امروز در تاریخ؛
از تبعید رضاخان پهلوی به جزیره موریس تا حمله ناوهای آمریکایی به جزایر نفتی ایران
تبعید "رضاخان پهلوی" به جزیره موریس، تصویب اساسنامه سازمان صدا و سیما، حمله ناوهای آمریکایی به جزایر نفتی ایران، عقب‌نشینی ناپلئون از روسیه و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 27 مهر 1392 خورشیدی برابر با 13 ذی الحجه 1434 هجری و 19 اكتبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
تبعید "رضاخان پهلوی" به جزیره موریس در جریان جنگ جهانی دوم توسط متفقین (1320 ش)
پس از ورود متفقین به ایران و استعفای اجباری رضاخان از سلطنت، وی در 25 شهریور 1320 ش به ناچار ایران را ترک کرد و به امر انگلیس به جزیره موریس و سپس ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی تبعید شد تا اینکه در همان‌جا درگذشت. اگر رضاخان از ابتدای امر، به وسیله اجانب و به ویژه انگلستان روی کار نیامده بود و پایه‌های حکومت خود را بر روی افکار عمومی، عدالت و آزادی استوار می‌ساخت، متفقین هرگز نمی‌توانستند به این سهولت او را برکنار و از ایران تبعید نمایند.
رأی اعتماد مجلس سنا به جعفر شریف امامی برای نخست وزیری (1339 ش)
جعفر شریف امامی، مهره وابسته دربار پهلوی برای دوره اول نخست‌وزیری خود پس از رأی اعتماد از مجلس فرمایشی سنا، مأمور برگزاری انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی شد. او در آغاز کار خود اعلام کرد، از این پس اختناق وجود نخواهد داشت و آزادی انتخابات تضمین و به خلافکاری‌های گذشته رسیدگی می‌شود. در این زمان، گروه‌های سیاسی، تحرک پیدا کردند و انتخابات نیز با تشنج، اعتصاب و مشکلاتی بسیار همراه شد. همچنین نمایندگانی به مجلس راه یافتند که طرفدار شاه بودند. سرانجام دولت شریف امامی که با ناکامی‌های بسیار روبرو شده بود، پس از هفت ماه سقوط کرد و علی امینی، مهره سرسپرده آمریکا، مأمور تشکیل کابینه شد.
تصویب اساسنامه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (1362 ش)
حمله تجاوزکارانه ناوهای آمریکایی به جزایر نفتی ایران در خلیج فارس (1366 ش)
پس از آن که دولت کویت، جمهوری اسلامی ایران را به حملات موشکی متهم کرد و عراق با این بهانه در 17 شهریور 66، به تأسیسات ایران حمله برد، ایران نیز یک موشک به نفتکش کویتی پرتاب کرد و خساراتی وارد آورد. دولت آمریکا به این بهانه که پرچم آمریکا روی نفتکش بود تصمیم به اقدام تلافی جویانه گرفت و در 27 مهر 1366، چهار ناوشکن آمریکایی به جزیره رستم که پایانه نفتی رشادت در آن بود، اعزام شدند. در این حمله، تنها بیست دقیقه مهلت داده شد که آنجا را تخلیه کنند. آنگاه با توپ‌های سنگین، هزار گلوله به آن شلیک کردند و چون هنوز بخشی از تأسیسات نفتی پابرجا بود، گروه انفجاری را به جزیره اعزام داشتند که آن را نیز ویران سازد. سپس یک گروه از کماندوهای آمریکایی به میدان نفتی رسالت در شمال جزیره رستم که مدعی بودند در آن میدان نفتی، تأسیسات رادار و مخابرات وجود دارد حمله نموده، تأسیسات مستقر در جزیره را نابود کردند. این در حالی است که هیچ گونه تأسیسات نظامی و راداری روی سکوهای نفتی مذکور وجود نداشت.
