آیا معامله هسته‌ای درهای بازار ایران را به روی اروپا می گشاید؟
تحقق توافق هسته ای می تواند منجر به آزاد شدن میلیون ها دلار از سرمایه های بلوکه شده ایران شود که رونقی مهم برای بازار این کشور محسوب می شود . اما آیا این توافق انجام و اروپا از این بازار بکر جهانی بهره‌مند می‌شود؟
به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از پایگاه خبری الزاویه؛ این پایگاه خبری در مقاله ای به قلم "جورج میتون" نوشت : در دهه 1970 ایالات متحده در سخنرانی مقامات دولتی و حتی رسانه های خود از فعالیت های هسته ای ایران تحت حکومت شاهنشاهی پهلوی بعنوان افتخاری برای واشنگتن در داشتن هم پیمانی مورد اعتماد در غرب آسیا که دارای فناوری هسته ای است ، صحبت می کردند . اما در چندین دهه بعدی این مساله تغییری 360 درجه ای پیدا کرد . از زمان وقوع انقلاب اسلامی در سال 1979 و فرار شاه از ایران ، آمریکا و هم پیمانانش از هیچ اقدامی برای از بین بردن تاسیسات هسته ای ایران و ناامیدکردن مقامات آن از توسعه این فناوری فروگذار نکردند . توجیه آنها برای اینهمه دشمنی و خصومت " تلاش برای ساخت سلاح اتمی " توسط ایران بود ، بهانه ای واهی که برای اثبات آن هیچ ادله یا سند معتبری ارائه نکردند .
در ادامه این مقاله آمده است : یکی از اقدامات خصمانه غرب برای مبارزه با فعالیت های هسته ای ایران اعمال تحریم های اقتصادی بر ضد ایران بوده است . هدف از این تحریم ها انزوای ایران از جامعه بین المللی و ناتوانی در تامین مایحتاج وارداتی و نیز عدم امکان صادرات تولیدات آن بود . بر اساس تخمین های حداقلی ، با رفع تحریم ها ، مبلغی معادل 800 میلیارد دلار از سرمایه گذاری های خارجی در ایران آزاد خواهد شد .
* مذاکرات هسته ای
پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری در ایران و پیروزی " حسن روحانی " ، برای نخستین بار طی چندین سال گذشته بیشترین احتمال برای تحقق توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 5+1 بوجود آمده است . اگر تنش زایی هسته ای میان ایران و غرب وجود نداشت ، آیا میزان سرازیر شدن سرمایه های خارجی در ایران قابل محاسبه بود ؟ و تاثیر چنین توافقی میان تهران و قدرت های جهانی بر وضعیت ثبات و امنیت در منطقه چگونه خواهد بود ؟
طی چندین دهه تحریم غرب و بخصوص آمریکا علیه ایران ، خساراتی به اقتصاد این کشور وارد شد اما رویکردی که تهران برای مبارزه با این خسارات اتخاذ نمود تا حدود بسیار زیادی توانست آثار ناشی از این خصومت بین المللی را کاهش دهد . اقتصاد مقاومت و اتکا بر تولیدات داخلی از این راهکارهای بسیار ارزشمند و مفید محسوب می شود . از سوی دیگر ایالات متحده _ که نقش مداخله گری اقتصادی آن در اکثر معاملات جهانی مشاهده می شود _ تمایل فراوانی برای ایجاد توافق با تهران از خود نشان داده است .
پس از آغاز دو جنگ طولانی و سخت در عراق و افغانستان از سوی آمریکا ، کاخ سفید تمایل بیشتری به انجام دیپلماسی با ایران دارد تا اینکه از روش جورج بوش استفاده کرده و اقدام به حمله نظامی علیه تاسیسات هسته ای تهران نماید . طعا واشنگتن به تهران به چشم متحدی نگاه می کند که می تواند به آنها برای مبارزه علیه تروریست های تکفیری _ بعثی که با حمایت های غربی عربی به جنایت و کشتار در عراق و سوریه مشغولند ، کمک کند .
بر اساس آخرین اخبار منتشر شده از دور تازه مذاکرات هسته ای ، بحث بر سر نحوه و زمان لغو تحریم ها و نیز چگونگی اطمینان غرب از کاهش غنی سازی اورانیوم در نیروگاه های هسته ای ایران متمرکز شده است. آنچه به وضوح مشاهده می شود این است که هر دو طرف مذاکره به پیشرفت های بی سابقه ای دست یافتند اما مهم این است که چنین پیشرفت هایی امکان دستیابی به معامله ای کلی و جامع را فراهم نماید . معامله ای که برای هر دو طرف نتیجه برد _ برد داشته باشد .
