امروز در تاریخ؛
انتصاب "رضاخان" به نخست وزیری/ درگذشت فریدون مشیری/ تولد پیکاسو بنیان‌گذار کوبیسم
انتصاب "رضاخان" به نخست وزیری، افتتاح بی‌سیم امواج کوتاه در ایران، درگذشت فریدون مشیری، تولد پیکاسوبنیان‌گذار کوبیسم، آغاز انقلاب اکتبر روسیه علیه حکومت تزاری و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 3 آبان 1392 خورشیدی برابر با 19 ذی الحجه 1434 هجری و 25 اكتبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
انتصاب "رضاخان میرپنج" به نخست وزیری توسط "احمدشاه قاجار" (1302 ش)
هنگامی که مشیرالدوله از سوی احمدشاه قاجار به نخست وزیری منصوب گردید، رضاخان با سمت وزارت جنگ در هیئت دولت حضور یافت. پس از چندی، نخست وزیر را تهدید کرد و موجبات استعفای او را پدید آورد. از آن سو، طرفداران سردار سپه نیز با غوغا سالاری در مطبوعات، رضاخان را بهترین گزینه برای ریاست دولت معرفی کردند.
افتتاح بی‌سیم امواج کوتاه در ایران (1339 ش)
عملیات جاده ماهشهر، به طور مشترک به فرماندهی ارتش (1359 ش)
این عملیات در تاریخ ۳ آبان ۱۳۵۹ با هدف عقب راندن ارتش عراق از منطقه اشغالی شرق کارون صورت گرفت.
رحلت عالم فاضل و پرهیزگار آیت اللَّه "میرزا جواد آقا تهرانی" (1368 ش)
آیت‌اللَّه میرزا جواد آقا تهرانی در سال 1283ش در تهران به دنیا آمد. میرزای تهرانی پس از دو سال توقف در نجف به تهران بازگشت و پس از مدتی در مشهد از درس بزرگانی همچون میرزای اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی بهره برد تا به مقامات والا در علم و اخلاق دست یافت. آیت‌اللَّه تهرانی در دوران دفاع مقدس، با وجود کهولت سن، بارها در جبهه‌های نبرد شرکت نمود و با پوشیدن لباس بسیجی و رفتن به خطوط مقدم جبهه، روحیه‌ای بسیار قوی و نشاطبخش در رزمندگان ایجاد می‌کرد. از این استاد اخلاق آثاری برجای مانده که فلسفه بشری و اسلامی، میزان المطالب در 2 جلد و آیین زندگی و درس‌های اخلاقی از آن جمله‌اند. سرانجام این عالم عامل در سوم آبان 1368ش برابر با بیست‌وسوم ربیع‌الاول 1410ق در هشتاد و پنج سالگی در مشهد مقدس جان به جان آفرین تسلیم کرد و در همان شهر به خاک سپرده شد.
درگذشت ادیب، شاعر و مترجم شهیر معاصر، استاد "ابوالقاسم حالت" (1371 ش)
ابوالقاسم عبداللَّه فرد متخلّص به حالت، در سال 1293ش در تهران به دنیا آمد. وی از سال 1317 در هفته‌نامه فکاهی "توفیق" سردبیری را به عهده گرفت و تا 1330 به سرودن اشعار و نوشتن مقالات فکاهی پرداخت. وی در اشعار طنز و فکاهی، سرآمد طنز سرایان متأخر بود و بحر طویل را ابداع کرد. حالت، شاعری قدرتمند و توانا و دانشمندی محقق و مترجمی زبردست و ماهر بود که به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و عربی تسلط و آشنایی کامل داشت. او در سرودن انواع شعر از قصیده و غزل و مثنوی و قطعه، هنر خود را نشان داده و او را باید یکی از شعرای برجسته و نامور تاریخ ادبیات معاصر ایران به شمار آورد. استاد حالت، سراینده نخستین سرود ملی جمهوری اسلامی ایران بود که بیش از سیزده سال به گوش مردم ایران و جهان رسید. دیوان حالت، تذکره شاهان شاعر، فکاهیات حالت و دیوان ابوالعینک و... از جمله آثار متعدد این ادیب ایرانی می‌باشد. استاد ابوالقاسم حالت سرانجام در سوم آبان 1372 ش در هفتادوهشت سالگی بر اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت.