وفات آیت اللَّه شیخ عبدالکریم گزی (1339 ق)
شیخ عبدالکریم گزی معروف به آخوند گزی در سال 1260 قمری در روستای "گز" از توابع اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم را در اصفهان فرا گرفت و در 38 سالگی به مقام اجتهاد نایل آمد. اهتمامش در رفع مشکلات مردم و حل اختلافات و رفع مخاصمات و قضاوت‌های عادلانه، چنان بود که معروف به ادارهٔ عدلیهٔ سیار گردید. با آن که در ده سال آخر عمر، کلیهٔ امور قضایی اصفهان و توابع به دست او سپرده شده بود، هیچ گاه از مسیر ساده‌زیستی و قناعت دور نگردید و صفت مرد علم و تقوا را به حقیقت برازندهٔ خویش ساخت. تذکرَةُالقبور در شرح حال علما و شعرای اصفهان و دیوان اشعار از جمله آثار آخوند گزی است. این عالم ربانی سرانجام در 79 سالگی وفات یافت و در تخت‌فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
رحلت رجالی نامدار و محدّث شهیر شیعه آیت اللَّه "آقا بزرگ تهرانی" (1389 ق)
شخ محمدحسن رازی مشهور به شیخ آقابزرگ در 11 ربیع‌الاول 1293 ق در تهران متولد شد. او از شاگردان آخوند ملاکاظم خراسانی، شریعت اصفهانی، سیدکاظم یزدی و میرزا محمدتقی شیرازی بود. آقابزرگ با پشتکار خارق‌العاده و ایثار و عزم راسخ، هر چه کتاب و کتابخانه راغ داشت ملاحظه کرد و در حدامکان، نوشته‌های شیعه را جمع‌آوری نمود و به تهیهٔ دایرةالمعارف کتاب‌شناسی شیعه یعنی "الذَّریعَةُ اِلی تَصانیفِ الشّیعه" در 26 جلد پرداخت. علاوه بر این کتب طَبَقاتُ اَعلامُ الشّیعه، مَعنیُ المَقال، هدیةُالرّازی و الرَّشاد و... نیز از آثار ماندگار این عالم بزرگ می‌باشند. در محضر درس آقابزرگ تهرانی علمای فاضل فراوانی زانوی ادب زدند که حضرات آیات سیدعبدالعزیز طباطبایی یزدی، سیدمرتضی نجومی، شهید سیدمحمد علی قاضی طباطبایی، سیدمحمدصادق بحرالعلوم و... از آن جمله‌اند. آقابزرگ تهرانی در نجف اشرف درگذشت و طبق وصیت او، در کتابخانه‌اش به خاک سپرده شد.
انعقاد دومین پیمان اهل یثرب معروف به به عَقَبهٔ دوم با پیامبر در مکه (13 بعثت)
پیمان عقبهٔ دوم، میان پیامبر وعده‌ای از اهل یثرب که به حج آمده بودند منعقد شد و یثربیان از پیامبر اسلام (ص) درخواست کردند که آن حضرت به مدینه مهاجرت کند. در این پیمان، آنها مسؤولیت دفاع از پیامبر را بر عهده گرفتند. این پیمانِ مهم و سرنوشت ساز چندی پس از پیمان عقبهٔ اول منعقد شد. مسلمان شدن شماری از مردم یثرب موجب شد تا آیین حیات بخش اسلام در بین بسیاری از اهالی این شهر رواج یابد. در این حال مردم یثرب پس از دیدار با پیامبر (ص) از او خواستند تا به شهر آنها برود واین مقدمهٔ هجرت بزرگ پیامبر (ص) به مدینه بود.
عقب‌نشینی سپاه "ناپلئون بُناپارت" از روسیه به علت سرمای شدید منطقه (1812 م)
با روی کار آمدن ناپلئون بُناپارت در فرانسه و وقوع جنگهای مختلف، این کشور به بزرگ‌ترین قدرت اروپا و جهان مبدل شد و در سال 1810 به وسیع‌ترین حدِّ خود رسید. قلمرو امپراتوری ناپلئون، بخش اعظم اروپا را از ایتالیا و اسپانیا تا هلند و آلمان و لهستان فرا گرفت، ولی ناپلئون به این هم اکتفا نکرد و در سال 1812 م با یک نیروی عظیم پانصد هزار نفری به سرزمین پهناور روسیه یورش برد. هنگام ورود ناپلئون به مسکو، مدافعان شهر، آن را آتش زدند تا چیزی به دست فرانسویان نیفتد. گرسنگی، سرمای کشنده روسیه و بیماری باعث شد که سپاه ناپلئون در نوزدهم اکتبر 1812 م مجبور به عقب نشینی شده و شهر را ترک کنند. ولی در مسیر عقب‌نشینی نیز سربازان روسی مرتباً آنها را مورد حمله قرار داده و مانع از رسیدن آذوقه به آنان می‌شدند.
