با تلاش دولت یازدهم بازسازی این شهر آغاز شد؛
با تلاش دولت یازدهم بازسازی این شهر آغاز شد؛
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران، وقتي چشم مي گرداني بي اختيار ياد کاوش هاي باستان شناسي مي افتي. همانهايي
که مي گردند شهرهاي مدفون شده را از زيرخاک بيرون بياورند تا زيرخاکي هاي
قابلي را بيابند و قدمتشان را رقم زنند.
اما اينجا نه مدفون که
ويران شده است، ديگر چيزي نمي يابي که بخواهي بگويي شهر، بگويي «نفت شهر»!
که روزگاري چراغ شهرش به مدد شعله هاي سربه فلک کشيده پالايشگاهش روشن بود.
هرچند امروز، پس از 31 شهريورماه سال59 که مزدوران بعثي، با بلدوزرهايشان
شهر و خانه هاي مردم را تبديل به بياباني کردند که تنها موجودي اش شد مين
هاي ضد تانک! اما هنوز اينجا قدمت دارد، با ارزش است، سرزميني که روزگاري
پذيرا و سکونتگاهي بوده براي ساکنان آبا و اجدادي اش!
«نفت شهر» که
در گذشته به نفت شاه معروف بوده بر اساس آخرين تقسيمات کشوري، نام روستايي
است در غرب استان کرمانشاه و در ۷۲ کيلومتري جنوب شهرستان قصرشيرين که از
توابع بخش سومار است. نفت شهر جزو مناطق گرم محسوب مي شود که آب و هوايي
سرد و خشک دارد. تابستان هاي آن نسبتاً طولاني و زمستان هايش کوتاه و سرد
است که به همين علت فاقد استعداد کشاورزي کافي است و از منابع طبيعي تنها
مي توان از چاه هاي نفت آن نام برد.
طبق حکايت بزرگان و ريش سفيدان
کارگر پالايشگاه نفت شهر، در سال ۱۳۱۰ خبر رسيد که انگليسي ها کارگر
استخدام مي کنند. مردم روستاها و شهرستان هاي نزديک هم براي کار و به عنوان
کارگر به طرف نفت شهر حرکت کردند. در فصل بهار نزديکي هاي چاه نفت شماره
۱۴ که آن حوالي را «کنگاوش» مي گفتند به فکر ساختن خانه افتادند. هر کس
سياه چادري داشت، براي خودش بر افراشت اگر هم سياه چادري نداشت، از چينکو
(به زبان انگليسي يعني ورق حلبي محکم) استفاده مي کرد يا اينکه زمين را مثل
سنگر درست مي کرد و اطرافش را سنگ و خاک مي چيد و براي خود و خانواده اش
سر پناهي درست مي کرد.
در اين ميان کارگزاران انگليسي تصميم گرفتند
براي رفاه حال خود و کارگران دست به ساختن خانه هاي سازماني يا به قول مردم
منطقه «بنگله» بزنند. کارگري در نفت شهرحالاديگر زبانزد خاص و عام شده
بود. مردم از نقاط دور و نزديک براي کار به اين مکان صنعتي روي مي آوردند.
گفته مي شود قبل از جنگ جمعيت نفت شهر در زمستان به علت کوچ عشاير و داشتن
هوايي مستعد و نسبتاً معتدل به ۵ هزار نفر مي رسيد در تابستان ها نيز به
علت گرماي شديد فصلي که به ۵۰ درجه سانتيگراد مي رسيد و وجود گردبادهاي
سهمگين، اکثر مردم منطقه، به شهرستان ها و مناطق خوش آب و هوا مسافرت مي
کردند و به همين علت جمعيت ساکن به ۱۵۰۰ الي ۲۰۰۰ نفر مي رسيد. هرچند درحال
حاضرکارگران و مهندسان شرکت نفت و نيروهاي نظامي و انتظامي تنها ساکنين
نفت شهر را تشکيل مي دهند، اما هستند خانوارهاي بومي متقاضي که خواسته شان
بازگشت به ديارآبا و اجداديشان است.
