خانه‌ کوچک و قدیمی است، امّا از همان ابتدا که وارد می‌شوی هرگوشه و کنارش توجهت را جلب می‌کند و خودت را مجبور می‌بینی که نقطه به نقطه‌ی این ساختمان کوچک را نگاه کنی تا چیزی از دستت در نرود.

عکس‌های بسیار قدیمی از علمای بسیار بزرگی که بسیاری از ما فقط نام شان را شنیده بودیم و هیچ تصویری از آنها نداشتیم؛ مهم‌تر اینکه علیرغم این همه رسانه‌های ارتباطی که طی دهه‌های گذشته رونق یافته، اما بسیاری از آنها در رسانه‌ها بازنمایی و دیده نشده است.

مسئول موسسه می‌گوید که اینجا تقریباً از ۳۰ سال پیش و قبل از سقوط صدام به طور مخفیانه راه افتاده است. او توضیح می‌دهد که در زمان صدام هر کس که در کار جمع‌آوری اسناد مربوط با علما و نهاد دین و مرجعیت در عراق گام برمی‌داشت، دستگیر و یا حذف می‌شد و همین سرنوشت «حذف شدن» مشمول بسیاری از اسناد نیز می‌شد.

او ادامه می‌دهد این موسسه بعد از سقوط صدام در سال‌های بعد از ۲۰۱۰ میلادی، به صورت علنی تاسیس شد و حالا مرکز نگهداری ۶۰ میلیون سند رسمی است؛ اسنادی که به تاریخچه‌ نهاد دین و مرجعیت در عراق و حتی ایران و نیز عکس‌ها و تصاویر علمای بسیار شهیر و موثر مربوط است.

مسئول موسسه می‌گوید که ۲۲ هزار عکس از علما و اسنادی از دوره عثمانی نیز در این موسسه نگهداری می‌شود.

او درباره اهمیت نگهداشت این تصاویر و اسناد می‌گوید که مراجعه به این میراث می‌تواند گواهی بسیار روشنی از تاریخ به ما بدهد؛ مثلاً طی سال‌های اخیر به نوعی تبلیغ می‌شد که گویی حوزه علمیه نجف کاری به موضوع فلسطین نداشته است؛ بعد از طوفان الاقصی، سفیر فلسطین در عراق به این مرکز آمد و از دیدن حجم زیاد اسناد مربوط به مواضع صریح تاریخی علمای نجف درباره موضوع فلسطین و رژیم صهیونیستی بسیار تعجب کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالفتاح نواب و هیئت همراه با دقت زیادی به سخنان مسئول موسسه گوش می‌دهند و البته در این اثنا نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت با تقدیر فراوان از راه اندازی چنین موسسه‌ای، نکاتی درباره نگهداری آثار می‌گوید که برای کارکنان این موسسه هم جالب است.

وی تاکید می‌کند که برای نمایش چنین آثار تاریخی گرانباری نیز باید از وسیله‌های خاصی استفاده کرد و نباید کار به گونه‌ای باشد که این تصاویر و اسناد به دلیل تماس افراد از بین بروند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نواب برخی افرادی را که در کشور‌ها یا حوزه‌های دیگر به کار‌های مشابهی مبادرت کرده‌اند به مسئولان این موسسه معرفی کرد تا از طریق شکل گیری یک ارتباط، کار موسسه به نحو بهتری نیز پیش برود.

پس از حدود ۲۰ دقیقه گفت‌و‌گو، نوبت به بازدید از اتاق‌های متعدد، اما کوچک ساختمان می‌رسد؛ در هر اتاقی از این بنای دو طبقه تصاویر بسیاری از علما در تاریخ گردآوری شده است؛ تقریباً با دیدن هر یک از این تصاویر، یا حجت‌الاسلام والسلمین نواب و یا مدیر موسسه توضیحاتی به دیگر اعضای هیئت می‌دهند و آن عالم را معرفی و یا درباره زمانه‌ی او به ارائه‌ی اطلاعات مبادرت می‌کنند.

این بنای دو طبقه البته یک زیر زمین هم دارد که در واقع همان سرداب‌های قدیمی است؛ مسئول موسسه تاکید می‌کند که بهتر است از این سرداب هم بازدید شود و البته اصرار او بی‌جهت هم نیست؛ حاضرین در این بازدید با صحنه‌ای رو‌به‌رو می‌شوند که بسیار جالب است؛ مجسمه‌ای از یکی از شخصیت‌ها در تاریخ در این زیرزمین ساخته شده است که اگر به شما به صورت پیش دستانه کسی توضیح ندهد به احتمال قریب به یقین تصور می‌کند که همان شخص به صورت زنده در مقابل شما نشسته است.

منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی حج