میکنند و میروند.
رهبری تصریح کرد: اگر یک آهنگسازی برای ارکستر ما دو تار بگذارد همان ارکستر تبدیل میشود به ارکستر ملی و اگر یک گیتار باشد ممکن است بگویند که در ارکستر قطعه پاپ میزنند البته که اشکالی ندارد.
رهبری درباره حضور "شهرداد روحانی" در ارکستر سمفونیک تهران گفت: "شهرداد روحانی" بیشتر روی موسیقی سبک تمرکز داشته که ما از وی دعوت خواهیم کرد که موسیقی فیلم و کلاسیک سبک اجرا کند که در این کار خیلی استعداد و تجربه دارد که اگر در آن گیتار یا ساز ماندولین هم باشد مسئلهای ندارد.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران پیرامون حواشی پیش آمده در این ارکستر و اتفاقات رخ داده در زمان اجرای افتتاحیه عنوان کرد: دوست ندارم دیگر در این باره حرفی بزنم ولی باید اشاره کنم هیچ نوع حاشیهای در هیچ ارکستر سمفونیکی که معمولاً 150 نفر در آن حضور دارند امکان ندارد که اتفاق بیافتد و فقط یک یا 5 نفر آن را حس کنند و بقیه متوجه آن نشوند که این بزرگترین حسن شغل من است.
وی افزود: اگر نوازندهای به هر دلیل و در هر مقامی تمرکز ندارد و خسته است و توقع دارد که با وی برخورد نشود مطمئن باشد اینگونه نخواهد بود. ما با هر کسی که وظیفه خود را خوب انجام ندهد برخورد خواهیم کرد. در ارکستر کسی نباید دیر کند. اگر چنین اتفاقی در کنسرت بیافتد دیگر تکلیف چیست؟ ما با تعارفهای الکی و اشکالی ندارد به ارکستر ضربه نخواهیم زد. در فوتبال و ارکستر سمفونیک این تعارفها را کنار باید گذاشت.
رهبری عنوان کرد: ناصر رحیمی تنها یک شانس داشت آن هم اینکه بیایند از ما عذرخواهی کنند تا ما از وی شکایت نکنیم. تاخیر 45 دقیقهای در کنسرتی که آبروی این مملکت بوده تنها دو برداشت دارد. این اتفاق یا عمدی بوده یا از غیر حرفهای بودن وی نشأت میگیرد. در صورتی که بقیه 150 نفر یک ساعت زودتر از اجرا در سالن بودند پس من فکر میکنم این حاشیههای بیش از اینکه به من ارتباط پیدا کند به وی و رسانهای که در این باره نوشته باز میگردد.
رهبری تصریح کرد: من بیش از 120 ارکستر رهبری کردهام از بالاترین تا نسبتاً پایینترین آن که همه هم با افتخار و آبرومند برگزار شده و تا به امروز ندیدهام هیچ نوازندهای در روزنامهای صحبت کند پس باید دید هدف وی چه بوده است.
رهبری افزود: طرز نوشتن راجع به ما و کارهایی که ما میکنیم با طرز نوشتن روزنامههایی که راجع به فوتبال مینویسند اختلافش خیلی زیاد است.
وی عنوان کرد: برحسب اتفاق تیتر چند روزنامه ورزشی را نگاه میکردم، لحن و کلمات استفاده شده خیلی برای من غریبه بود آن هم برای کشوری که برای خود حداقل در حرف و نگارش واقعاً سنت و آداب و رسوم دارد. پس باید به جای اینکه شبیه مجلات بلوار در اروپا که به دنبال حاشیه و نکات فرعی میگردند تمرکزمان را روی کیفیت فرهنگی بگذاریم و واقعاً وظیفه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چیزی غیر از این نیست.
علی رهبری در پایان صحبت هایش گفت: بنده اعتقاد دارم ما سه گروه هستیم که باید با هم رشد کنیم در وهله اول من و ارکستر سمفونیک، سپس رسانهها و در انتها مردم که باید با هم به آن نقطه برسند.
گفتگو: مهدی خان محمدی
انتهای پیام/