امضای عهدنامه ننگین ترکمنچای، انتخاب اولین گروه از فقهای شورای نگهبان، روز روحانیت و دفاع مقدس، تأسیس مدرسه عالی تلویزیون و سینما، اعلام امضای پیمان "اورشلیم" بین اردن و انگلیس، و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 1 اسفند 1392 خورشیدی برابر با 20 ربیع الثانی 1435 هجری و 20 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

امضای عهدنامه ننگین ترکمنچای بین "فتحعلی شاه قاجار" و "پاسکویچ" روسی (1206 ش)
در زمان فتحعلی شاه، دو دوره جنگ بین ایران و روسیه درگرفت که هر دو جنگ باشکست ایران به پایان رسید. پس از شکست دوم، اول اسفند 1206 ش (5 شعبان 1243 ق، 21 فوریه 1828 م) عهدنامه‌ای بین ایران و روس در قریه ترکمانچای به امضا رسید که به مراتب از قرارداد گلستان شوم‌تر بود. به موجب این معاهده، ولایات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد و مرزها معین گردید.

علاوه بر غرامتی که ایران پرداخت کرد، حق کشتیرانی در دریای خزر مجدداً برای روس‌ها تأیید شد. به علاوه، اتباع روسیه در ایران از حقوق کاپیتولاسیون و مصونیت قضایی برخوردار شدند. این امر، حقِّ اجرای مجازات نسبت به اتباع روس را هم که در ایران مرتکب جرم می‌شدند از دولت ایران گرفت و بعدها کم کم به جایی رسید که تقریباً اختیار محاکمه از دست دولت ایران سلب شد و استقلال قضایی کشور محدود گردید. دولت روسیه در برابر آن همه منافع، تنها ولیعهدی عباس میرزا و رساندن او را به تخت سلطنت تأیید کرد.

تأسیس مدرسه عالی تلویزیون و سینما (1348 ش)
در پی تاسیس و آغاز به کار تلویزیون در کشور و گستردگی فعالیت سازمان رادیو و تلویزیون نیاز به ایجاد موسسه‌ای که نیروی انسانی موردنیاز این سازمان را تامین و تربیت کند، احساس شد. بعد از فراهم آمدن مقدمات کار در سال ۱۳۴۸ موسسه‌ای به نام «مدرسه عالی تلویزیون و سینما» تشکیل شد که دانش‌آموختگان آن به فعالیت در سازمان رادیو و تلویزیون و حوزه سینما مشغول شدند. این موسسه کار خود را با یک دوره کوتاه مدت یک ساله آغاز کرد.

انتخاب اولین گروه از فقهای شورای نگهبان توسط حضرت امام خمینی (ره) (1358 ش)
وظیفه اصلی شورای نگهبان، بررسی عدم مغایرت مصوبات مجلس با احکام اسلام و قانون اساسی است. اعضای این شورا مرکب از دو گروه شش نفری از فقها و حقوقدانان می‌باشد. فقها را رهبر انقلاب تعیین می‌کند و حقوقدان‌ها توسط رییس قوه قضاییه به مجلس معرفی و سپس با آرای نمایندگان، انتخاب می‌شوند. همچنین بر اساس قانون اساسی، نظارت بر انتخابات مختلف همچون انتخابات خبرگان رهبری، ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و هرگونه همه‌پرسی بر عهده شورای نگهبان است.

شهادت حجت‌الاسلام شیخ "فضل اللَّه محلاتی" در حمله جنگنده عراقی به هواپیمای حامل ایشان (1364 ش)
حجت‌الاسلام شیخ فضل‌اللَّه محلاتی در سال 1309 ش در محلات به دنیا آمد. حجت الاسلام محلاتی از سال 1326 فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی خود را بر ضد رژیم شاه آغاز کرد و پس از کودتای 28 مرداد 1332 دستگیر و تبعید شد. وی با آغاز نهضت‌اسلامی، فعالیت‌های خود را افزایش داد و تا پیروزی انقلاب در این مسیر ثابت قدم بود. پس از پیروزی انقلاب به نمایندگی از مردم محلات و دلیجان به اولین دوره مجلس شورای اسلامی راه یافت و در همان زمان به عنوان نماینده امام در سپاه پاسداران منصوب گردید. وی سرانجام در اول اسفند 1364، در حالی که به همراه جمعی از فرماندهان‌نظامی‌جنگ، مسؤولان کشوری و نیز تعدادی از نمایندگان مجلس از تهران عازم اهواز بود، هواپیمای حامل آنها مورد تهاجم دو جنگنده‌عراقی قرارگرفت و در نزدیکی اهواز سقوط کرد. پیکر پاک شهید محلاتی پس از تشییعی با شکوه در حرم حضرت معصومه به‌خاک سپرده شد.