به گفته بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی و بازرگانان فعال دراقتصاد جهانی ، چنانچه تحریم های ضد ایران لغو شود موجی از سرمایه های خارجی به سمت ایران سرازیر خواهد شد چرا که کمتر تاجر یا سرمایه گذاری وجود دارد که از منافع و مزایای تجارت در بازار پررونق و پرسود "جمهوری اسلامی " غافل باشد .
* اثرات جانبی یک معامله جامع
بی شک تحقق توافقی جامع با ایران بر سایر کشورهای منطقه بی تاثیر نخواهد بود . یکی از بارزترین طرف های ذینفع در این معامله کشورهای حوزه خلیج فارس خواهند بود که در سال های 2008 و 2009 مبلغی بالغ بر 13 میلیارد دلار صادرات کالا به ایران داشته اند . اعمال تحریم ها موجب کاهش این میزان شد .بعنوان مثال ، تجارت امارات با ایران در سال 2012 به حدود یک سوم میزانی بود که چند سال قبل انجام می گرفت . دوبی امیدوار است با تحقق توافق هسته ای و باز شدن درهای تجارت مستقیم با ایران ، رکود اقتصادی خود را بهبود بخشد .
هند و عمان از دیگر کشورهایی به شمار می آیند که چشم انتظار دستیابی ایران و 5+1 به توافق جامع هسته ای هستند . راه اندازی خط لوله ایران _ هند علاوه بر مزایای بی شماری که برای هند دارد ، امکان انتقال نفت را در میان کشورهای صادرکننده منطقه تسهیل می بخشد . برای عربستان ، کویت و سایر کشورهای صاردکننده نفت بسیار ارزان تر خواهد بود که نفت خود را بجای حمل با تانکرهای غول پیکر با خطوط لوله ای که از ایران می گذرد به کشورهای آسیایی بفروشند .
در راس تمامی این مسائل ، ایجاد یک توافق هسته ای با ایران منجر به رفع تنش شده و این اجازه را به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس می دهد که تجارت آزاد با ایران را _ که سال 2008 راه اندازی و در همان زمان متوقف شد _ از سر بگیرند . چنین تجارت می تواند زمینه ساز همکاری های اقتصادی مهم تر طی سال های آتی باشد .
* احتمال تحقق توافق
بدیهی است که مذاکرات به شکل بالقوه دارای مزیت است . اما آیا این مذاکرات در نهایت نتیجه ای موفقیت آمیز خواهد داشت ؟ پاسخ این سوال بستگی به میزان تمایل و اشتیاق طرفین برای تحقق توافق دارد . مذاکره کنندگان غربی ناچارند تهران را متقاعد کنند که غنی سازی اورانیوم خود را به سطحی کمتر از آنچه اکنون وجود دارد ، انجام دهند و نیز اجازه انجام بازرسی از تاسیسات اتمی داده شود .
از سوی دیگر ایران نیز چانه زنی های خود را بر سر رفع تحریم های اقتصادی انجام می دهد . هر چند در توافق نامه موقت _ که تمدید نیز شد _ بخش اصلی و مخرب تحریم های اقتصادی غرب ضدایران لغو گردید . برخی کارشناسان معتقدند چنانچه جنگ طلبان آمریکایی که عموما اعضای جمهوری خواه کنگره و مخالف تداوم مذاکرات هسته ای با تهران هستند ، سنگ اندازی های خود را متوقف کنند امکان دستیابی به توافقی بی سابقه و کلی بر سر برنامه هسته ای ایران وجود دارد .
نویسنده در انتها خاطرنشان کرد : ایجاد توافق هسته ای علاوه بر لغو تحریم های ضدایرانی ، منافع مهمی نیز در قبال امنیت و ثبات در غرب آسیا به همراه خواهد داشت . واشنگتن امیدوار است در سایه توافق هسته ای بتواند همکاری ایران را در مبارزه علیه تروریست های داعش و القاعده در منطقه جلب نماید . همچنین نقش ایران در بازگشت امنیت به افغانستان _ که بیش از 13سال اشغال توسط آمریکا در وضعیتی بحرانی و نابسامان بسر می برد _ بی بدیل می باشد .
انتهای پیام /