هزار خانوار متقاضي بازگشت!
«صحبت خانان»، نماينده خانوارهاي متقاضي بازگشت به نفت شهر مي گويد که هزار خانوار متقاضي بازگشت به نفت شهر هستند.
وي در گفت وگو با «ايران» تاکيد مي کند که 700 خانوار براي بازگشت ثبت
نام کرده اند و گفته اند که حاضريم براي بازگشت تعهد محضري هم بدهيم. از
اين 700 خانوار، 500 خانوار نيزکارت جنگزدگي دارند که با توجه به اينکه بچه
هاي اينها نيز تشکيل خانواده داده اند، به خانوارهاي متقاضي بازگشت به نفت
شهر افزوده شده است. «خانان» در ادامه خاطرنشان مي کند: 26 سال از جنگ مي
گذرد. با توجه به اينکه منطقه، آلوده به مين بوده هيچ اقدامي براي بازگشت
نمي توانستيم انجام بدهيم. از 4 سال گذشته بود که دولت اقدام به پاکسازي
مين از نفت شهر کرد که البته هنوز 100 درصد هم پاکسازي نشده است.
نماينده متقاضيان بازگشت به نفت شهر با بيان اينکه عزم مسئولان براي احياي
اين شهر جزم شده، تصريح مي کند: الان ماهي يکبار به اتفاق مسئول بازسازي
شهر، به «نفت شهر» مي رويم. کارها بسيار خوب پيش مي رود. طبق نقشه جامع
جديد شهري، قطعه هاي 250 تا 300 متري براي ساخت و ساز خانه ها در نظر گرفته
شده است. خانان در ميان صحبت هاي خود به نکته اي قابل تامل اشاره مي کند،
«نفت شهري ها از تمام شهرهاي ايران، جمعه آخر سال مي آيند سر مزار
عزيزانشان. 70درصد از کساني که دسترسي دارند و نزديک هستند وصيت کرده اند
که در نفت شهر به خاک سپرده شوند.»
وقتي از وي مي پرسيم که خواسته
اش به نمايندگي از طرف خانوارهاي متقاضي بازگشت به نفت شهر چيست، مي گويد:
خواسته ما از مسئولان، بخصوص دولت تدبير و اميد اين است که واقعاً کمک
کنند، اين مردم، 34 سال است که منتظر بازگشت به سرزمين آبا و اجداديشان
هستند و اکثراً از قشر ضعيف جامعه هستند و نياز به تسهيلات و امکانات ويژه
اي دارند، تا بتوانند شهر را دوباره بسازند. وي مي گويد که مسئولان را به
خون مردم نفت شهر قسم بدهيد تا هر چه سريعتر اين شهر را احيا کنند.
اميد زندگي به نفت شهر با تدبير
اما دستاني توانمند و اراده هايي پولادين مي خواهد بسازد، آنچه را که
دشمن نابود کرده است. قرار است همه دست هايشان را به هم دهند تا دوباره
آسمان تاريک اين شهر با چراغ هاي روشن خانه هاي ساکنينش ستاره باران شود.
حالاشرکت کمک به عمران مناطق نفتخيز وزارت نفت، گام هاي اوليه را برداشته
است و به قول مديرعاملش نقش کاتاليزور خود را که تسهيل و تسريع کننده امور
عمراني و مالي نفت شهر است به خوبي اجرا مي کند.
محسن اميريان، مجري
طرح کمک به عمران مناطق نفتخيز، با سابقه مديريت 22 ساله در سازمان
جهادسازندگي و حضور 13 ساله در وزارت نفت، آشنايي کامل با نفت شهر دارد چرا
که مسئوليت فرمانده گردان هاي مهندسي رزم را در جنگ داشته است.