اعلام امضای پیمان "اورشلیم" بین اردن و انگلیس (1928 م)
در اکتبر 1922 م پیش نویس پیمانی میان دو کشور اردن و انگلیس به امضا رسید که تا شش سال بعد، آن را به صورت علنی مطرح نساختند. موانعی هم‌چون انقلاب قبائل محلی، سخت‌گیری‌های کارگزاران داخلی و سنگینی مالیات‌های کمرشکن باعث شد تا طرح علنی این پیمان به تعویق افتد. درنهایت، هنگامی که حاکمیت نظامی و امنیتی انگلستان بر اردن تثبیت شد، در بیستم فوریه 1928 م این پیمان چهره‌ای حقوقی به خود گرفت. بر اساس این پیمان که در اورشلیم یا بیت المقدس به امضا رسیده بود، بازرسی دارایی اردن، حق امتیازها، قانون‌گزاری، نیروهای نظامی، امنیت بیگانگان و حق اعلام حکومت نظامی در اردن، به انگلستان واگذار گردید. در واقع، با امضای پیمان اورشلیم، اردن، بدون مشورت با لندن، در سیاست خارجی و حتی داخلی خود، حق تصمیم‌گیری نداشت. این پیمان به ویژه در مورد مسائل نظامی، تمامی حقوق و اختیارات مربوط به نیروها و ادوات جنگی و حتی حق داوری در امور نظامی و نظامیان را به انگلستان واگذار کرده بود. در حقیقت، با اجرای این پیمان، پرچم استعمار انگلستان به صورت کامل بر فراز حاکمیت اردن به اهتزاز درآمد. پیمان اورشلیم که با اعتراضات فراوان تمامی مردم اردن مواجه شده بود تا پایان جنگ دوم جهانی اعتبار داشت و با اعطای استقلال به اردن، این پیمان نیز لغو شد هرچند که شیوه‌های استعمار، به طریقی دیگر خود را در این کشور نمایان ساخته است. 

درگذشت عالم و نویسنده توانا حجت‌الاسلام "مصطفی زمانی" (1369 ش)
استاد زمانی نوری در سال 1313 ش در نجف آباد اصفهان متولد شد. استاد زمانی در طی سال‌های مبارزه فرهنگی خویش، برای ترویج اندیشه‌های بلند حضرت امام، تلاش می‌کرد که در این راه متحمل یک سال حبس نیز شد. ایشان با احساس مسئولیت بالایی که نسبت به جوانان احساس می‌کرد توانست کتب بسیاری را به ویژه برای نسل جوان منتشر کند و ارتباطات مکاتبه‌ای و حضوری زیادی با جوانان برقرار نماید. آثار این نویسنده سترگ در شش بخش داستان‌های اسلامی و معارف دین، امام علی (ع) و نهج‌البلاغه، جهان اسلام، مسائل نوجوانان و جوانان، مسائل زناشویی و ازدواج و کتب علمی قرار می‌گیرند که در حدود نود جلد را تشکیل می‌دهند. این عالم ربانی سرانجام در اول اسفند 1369 ش در 58 سالگی دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.

روز روحانیت و دفاع مقدس
در اول اسفند 1364، حجت الاسلام محلاتی نماینده امام در سپاه، به همراه 8 تن از نمایندگان مجلس و مسؤولین دیگر عازم جبهه‌های جنگ بودند که هواپیمای حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقی قرار گرفت و در نزدیکی اهواز سقوط کرد و کلیه سرنشینان آن که نزدیک به 50 نفر بودند به شهادت رسیدند.

از آنجا که این گروه عازم جبهه‌های نبرد حق علیه باطل بودند و در جمع آنان، تعداد زیادی از علما و روحانیان مبارز به درجه رفیع شهادت نائل آمدند، این روز به روز روحانیت و دفاع مقدس نامگذاری گردید تا همه ساله از مجاهدت این پاسداران اسلام و انقلاب، قدردانی شود.

ارزش دلار در مقابل ریال سقوط کرد (1353 ش)
و در نتیجه از بهای تمام ارزها کاسته شد. سقوط دلار هر سال 10 میلیارد ریال برای واردات سود عاید ایران می کند

چاپ مطلبی تحت عنوان «اعلامیه 15 تن از روحانیون تبریز» در روزنامه اطلاعات (1356 ش)
در این اعلامیه از مردم خواسته شده بود تا اجازه ندهند تظاهرات مذهبی و بی آلایش آنها، مخالف با اهداف عالیه روحانیت و اسلام باشد.