آغاز سلطنت "آلب ارسلان سلجوقی" پس از طغرل سلجوقی (455 ق)
آلپ ارسلان (ترکی: آلپ = شجاع، ارسلان= شیر) پسر چغری بیگ داوود دومین شاه از سلسله سلجوقی در ایران است. سلجوقیان نسب به سلجوق نامی می‌برند که یکی از خوانین ترکان در ماوراءالنهر و بخارا بوده است. او بعد از اسلام آوردن نام خود را به محمد تغییر داد و به‌خاطر شجاعت‌هایی که نشان داد لقب «آلپ ارسلان» گرفت که در ترکی به معنای «شیر شجاع» است. او پس از پدرش داود حاکم خراسان شد و پس از عمویش طغرل به سلطنت رسید. در زمان تسلط او بر ایران ترکان وسعت قلمرو خود را به حد ایران دوره ساسانی رساندند و بغداد را نیز که مرکز خلافت عباسی بود در اختیار گرفتند.
آلپ ارسلان داماد طغرل بود و پس از وی حکومت را به دست گرفت و به بسیاری نقاط لشکر کشید که یکی از آنها قلمرو دولت بیزانس در آسیای صغیر بود که در نهایت در جنگ ملازگرد بر آنها ظفر یافت و این حادثه آسیای صغیر را به قلمرو ترکان تبدیل نمود و زبان و رسوم اهالی آنرا دگرگون ساخت. سلجوقیان بعدها تا حملات صلیبیون نیز در ترکیه دوام آوردند ولی در نهایت مقهور ترکان عثمانی شدند. آلپ ارصلان در جنگ ملازگرد آلپ ارسلان سرانجام به دست فردی به نام یوسف الخوارزمی که در جنگ آلب ارسلان با حاکم تاوغاچ دستگیر و زندانی شده بود به سختی مجروح شد و بعد از چهار روز جان سپرد.
رحلت عالم مجاهد و مجتهد مبارز آیت اللَّه "میرزا محمدتقی حائری شیرازی" (1338 ق)
میرزا محمدتقی گلشن حائری شیرازی از بزرگان علمای امامیه و از شاگردان مُبَرِّز و تربیت یافتهٔ میرزای شیرازی اول است. ایشان یکی از مشهورترین چهره‌های شناخته شده در علم و تقوی و غیرت و شهامت دینی و پرچمدار و رهبر انقلاب مسلمانان علیه اشغالگران انگلیس بود. میرزا، به خوبی احساس می‌کرد که هدف دولت انگلیس از درخواست پذیرش نمایندهٔ دولت بریتانیا به عنوان رئیس حکومت عراق تسلط بر کشورهای اسلامی است. از این رو، فتوایی مشهور به نام فتوای دفاعیه که مجوّزی رسمی برای نهضت مسلحانهٔ مردم عراق بود صادر کرد. در این فتوا، مطالبهٔ حقوق، بر عراقیان واجب اعلام شده و در صورت عدم پذیرش انگلستان، جواز استفاده از قوهٔ دفاعی عنوان شده بود. صدور فتوای میرزا لرزه بر ارکان حکومت استعمار پیر افکند و دولت انگلیس را به عقب‌نشینی از مواضع خود وادار نمود. او رهبر اصلی انقلاب 1920 م مردم مسلمان عراق علیه استعمار بود که سرانجام توسط دست‌نشاندگان آنها مسموم گردید و در هشتاد سالگی به لقاءاللَّه پیوست.