«امروزه شرکت هاي بزرگ نفتي جهان اجراي پروژه هاي کمک رساني به اهالي مناطق
متاثر از فعاليت هاي نفتي را وظيفه ذاتي خود مي دانند اما متاسفانه اين
وظيفه ذاتي در اساسنامه شرکت ملي نفت ايران، به عنوان دومين شرکت بزرگ نفتي
جهان ديده نشده اما با وجود اين، اين شرکت در طول عمر خود اين وظيفه را به
صورت غيررسمي برعهده داشته است.»
اميريان با اشاره به نکات بالامي
افزايد: شرکت ملي نفت ايران با عنوان کمک به عمران مناطق نفتخيز درخصوص
مشکلاتي که به واسطه همجواري تاسيسات نفتي و گازي اش در شهرها و روستاها بر
زندگي روزمره اهالي و ساکنان آن، چه در زمينه هاي اجتماعي، فرهنگي،
اقتصادي، سلامتي و اثرات تخريب محيط زيست به وجود آورده، موظف به جبران
بخشي از اين محدوديت ها و زدودن غبار فقر و محروميت از چهره اين مناطق است.
نماينده مديرعامل شرکت ملي نفت ايران در طرح کمک به عمران مناطق نفتخيز
از «نفت شهر» به عنوان يکي از مناطقي نام مي برد که اين شرکت قرار است با
سرمايه گذاري در آن، نقش احياکننده اصلي را بازي کند.اميريان به شرح حالي
از «نفت شهر» مي پردازد و خاطرنشان مي کند: غير از يک ساختمان قديمي که
زماني در اين منطقه مدرسه بوده و امروز به يک پاسگاه نظامي تبديل شده، ديگر
در شهر ساختمان يا آبادي پيدا نمي شود. جز برهوت و بيابان ديگر هيچ چيزي
وجود ندارد و ساکنانش را تنها کارگران و مهندسان نفتي و نيروهاي نظامي
تشکيل مي دهند.
وي با اشاره به اين موضوع که بعد از جنگ هيچ گونه
اقدامي در جهت ساختن و آباد کردن شهر انجام نشده است، مي گويد: بر طبق
گزارش هاي ميداني و دريافتي ما درخواست هاي بي شماري از مردم براي بازگشت
به «نفت شهر» وجود دارد. مجري طرح کمک به عمران مناطق نفتخيز معتقد است که
به چند دليل بايد اين شهر را دوباره احيا کنيم؛ اول اينکه متقاضي داريم
يعني بيش از 300 خانوار خواهان بازگشت به شهر آبا و اجدادي شان هستند. دوم
آن که به لحاظ حيثيتي بايد آن را آباد کنيم، چرا که دشمن آمده و يک شهر ما
را تماماً ويران و آن را با خاک يکسان کرده است. سوم آن که شهر از اهميت
اقتصادي و استراتژيکي بسياري از جمله خاک رسي با درجه زراعي مناسب، شيب
عمومي منطقه از شرق- غرب، جهت وزش باد غالب غربي- شرقي، وجود هزار و 570
هکتار زمين هاي زراعي و 12 هکتار باغات خرما، انگور و زيتون، قرارگيري
روستا در اقليم گرم و خشک (100 درصد اراضي زراعي روستا تحت پوشش کشت ديم مي
باشند که در آينده در صورت آبي شدن بخشي از مزارع، با استفاده از روش هاي
علمي در زمينه زراعت، آينده اقتصادي مناسبي را مي توان براي روستا پيش بيني
کرد)، وجود تاسيسات نفتي در منطقه و امکان جذب نيروهاي بومي با توجه به
ظرفيت و استمرار کارمندان و کارگران مشاغل در صنعت نفت منطقه نفت شهر، وجود
جاده آسفالته استاندارد قصرشيرين به سومار و نفت شهر در امر رفت و آمد و
سهولت در خدمات رساني به روستا، تاثير مثبتي است که بازسازي نفت شهر مي
تواند بر مناطق اطراف از جمله مرکز بخش سومار بگذارد و منطقه را از بن بست
خارج کند.