تعدادی از سناتورهای مجلس سنا علیه قیام مردم تبریز صحبت کردند. (1356 ش)
هلاکو رامبد، وزیر مشاوره در امور پارلمانی رژیم شاه خطاب به سناتورهای مجلس گفت: «طبق اطلاعات به دست آمده، مسببین این واقعه کمونیست های شناخته شده هستند... این کمونیست ها برای اغفال طبقات خاص، نام مارکسیسم اسلامی را بر روی خود گذاشته اند...»

روزنامه لومانیته چاپ پاریس، با دیدگاهی متفاوت نسبت به دیگر رسانه های خارجی مطلبی تحت عنوان «انفجار خشم علیه دیکتاتور در تبریز» به چاپ رساند. (1356 ش)
این روزنامه با اشاره به حوادث ماه های گذشته شهرستان ایران، اقدامات رژیم در سرکوبی جنبش مردم و توسل به اختناق شدید و خونریزی را دلیل بر ناتوانی بیش از پیش آن اعلام کرد؛ همچنین تظاهرات ملت ایران را برای بهبود شرایط زندگی و کسب آزادی در خور اهمیت دانست.

تولد "حاج لطفعلی بیگ آذربیگدلی" شاعر و ادیب (1134 ق)
لطفعلی بیگ آذربیگدلی از شاعران معروف ایران در قرن دوازدهم هجری است. وی با هاتف و مشتاق اصفهانی و استادان دیگری که دوره‌ی بازگشت ادبی را آغاز کردند، معاصر بود. چندی در خراسان و اصفهان و شیراز گذراند و مدتی مداح جانشینان نادرشاه و سپس ستایش‌گر کریم خان زند بود تا این که در سال 1195 ق درگذشت. وی در قصیده، غزل و ترانه به روش شاعران قدیم پارسی گوی می‌سروده و در این کار موفق بوده است. منظومه‌ی یوسف و زلیخا و نیز تذکره‌ی آتشکده از آثار مهم اوست. هم‌چنین لطفعلی آذر در سخن سرایی، شعرشناسی و اطلاع بر احوال و اشعار شعرا تبحّری بسزا داشت.

درگذشت آیت‌اللَّه "شیخ هاشم قزوینی" مدرس برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی مشهد (1381 ق)
آیت‌اللَّه شیخ هاشم قزوینی، عالمی ربانی و متفکری عمیق و زاهدی وارسته بود. مقدمات را در قزوین فرا گرفت و برای تکمیل تحصیلات به اصفهان رفت و در سی سالگی در مشهد از محضر اساتیدی چون آقا حسین قمی و حاج میرزا محمد آقازاده‌ی خراسانی استفاده کرد. ایشان با مقام علمی بالا همه ساله ایام ماه مبارک رمضان به تربیت و تعلیم دینی روستاییان می‌پرداخت. آیت اللَّه قزوینی که از مدرسان برجسته‌ی حوزه‌ی علمیه‌ی مشهد به شمار می‌رفت، از عالمانی است که به قیام مسلحانه علیه رژیم پهلوی معتقد بود و در قیام مسجد گوهرشاد مشهد شرکت داشت.

شکست نیروهای استعمارگر اسپانیا از فرانسه در هائیتی (1677 م)
اسپانیایی‌ها از اواخر قرن پانزدهم میلادی استعمار سرزمین هائیتی را آغاز کردند، اما در نیمه قرن هفدهم، سایر اروپاییان و از جمله فرانسویان وارد این منطقه شدند. حضور نیروهای کشورهای دیگر اروپایی باعث وقوع جنگ‌هایی بین آنان گردید که در یک مورد آن، جنگ بین نیروهای اسپانیا و فرانسه درگرفت و در بیستم فوریه 1677 م، به شکست اسپانیایی انجامید. پس از این جنگ فرانسویان موفق شدند بخش‌هایی از هائیتی را تصرف نمایند و حضور خود را در آن منطقه تحمیل کنند. فرانسویان بیست سال بعد، در سال 1697 م با اسپانیا در تقسیم این جزیره به توافق رسیدند و بخش غربی جزیره به فرانسویان واگذار گردید و فرانسوی‌ها آن را نزدیک به یک‌صد وسی سال در اشغال خود داشتند. هم‌زمان با آغاز انقلاب کبیر فرانسه در 1789 م، سیاهپوستان و بومیان هائیتی قیام نمودند و سرانجام این کشور در سال 1804 م به عنوان اولین کشور امریکای لاتین به استقلال رسید.