درگذشت فریدون مشیری، شاعر و ترانه سرای نامدار ایران (1379ش)
فریدون مشیری در سی ام شهریور ۱۳۰۵ در تهران به دنیا آمد. سالهای اول و دوم تحصیلات ابتدایی را در تهران انجام داد و سپس به علت مأموریت اداری پدرش به مشهد رفت و بعد از چند سال دوباره به تهران بازگشت و سه سال اول دبیرستان را در دارالفنون گذراند و آنگاه به دبیرستان ادیب رفت.مشیری سرودن شعر را از نوجوانی و تقریباً از پانزده سالگی شروع کرد.
تولد فقیه مجاهد "سیدمحمد طباطبایی" از رهبران اصلی نهضت مشروطه(1258 ق)
آیت اللَّه سید محمد طباطبایی، در کربلا به دنیا آمد. آیت اللَّه سیدمحمدطباطبایی، عالم بزرگ مسلمان و از روحانیون آزادی خواه ایران و رهبران اصلی نهضت مشروطیت به شمار می‌رفت. ایشان با همکاری آیت اللَّه سید عبداللَّه بهبهانی یکی دیگر از رهبران روحانی نهضت مشروطه، در راه مبارزه با استبداد قاجاریه، کوشش و مجاهدت بسیار کرد. هنگامی که عین الدوله، صدر اعظم مظفرالدین شاه قاجار، آزادی خواهان را به سختی تحت فشار قرار داد و علاءالدوله حاکم تهران، چند تن از بازرگانان را به چوب بست، این دو روحانی والامقام، به همراه عدهٔ کثیری از مردم به حرم حضرت عبدالعظیم در ری پناهنده شده و در حرم آن حضرت تحصُّن کردند. این تحصُّن زمینهٔ انقلاب مشروطه را فراهم آورد.
اما پس از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه قاجار، آیت اللَّه سید عبداللَّه بهبهانی تبعید شد و آیت اللَّه طباطبایی در منزل خود، تحت نظر قرار گرفت. سید محمدطباطبایی، درعین مجاهدت در راه خدا و آزادی مردم مسلمان ایران، دانشمندی آگاه و مطلع از اصول و مبانی احکام اسلامی بود و برای گسترش علوم و معارف دینی، به تربیت شاگردان برجسته، اهتمام بسیار ورزید. این شخصیت برجستهٔ دینی و سیاسی، سرانجام پس از رنج فراوانی که در قیام مشروطه و پس از آن تحمل نمود، در حدود سال 1299 ش در 81 سالگی درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم در ری مدفون شد.
درگذشت "امیل اوژیه" ادیب و نویسنده برجسته فرانسوی (1889م)
"امیل اوژیه "تئاترنویس و نویسنده معروف فرانسه در قرن نوزدهم در" والنس "قدم به عرصه وجود گذاشت .وی که در سبک و نگارش رقیب" آلکساندر دوما - پسر "بود ،از 20 سالگی به نویسندگی پرداخت و آثارش حاوی نکات اخلاقی و اجتماعی است .از مهمترین آثار وی که روز 25 اکتبر 1889 میلادی مرد" داماد مسیو پواریه - و ،ماده شیران فقیر "را باید نام برد .
تصرف سرزمین "ویرجینیا" به عنوان مستعمره امریکا (1584م)
ویرجینیا ایالتی است در شمال شرقی آمریکا، و از نظر فرهنگی و تاریخی از ایالت‌های جنوبی آمریکا به‌شمار می‌رود. پایتخت آن ریچموند و شهرهای مهم آن ویرجینیابیچ، نورفولک، و آرلینگتون است. ایالت ویرجینیا دوازدهمین ایالت پرجمعیت در ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رود.
تولد "پابْلو پیکاسو" مشهورترین نقاش قرن بیستم و بنیان‌گذار کوبیسم (1881م)
پابْلو روئیز پیکاسو، نقاش، مجسمه ساز، کنده‌کار و سرامیست اسپانیایی در سال 1881م در مالاگا در اسپانیا به دنیا آمد. وی در سال 1901م، در 20 سالگی اولین نمایشگاه آثار خود را به راه انداخت. تشریح و تجزیه اشکال به دست پیکاسو، در سال 1909م منجر به پیدایش سبکی در نقاشی گردید که به کوبیسم شهرت یافت. اساس کوبیسم این بود که یک تابلو یا مجسمه کوبیستی، یک رویداد یا اثر تجسمی است که در نفس خود، مجرد از طبیعت و مستقل از محدودیت‌های اشکال طبیعی باشد. در کوبیسم، خطوط و شکل‌های طبیعی معمول، در هم ریخته شده، یا از هم گسیخته‌اند و شکل‌های غالباً هندسی تازه‌ای به وجود می‌آید که بیشتر نمودار ذهنیات نقاش است، هرچند که هدف از آن، رسیدن به نوعی عینیت در هنرهای تجسمی بود.
مرگ "پیوتر چایْکوفْسْکی" آهنگ‌ساز برجسته روسی (1893م)
پیوتر ایلیچ چایْکوفْسْکی آهنگ‌ساز برجسته روسی در هفتم مه 1840م به دنیا آمد. از سال 1863م تمام وقت خود را صرف موسیقی نمود. تلاش چایکوفسکی و موفقیت وی در این عرصه باعث شد که سه سال بعد ریاست کنسرواتور مسکو به او سپرده شود. هر چند نخستین اپرای چایکوفسکی توفیقی نصیب وی نساخت با این حال از کوشش باز نایستاد و راه خود را در این زمینه ادامه داد. چایکوفسکی سپس با آهنگ‌سازان پیشرو آشنایی یافت ولی شیوه و اسلوب آنها را نپذیرفت. وی از آن پس به مسافرت روی آورد و به ساختن آهنگ‌های مختلف مشغول گردید. در واقع تمامی آثار معروف چایکوفسکی در همین ایام ساخته شد که برخی از آنهاعبارت است از: سمفونی پنجم، دوشیزه ورلئان، دریاچه قو و فندق شکن. آثار وی پر از ملودی‌های زیباست و رقّت و شکفتگی خاصی در آنها احساس می‌شود. کیفیت آثار چایکوفسکی باعث شده تا وی را در شمار بزرگترین آهنگ‌سازان رمانتیک قرار دهند. پیوتر چایکوفسکی سرانجام در 25 اکتبر 1893م در 53 سالگی به علت ابتلا به بیماری وبا درگذشت و آن قدر زنده نماند تا ستایش اهل موسیقی درباره آثارش را ببیند و توصیف آنها درباره آهنگ‌هایش را بشنود.
آغاز راهپیمایی فاشیست ها به طرف رم پایتخت ایتالیا به دستور موسولینی (1922م)
بنیتو موسولینی در 24 اکتبر 1922م، به کلیه اعضای این حزب در سراسر ایتالیا فرمان آماده باش داد. از فردای آن روز در 25 اکتبر، به دنبال فرمان موسولینی تظاهراتی در سراسر ایتالیا برپا شد و به دنبال آن فرمان حرکت به سوی رم پایتخت این کشور صادر گردید. ده‌ها هزار نفر از نقاط مختلف ایتالیا راهپیمایی خود را به سمت رم آغاز کردند و موسولینی که در میلان، رهبری عملیات را برعهده داشت شرایط خود را برای به دست گرفتن قدرت، ابلاغ کرد. او با توافق قبلی با فرماندهان نظامی، شرط آنها را برای بقای رژیم سلطنتی پذیرفته و خواهان یک دگرگونی اساسی، بدون تغییر رژیم سلطنتی بود. وی هم‌چنین به فرماندهان نظامی ایتالیا وعده داد که در صورت به دست گرفتن قدرت، مقامات مهمی به آنان واگذار خواهد کرد. پس از ورود فاشیست‌ها به رم در 28 اکتبر 1922م، پادشاه ایتالیا شخصاً با موسولینی تماس گرفت و وی را برای احراز مقام نخست وزیری دعوت کرد. در دوران 21 ساله زمام‌داری موسولینی، تمامی مخالفان وی سرکوب شدند و با ورود ایتالیا به جنگ جهانی دوم، خسارات بی‌شماری بر این کشور وارد آمد تا این‌که وی در سال 1943م از نخست وزیری عزل شد.
روز ملی "قزاقستان" (ر.ک: 16 دسامبر)
قزاقستان (به قزاقی: Қазақстан، به روسی: Казахстан) کشوری است در آسیای میانه که از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد و قزاقستان بزرگترین کشور محصور در خشکی در دنیا است. پایتخت فعلی این کشور آستانه است. وسعت قزاقستان ۲٬۷۱۷٬۳۰۰ کیلومتر مربع (بیش از سه برابر ترکیه یا پاکستان) است و حدود ۲۰٪ آن در سوی کوههای اورال قرار گرفته و به لحاظ جغرافیایی بخشی از اروپا است.
آغاز انقلاب اکتبر روسیه علیه حکومت تزاری (7 نوامبر در تاریخ جدید روسیه) (1917م)
در حالی که جنگ جهانی اول به شدت ادامه داشت، ضعف رژیم تزاری روسیه در برابر دشمنان خارجی و نیز استبداد و فساد شدید این حکومت باعث نارضایتی شدید مردم شده بود. به همین علت در 15 مارس 1917، تزار نیکلای دوم از پادشاهی روسیه استعفا کرد و کرنْسکی، دولت موقت را تشکیل داد. در این هنگام بود که بلشویک‌ها با شعار صلح، نان و تقسیم زمین افکار عمومی را به سوی خود جلب کردند. در نهایت، با مقدماتی که فراهم آمده بود، قیام مسلحانه یا انقلاب بلشویکی، از نخستین ساعات بامداد روز هفتم نوامبر 1917م (برابر با 25 اکتبر در تاریخ قدیم روسیه) آغاز شد. در اولین مرحله عملیات، گاردهای سرخ، مراکز حساس دولتی و حکومتی را اشغال کردند و مقر دولت موقت را به محاصره خود درآوردند. با سقوط دولت موقت، لنین رهبری عملیات را شخصاً در دست گرفت و طی نطقی که در مقام رهبر انقلاب بلشویکی روسیه در کنگره شوراها ایراد کرد، حکومت بلشویکی خود را حکومت شوراها یا حکومت شوروی خواند.
برخی از رویدادهای امروز
• 0: سال 2137 پیش از میلاد ماه گرفتگی روی داد و چینی ها آن را در تاریخ ثبت کردند. این نخستین بار بود که یک ماه گرفتگی ثبت شده است.
• 1868: شهر « ادو» در ژاپن به « توکیو» تغییر نام داد.
• 1911: نخستین پرواز اکتشافی (نظامی) در تاریخ انجام گرفت و ایتالیایی ها محل استقرار نیروهای طرف مقابل در لیبی را با فرستادن هواپیما کشف کردند.
• 1945: نیروهای ژاپن جزیره تایوان را پس از سالها تصرف، تخلیه کردند
• 1954: ماشین حساب تمام ترانزیستوری ساخته شد.
• 2001: ویندوز «اکس پی» وارد بازار شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