اهم پروژه هاي اجرايي در نفت شهر
اميريان
در پاسخ به اين سوال که چه شد شرکت کمک به عمران مناطق نفتخيز وزارت نفت
استارت احياي نفت شهر را زد، تصريح مي کند: دولت دهم، يک مصوبه داشت که نفت
شهر بايد احيا شود و يکسري تکاليفي را برعهده وزارت نفت قرار داد، از اين
رو که مبلغ 200 ميليارد ريال توسط شرکت ملي نفت ايران در قالب طرح کمک به
عمران مناطق نفتخيز با هماهنگي استانداري کرمانشاه براي بازسازي اين شهر و
اسکان مردم اختصاص يابد که اهم اين پروژه ها به قرار ذيل مي باشد: احداث
مجتمع آموزشي، تربيتي نفت شهر (که به صورت مجزا براي دختران و پسران مي
باشد)، احداث مرکز بهداشتي و درماني، احداث سالن ورزشي سقف کوتاه ، تکميل
مسجد نفت شهر، احداث 50 واحد مسکوني براي محرومان نفت شهر.
وي
همچنين درخصوص اقدامات عملياتي که تا به حال در اين شهر صورت گرفته، با
اشاره به اين موضوع که در استانداري کرمانشاه يک عزم جدي پيرامون بازسازي
نفت شهر به رهبري استاندار به وجود آمده، مي گويد: با توجه به اين موضوع که
نفت شهر حتي يک بيابان صاف هم نبود و سراسر پر بود از تپه هاي ماهوري،
قرار شد ابتدا سطح شهر را با بولدوزر صاف کنند که اين کار با همکاري
استانداري کرمانشاه همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس آغاز شد و هم اکنون کار
با 80 درصد پيشرفت فيزيکي همراه بوده و خيابان ها و سطح معابر صاف و يکدست
شده است تا طبق اصول شهرسازي و با نقشه اي که توسط بنياد مسکن تهيه شده،
شهر از نو ساخته شود.
اميريان با اشاره به اين موضوع که همين کار
صاف کردن خيابان ها و معابر نيز با دشواري هاي بسياري روبه رو است،
خاطرنشان مي کند: در حين کار، راننده بولدوزر در يکي از مناطق با مين
ضدتانک روبه رو مي شود که هنوز خنثي نشده بود.مجري طرح کمک به عمران مناطق
نفتخيز با بيان اين نکته که ما نقش يک کاتاليزور را داريم، تاکيد مي کند،
ما کمک هاي اوليه را انجام مي دهيم اما دستگاه هاي مسئول و ذيربط بايد گام
هاي عملي را بردارند. ما اميدواريم که با تدبير، اميد به زندگي به نفت شهر
بازگردد و اين شهر داراي سکنه شود، چراغ هايش روشن و تلفن هايش زنگ بخورد.
يک سال تا آبادي نفت شهر
معاون عمراني استاندار کرمانشاه نيز با اشاره به اينکه بازسازي نفت
شهر از هفته دفاع مقدس آغاز شده، مي گويد: کار را پس از صاف کردن سطح شهر
با احداث 50 واحد مسکوني براي محرومان شهر آغاز کرديم و همزمان پروژه هايي
چون يک مجتمع آموزشي، شامل مدارس دخترانه و پسرانه، درمانگاه و سالن ورزشي
را به پيش مي بريم و اميدواريم اين طرح ها ظرف يک سال آينده به ثمر بنشيند
تا مردم بتدريج به نفت شهر بازگردند. مجتبي نيک کردار در گفت وگو با
«ايران» در پاسخ به اين سوال که چه موانع و مشکلاتي بر سر راه وجود دارد،
تصريح مي کند: معضل اساسي ما درخصوص تاسيسات زيربنايي همچون آب و برق شهر
است که مشکل اعتباري دارند، چرا که وزارت نيرو درخصوص آب و برق منطقه بايد
مساعدت کند تا بعد از ساختن واحدهاي مسکوني، در اين خصوص مشکل نداشته
باشيم.وي راه اندازي ادارات خدمات رساني به مردم از جمله بانک ها، سازمان
ثبت احوال، نيروي انتظامي، جهاد کشاورزي و... را از اولويت هاي نفت شهر
دانست که بايد از همين حالابه فکر استقرار در منطقه باشند تا مردم براي رفع
نيازهاي خود، به شهرهاي ديگر نروند.