پایان جنگ بین استعمارگران فرانسه و آزادی خواهان مکزیک (1866 م)
استعمارگران اروپایی از سده‌های پانزدهم و شانزدهم میلادی به بعد، نفوذ به سرزمین‌های گوناگون دنیا را آغاز کردند. یکی از این مناطق، کشور مکزیک بود که توسط استعمارگران فرانسوی، اشغال گردید. اما آزادی‌خواهان مکزیک در مقابل حضور استعماری فرانسویان قیام کردند و جنگی بین دو طرف در گرفت. این جنگ میان فرانسه و آزادی‌خواهان مکزیک با پیروزی فرانسه و به سلطنت رساندنِ ماکسیمیلیان شاهزاده اتریشی در مکزیک، در بیستم فوریه 1866 م به پایان رسید. در این جنگ پنج ساله، ابتدا، اسپانیا و انگلیس با فرانسه متحد بودند، اما پس از مدت کوتاهی، این دو کشور از جنگ کناره گرفتند و فرانسه به تنهایی تهاجم به نیروهای آزادی خواه به رهبری بنیتوخوارز رئیس جمهور سابق مکزیک را ادامه داد و موقتاً به پیروزی رسید. خوارز پس از عقب نشینی به شمال مکزیک، به حملات خود ادامه داد و با کمک ارتش مکزیک که به او وفادار بود، شاهزاده اتریشی را در 19 ژوئن 1867 م سرنگون کرد و باردیگر به ریاست جمهوری کشورش برگزیده شد.

افتتاح کمیسیون حقوق بشر وابسته به سازمان ملل در "ژنو" (1967 م)
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پس از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال 1948، اعلامیه ها، میثاق ها و قطعنامه های متعددی را در مورد موضوعات متفاوت حقوق بشر به تصویب رساند. ارگانهای تابعه شورا که به موضوعات حقوق بشر می پردازند عبارت اند از: کمیسیون حقوق بشر، کمیسیون فرعی ارتقاء حقوق بشر و کمیسیون مقام زن. کمیسیون حقوق بشر یکی از هفت کمیسیون کارکردی شورای اقتصادی اجتماعی بود که در واقع از ارگانهای اصلی مبتنی بر منشور سازمان ملل در زمینه حقوق بشر به حساب می آمد. در واقع این کمیسیون حدود شصت سال پیش در پی بروز جنگ جهانی دوم و متعاقب آن نقض گسترده حقوق بشر کشورها بر پایه جلوگیری از فجایع انسانی بوجود آمد. در طی این دوران در زمینه توسعه حقوق بشر، ارتقاء حمایت از حقوق بشر، بررسی وضعیت حقوق بشر در برخی از کشورها و بررسی مکاتبات با اشخاص در مورد نقض گسترده و مستمر حقوق بشر فعالیت می نمود. کمیسیون حقوق بشر عهده دار رسیدگی به موضوعاتی بود که از سوی مجمع عمومی یا شورای اقتصادی اجتماعی به آن ارجاع می شد؛ از جمله آنها بررسی اتهامات نقض حقوق بشر و رسیدگی به شکایات بود. کمیسیون حقوق بشر در واقع یکی از هفت کمیسیون کارکردی شورای اقتصادی اجتماعی بود که از ارگانهای اصلی مبتنی بر منشور سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر به حساب می آید.

گردش اولین سفینه امریکایی به دور زمین موسوم به "آپولو" (1962 م)
پس از آن که یوری گاگارین، فضانورد روسی در 12 آوریل 1961 م برای اولین بار به وسیله سفینه فضایی واسْتوک به دور زمین گردش کرد و سالم به زمین بازگشت، رقابت امریکا و شوروی برای تسخیر فضا شدت یافت و امریکا یک ماه بعد از آن، پروژه بزرگ فضایی خود را به نام آپولو اعلام داشت.

در نهایت، اولین فضانورد امریکایی به نام جان گِلِن در روز بیستم فوریه سال 1962 م به دور کره زمین گردش کرد در حالی که قبل از او، فضانوردان دیگر روسی به دفعاتْ کره زمین را دور زده بودند.

برخی دیگر از رخدادهای امروز
1725: مهاجران سفید پوست انگلیسی در نیوهمپشایر (امریکای شمالی) ده سرخپوست را در خواب دستگیر کردند، پوست سر آنان را کندند و بابت هر پوست سر 100 پاوند جایزه گرفتند!.
1879: کنگره آمریکا رسم دوئل Duel (تیراندازی به سوی یکدیگر با حضور شاهد، ازقبل برای انجام آن توافق بعمل آمده، با اسلحه یکنواخت و با هدف انتقامگیری) را در شهر واشنگتن ممنوع ساخت که بعدا در همه ایالات 50 گانه عضو فدراسیون غیر قانونی گردیده است.
1872: سایرس (کوروش) بالدوین روش تولید برق از فشار آب (توربین) را که اختراع کرده بود به ثبت داد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار