رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران تبریز گفت: با فراهم نمودن زير ساخت هاي فنّي كشاورزي و مديريت مزارع و باغات قبل از كاشت تا هنگام برداشت به نوعی استفاده بيشتر از علم تحقق می یابد.

مسعود محمّدیان افزود: افزايش مواد آلي و پايداري خاكدانه ها و در نتيجه جلوگيري از گسترش انواع فرسايش آبي در شرايط مشابه، اعمال روش هاي خاك ورزي حفاظتي پيشنهاد مي شود.

وی ادامه داد: خاک ورزی در واقع بر هم زدن و تغییر ویژگی های خاک با اهداف گوناگون است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان هدف اصلی خاک ورزی تصریح کرد: بهره برداران باید بدانند که ناهموار شدن زمین پس از شخم با گاوآهن و نیاز به دیسک زدن مکرّر و استفاده از ماله برای صاف کردن زمین از مضرات مهم خاک ورزی است.

محمّدیان گفت: در راستای توسعه پایدار کشاورزی، افزایش کمّی و کیفی محصولات کشاورزی، این سازمان از افزایش تولید ادوات خاک ورزی حفاظتی حمایت می کند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار باشگاه خرنگاران یادآور شد: در دیمزارهای هشترود، چاراُیماق و مراغه و اراضی آبی خدافرین، مرند و بناب خاک ورزی حفاظتی اجرا شده است.

ایوب ایرانی فام افزود: كاربرد روش هاي خاك ورزي حفاظتي موجب ٥٠ درصد كاهش هزينه و انرژي، ١٠ درصد افزايش عملكرد، ٣٠ درصد افزايش مواد آلي و امكان كشت به موقع برخي محصولات استراتژيك شده است.

وی با اشاره به یکی از مهم ترین معایب خاک ورزی اظهار داشت: شخم زنی مکرر موجب تخریب ساختمان خاک شده و در پی آن لایه ای سخت در عمق و خاک زیرین ایجاد می شود.

ایرانی فام خاطرنشان کرد: کشاورزان باید کاهش تردد ادوات خاک ورزی در سطح مزرعه و صدمه کمترساختمان خاک را از مزایای مهم خاک ورزی حفاظتی بدانند.

وی با بیان نمودن اهداف کشاورزان از خاک ورزی تشریح کرد: كشاورزان خاك ورزي را به منظورهاي مختلفي چون تهيه بستر بذر، افزايش نفوذپذيري آب و هوا در خاك، مدفون كردن بقاياي گياهي در زير خاك، مخلوط كردن انواع كودها با خاك، ازبين بردن علف هاي هرز، كنترل و كاهش جمعيت آفات و بيماري ها، شكستن سِله خاك، شكستن لايه هاي محدودكننده رشد ريشه، حفظ رطوبت خاك و ... انجام می دهند.

ایرانی فام ادامه داد: سرعت تراكتور بايد بيش از 5 كيلومتر بر ساعت باشد تا زمين را با تأثير بيشتري شخم كُنَد و پشته سازي مطلوبي حاصل شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی یادآور شد: در خاک ورزی حفاظتی بقاياي گياهي موجود در سطح خاك باقي مي ماند.

وی ضمن عنوان نمودن اقسام خاک ورزی حفاظتی اظهار داشت: حداقل خاک ورزی و بدون خاک ورزی از روش های این شیوه از خاک ورزی است.

ایرانی فام از بهینه تَر شدن تغذیه گیاه با خاک ورزی حفاظتی گفت و تاکید کرد: کارشناسان تغذيه بهينه و افزایش توليد را با این شیوه از خاک ورزی امکانپذیر می دانند.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: هدف اصلی خاک ورزی، افزایش عملکرد و حفظ یا اصلاح منابع تولید است ولی کشاورزان خاک ورزی را به منظور دفن بقایای گیاهی، ایجاد رطوبت، حرارت، هوادهی خاک، از بین بردن علف های هرز و... انجام می دهند.

وی افزود: کارشناسان خاک ورزی را تلاش برای ایجاد شرایطی محیطی مناسب برای جوانه زدن بذر، سبز شدن گیاهچه و رشد ریشه می دانند.

سلیمانی به فرسایش خاک اشاره کرد و اظهار داشت: به کارگیری گاوآهن برگرداندار خاک را بیشتر در معرض فرسایش بادی و آبی قرار می دهد.

وی ضمن بازگو نمودن یکی از مزایای خاک ورزی حفاظتی گفت: در خاک ورزی مرسوم 7-6 بار تردد در مزرعه برای کشت، هزینه بسیاری دارد و این در حالی است که در خاک ورزی حفاظتی فقط 2- 1 بار ادوات خاک ورزی به سطح مزرعه می روند.

سلیمانی از مدیریت بقایای گیاهی با اجرای خاک ورزی حفاظتی امکانپذیر دانست و اظهار داشت: رعایت اصول مدیریت بقایای گیاهی و تناوب زراعی به دلیل بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایي خاک، امکان کشت به موقع و افزایش حاصل‌خیزی خاک و افزایش عملکرد محصول می‌شود.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران ادامه داد: بهبود کارآیی مصرف آب با توجه به حفظ و ذخیره آب در بقایای نگه داشته شده در مزرعه از مزایای خاک ورزی حفاظتی است.

احمد احمدی فر تاکید کرد: خاک ورزی حفاظتی باعث کاهش 50 درصدی هزینه و مصرف انرژی می شود.

وی افزود: نگهداری بقایا در سطح خاک سبب بهبود مواد آلی خاک در خاک ورزی حفاظتی خواهد شد.

احمدی فر با اشاره ای به تنها مشکل خاک ورزی حفاظتی یادآور شد: عدم کنترل علف های هرز به دلیل کم زیر و رو شدن خاک تنها مشکل خاک ورزی حفاظتی است که با روش های تلفیقی یعنی مکانیکی و شیمیایی قابل برطرف شدن است.

وی تاکید کرد: اساس خاک‌ورزی حفاظتی بر حفظ مقدار کافی بقایای گیاهی در سطح خاک، پوشش دائمی روی خاک، مصرف بهینه آب، مصرف بهینه کود، بهبود کیفیت خاک، تردد کمتر در زمین و دست‌ کاری کمتر خاک استوار است. هم اکنون خاک‌ورزی حفاظتی به‌ عنوان بهترین روش زراعی و حفظ دو منبع با ارزش آب و خاک مدنظر متخصصان و بهره‌برداران است.

بر اساس این گزارش افزايش توليد در واحد سطح، صرفه جويي در سوخت مصرفي ماشين ها، بهبود هوادهي خاك، كاهش هزينه هاي ماشين آلات، افزايش نفوذ آب در خاك و حفظ محتوي رطوبتي آن، جلوگيري از فرسايش، بهبود مواد ارگانيك خاك، صرفه جويي در زمان، و كاهش مصرف نهاده هاي توليد در واحد سطح اشاره كرد.

با توسعه خاک ورزی در زراعت مي توان بخش كشاورزي را به عنوان يكي از الگوهاي افزايش بهره وري و مصرف بهينه در مقايسه با ساير بخش هاي فعال در كشور مطرح نمود.

به كارگيري خاك ورزي حفاظتي به منظور آماده سازي بستر بذر در افزايش توليد محصولات كشاورزي ضروري است. افزايش رطوبت ذخيره شده در خاك مهم‌ترين عامل توليد در محصولات ديم و باقي ماندن بقاياي گياهي بر روي سطح خاك و در نتيجه افزايش مواد آلي خاك، كاهش نيروي كار و انرژي و هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري از ديگر مزاياي خاک ورزی حفاظتی است./س