آيه 160 سوره ي انعام
«
مَن جَآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اءَمْثَالِهَا وَمَن جَآءَ
بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَىَّ إِلا مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ »
هركه نيكى آورد، پس براى او پاداشى ده برابر آن است وهركه بدى آورد، جز مانند آن كيفر نخواهد ديد و به آنان هرگز ستم نخواهد شد.
*
از كلمه ى جاء استفاده مى شود كه پاداش و كيفر مورد بحث در اين آيه ،
مربوط به دادگاه قيامت است . وگرنه چه بسا خلافى كه با توبه محو يا به نيكى
تبديل شود. يبدّل اللّه سيّئاتهم حَسنات (فرقان ، 70.)، يا مورد عفو قرار
مى گيرد.
* يَعفُو عن كثير(مائده ، 15)، و چه بسا نيكى ها كه با
ريا و عُجب و گناهان ديگر محو و حبط شود. پس عملى ملاك است كه به صحنه ى
قيامت آورده شود. جاء بالحسنة ... جاءبالسيّئة. گرچه آيه ى مربوط به عمل
نيك و بد است ، ولى طبق روايت ، آنكه نيّت خير كند پاداش دارد ولى نيّت سوء
تا به مرحله عمل نرسد، كيفر ندارد واين فضل الهى است .
* در روايات
آمده است : هر كه در ماه ، سه روز روزه بگيرد، گويا همه ى ماه را روزه
گرفته است ، زيرا هر روزش ده روز حساب مى شود. عشر اءمثالها. پاداش ده
برابر، حداقلّ است . بعضى اعمال ، در بعضى شرايط و براى بعضى افراد، پاداش
تا هفتصد برابر بلكه پاداش بى حساب هم دارد.
* از ده پاداش الهى ، فقط يك قسمت مزد است و نُه قسمت ديگر فضل . فيوَفِّيهم اُجورهم و يزيدهم من فضله (نساء، 173)
* سؤال: اگر كيفر گنهكار، به اندازه ى گناه اوست، پس چرا يك روز روزه خوردن، شصت روز روزه كفّاره دارد؟
پاسخ:
مقصود از مثل در آيه، از نظر عدد نيست، بلكه كيفيّت و چگونگى است. اهميّت
يك روز، روزه ماه رمضان ، برابر با 60 روز در غير ماه رمضان است . مثل شب
قدر كه در اهميّت ، بيش از هزار ماه است . اين بيان اهميّت است ، نه برترى
عددى .
پيام ها:
1- در شيوه ى تربيتى اسلام ، تشويق ده برابر تنبيه است . عشر امثالها
2- تشويقِ چند برابر، ظلم نيست ولى كيفر بيش از حد ظلم است . فلايجزى الا مثلها و هم لايظلمون
3- خداوند، در پاداش با فضل خود رفتار مى كند، ولى در كيفر، با عدل . عشر اءمثالها... الاّ مثلها
4- عمل انسان هميشه و همه جا همراه انسان است . من جاء بالحسنة ... و من جاء بالسيّئة
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید 