تصرف صوفیه پایتخت بلغارستان توسط امپراتوری عثمانی (1386 م)
ارتش عثمانی در ادامه تصرف سرزمین‌های منطقه بالکان، در نوزدهم اکتبر 1386 م صوفیه،پایتخت بلغارستان را به تصرف خود در آورد و پس از آن، مقدونیه و صربستان را نیز به امپراتوری عثمانی ضمیمه کرد. کشورهای منطقه بالکان، شامل یونان، بلغارستان، مقدونیه، آلبانی، صربستان، بوسنی، کرواسی و مجارستان در حدود پانصد سال، جزو قلمرو امپراتوری عثمانی بودند و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بر اثر قیام‌های داخلی، هجوم قدرت‌های اروپایی و در نهایت، جنگ جهانی اول، به استقلال دست یافتند.
قتل "موریس بیشاپ" رئیس جمهور کمونیست گرانادا (1983 م)
موریس بیشاپ رئیس جمهور کمونیست گرانادا، در سال 1946 م به دنیا آمد. موریس بیشاپ در 13 مارس 1979 م در یک کودتای بدون خون‌ریزی، حکومت غرب‌گرای گرانادا را ساقط کرد و با اعلام جمهوری سوسیالیستی گرانادا، قدرت را به دست گرفت. وی مجلس را منحل کرد و روابط دوستانه‌ای با کوبا، نیکاراگوئه و سایر حکومت‌های کمونیستی برقرار نمود. ایالات متحده امریکا برای فلج کردن و سرنگونی دولت بیشاپ دست به کار شد. علاوه بر آن، بیشاپ از سوی جناح چپ افراطی حزب خود نیز تحت فشار قرار داشت. این امر زمینه‌ساز کودتای شورشیان نظامی گرانادا گردید و پس از چند روز درگیری، موریس بیشاپ سرانجام در 19 اکتبر 1983 م در 37 سالگی به قتل رسید و حکومت کمونیستی خشن‌تری، زمام امور این جزیره را به دست گرفت. این کودتا، زمینه ساز دخالت نظامی گسترده تفنگ‌داران دریایی امریکا در 25 اکتبر آن سال در این جزیره گردید.
تولد "لئونید برژنف" رهبر پیشین اتحادجماهیر شوروی سابق (1906 م) (ر.ک: 10 نوامبر)
لئونید ایلیچ برژنف سیاست‌مدار و رهبر شوروی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ بود. او در سال ۱۹۶۴ دبیر اول و از سال ۱۹۶۵ به بعد دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی بود. ازسال ۱۹۶۰ تا سال ۱۹۶۴ و از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۲ ریاست شورای عالی اتحاد شوروی را به عهده داشت. سالهای پایانی رهبری برژنف در رسانه‌های جمعی «رکود» نامیده شد. بحران همگانی در دولت شوروی، گرایشهای منفی در اقتصاد، توسعه بیش از حد دستگاه دیوانسالاری از ویژگیهای این دوره است.
برخی از رخدادهای امروز
1453: یک رشته جنگ میان فرانسه و انگلستان که 116 سال طول کشید (در کتب تاریخ معروف به جنگهای صد ساله) با امضای یک پیمان صلح و برسمیت شناخته شدن سلطه انگلستان بر منطقه «کاله» پایان یافت.
1466: جنگهای 30 ساله اروپای مرکزی که عمدتا میان پروسی ها (آلمانی ها) و لهستانی ها بر سر اراضی مورد ادعای دو طرف صورت گرفته بود با میانجیگری پاپ پایان یافت، ولی اصل مسئله باقی ماند و یکی از انگیزه های جنگ جهانی دوم همان مسائل مرزی آلمان و لهستان بود.
1876: بانو «برتا لاندز» شهردار شهر سیاتل آمریکا شد. وی نخستین زنی است که شهردار انتخابی یک شهر بزرگ شده است.
1912: ایتالیای متحد که در صدد احیاء امپراتوری روم و سلطه بر مدیترانه بود لیبی را تصرف کرد.
1918: مجارستان اعلام استقلال کرد. این سرزمین قبلا ضمیمه اتریش بود که نیروهای این امپراتوری در جنگ جهانی اول که در اکتبر 1918 در شرف پایان بود شکست خورده بودند. مجارستان 17 اکتبر تصمیم به اعلام استقلال گرفته بود و خود، آن روز را رسمی می داند و برگزار می کند.
1983: سامورا ماشل رئیس جمهور موزامبیک و 33 تن دیگر از مقامات این کشور بر اثر سقوط هواپیما به دلیل توفان کشته شدند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