پايان کارهاي زيربنايي تا پايان سال
نفت شهر جزو نخستين شهرها در ايران بوده که علاوه بر فرودگاه، لوله کشي گاز داشته و سابقه شهرنشيني در آن قدمت دارد.
اين ها توصيفاتي است که فرماندار قصر شيرين از نفت شهر ارائه مي دهد.
افشين رضايي در گفت و گو با «ايران» با بيان اينکه در دولت تدبير و اميد
همت بر اين است که امنيت مرزها را ارتقا بدهيم، خاطرنشان مي کند: حضور خود
مردم است که سبب ارتقاي امنيت مرزها مي شود، يعني هرچقدر ما بتوانيم سکونت
را در مرزها تقويت کنيم، اين امنيت پايدارتر مي شود. بر همين اساس وزارت
نفت 20 ميليارد تومان از محل درآمدهاي نفتي خود نفت شهر را به آباداني شهر
اختصاص داد. با وجود اينکه اين مصوبه در دولت قبل تصويب شده بود، در اين
دولت اعتبارش تخصيص يافت و قرار شد بسترسازي اوليه را بنياد مسکن انجام
دهد.وي با بيان اينکه سعي مان بر اين است که کارهاي زيربنايي را تا پايان
سال 93 به سرانجام برسانيم، تصريح مي کند: هنوز در خصوص چگونگي واگذاري
واحدهاي مسکوني ساخته شده تصميم گيري نشده است. اول قرار بود در مرحله اول
50 واحد مسکوني به مددجويان زير پوشش کميته امداد واگذار شود، اما ما
نظرمان اين است که در اين طرح سهم آورده متقاضي را هم لحاظ کنيم تا اين
اعتبار بلاعوض، تعداد بهره مندان بيشتري را تحت پوشش قرار دهد. رضايي در
خصوص آمار واقعي خانوارهاي متقاضي بازگشت مي گويد: تا به حال 550 خانوار
براي بازگشت به نفت شهر ثبت نام کرده اند که البته تعداد واقعي خانوارها پس
از بررسي و تطبيق با اسناد موجود پالايش مي شود و ما فکر مي کنيم، حدود
250 الي 300 خانوار واقعي متقاضي بازگشت به نفت شهر باشند.
اشتغال مهم ترين مشکل نفت شهري ها!
فرماندار قصرشيرين در پاسخ به اين سوال که مهم ترين مشکل موجود بر سر
راه احياي «نفت شهر» چيست، تاکيد مي کند: بزرگترين مشکل در نفت شهر، نه
ساخت و ساز که بحث اشتغال است. فکر تمام مسئولان استاني اين است که اول
بايد بحث اشتغال فرزندانشان حل شود، چرا که اگر قرار باشد آنجا سکونت
پايداري شکل بگيرد، اول بايد بحث اشتغال بوميان حل شود وگرنه ما تنها يک
مکاني را براي ييلاق و قشلاق به وجود آورده ايم.
پيشنهاد ما هم در
اين خصوص آن است که وزارتخانه هايي که در نفت شهر فعاليت دارند، اولويت
استخدامي خود را به بوميان اين شهر اختصاص دهند.
زینب مرادیان - روزنامه ایران
