امروز در تاریخ؛
از بزرگداشت شاهچراغ تا روز سینما
شهادت شیخ محمد خیابانی، روز بزرگداشت شاهچراغ، روز سینما، اصابت اولین موشک شوروی به ماه، درگذشت اولین زن خلبان جهان، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 21 شهریور 1392 خورشیدی برابر با 6 ذی القعده 1434 هجری و 12 سپتامبر 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
شهادت روحانی مبارز و مجاهد مشروطه خواه "شیخ محمد خیابانی" (1299ش)
شیخ محمد خیابانی در سال 1259 ش در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطه در سال 1285 ش، با تأسیس انجمن ایالتی در تبریز، وارد مرحله تازه‌ای گردید و در جریان محاصره تبریز، در دفاع از شهر نقش مهمی ایفا کرد. پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، خیابانی در سی سالگی به عنوان نماینده مردم تبریز راهی مجلس شورای ملی گردید. او با اولتیماتوم روسیه در مجلس دوم مخالفت کرد و بعد از قبول قرارداد 1919 م از سوی دولت ایران، در تبریز دست به قیام زد. وی در جریان این قیام که از 17 فروردین 1299 شمسی، آغاز شد، نهادهای دولتی تبریز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتیان خارج ساخت.
قیام پیروزمندانه مردم تبریز به رهبری شیخ محمد خیابانی، بیش از پنج ماه ادامه داشت اما به دلیل خیانت کسانی که قول همکاری داده بودند، کم بودن نیروها و حضور قوای قزاقخانه در کنار شهر تبریز و همکاری آنها با حکومت مرکزی، این قیام به شکست منجر شد. سرانجام با ورود نیروهای دولتی، قزاقان به فرمان مُخبرالسلطنه فرستاده ویژه مشیرالدوله، صدراعظم وقت، شیخ محمد خیابانی را در 21 شهریور 1299 در چهل سالگی به شهادت رساندند و او را در گورستان سید حمزه تبریز به خاک سپردند. بعدها، آن گورستان به مدرسه تبدیل شد و پس از ویرانی مدرسه، مقبره خیابانی هم از بین رفت.
رحلت استاد اخلاق آیت اللَّه "علی احمدی میانِجی" نماینده مجلس خبرگان رهبری (1379 ش)
آیت اللَّه علی احمدی میانِجی در سال 1305 ش در یکی از روستاهای شهرستان میانه در آذربایجان شرقی به دنیا آمد. وی پس از پشت سر گذاشتن مقدمات و سطوح در زادگاهش و تبریز، راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر حضرات آیات: سید حسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد و سید محمد رضا گلپایگانی استفاده نمود. با آغاز نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی(ره)، به کاروان انقلاب پیوسته و در این راه متحمل سختی‌های متعددی شد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز هماره در سنگر خدمت حضور داشت و سه مرتبه به عنوان نماینده مردم استان آذربایجان شرقی، به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد. آیت اللَّه احمدی میانِجی سرانجام پس از عمری مجاهدت و تزکیه نفس و نیز فعالیت‌های مذهبی و سیاسی در 21 شهریور 1379 ش در 74 سالگی در قم دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
روز سینما
برادران لومیر، در دسامبر ۱۸۹۵ دستگاهی را به راه انداختند که سینماتوگراف نام داشت. این دستگاه پیچیده عکس‌های متحرک را نشان می‌داد. لومیر با چرخاندن دستک آن عکس‌های متحرک را روی پرده‌ای سفید به نمایش می‌گذاشتند. مظفرالدین شاه در فروردین سال ۱۲۷۹ در سفر به اروپا با سینما آشنا شد. در سفرنامهٔ مظفرالدین شاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاسباشی به تماشای دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد؛ (شاه این دوربین را اشتباهاً سینموفتوگراف می نامید.) ۲۱ شهریور ماه به عنوان روز ملی سینما نام گذاری شده است و این روز سرآغاز آشنایی ایرانی ها با پرده سینما و این هنر صنعت گسترده و جهانی به شمار می رود.
درگذشت چنگیز شهوق،پیکرتراش، سفالگر، نقاش (1375ش)
تولد: 1312، باکو (قفقاز). درگذشت: 21 شهریور 1375، تهران. چنگیز شهوق فارغ‌التحصیل مدرسهٔ هنرهای زیبای تهران بود. آثار وی در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در معرض دید عموم قرار گرفته بود و جوایزی را نصیب خود کرده بود. وی مؤسس اولین نگارخانه در تاریخ هنر ایران بود. چنگیز شهوق در پی یک حملهٔ قلبی درگذشت و پیکر وی در بهشت زهرا در قطعهٔ 88 (هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپرده شد.
تولد جلال معیریان چهره پرداز (1320 ش)
جلال الدین معیریان متولد 1320 در تهران، فارغ التحصیل رشته گریم از دانشکده هنرهای دراماتیک است. شروع فعالیت چهره پردازی وی از 1353 بوده است.
روز بزرگداشت شاهچراغ
آرامگاه حضرت سید میر احمد برادر حضرت امام رضا (علیه‌السلام) امام هشتم شیعیان، در شیراز، در محله‌ای که به محلهٔ سردزک معروف، واقع شده است. این محله اکنون به محلهٔ بازار مرغ و محلهٔ سر باغ و محله سنگ سیاه و حصار جنوبی شهر و محلهٔ لب آب پیوسته است. حضرت احمد (ع) در نزد پدرش امام موسی کاظم(ع)، از جایگاه و احترام ویژه ای برخوردار بوده است. نوشته اند که حضرت احمد، مردی کریم، جلیل القدر، بزرگوار و پارسا بود. حضرت امام موسی کاظم (ع) به دلیل علاقه ای که به حضرت احمد (ع) داشت، ملکی به نام یسیره را به او هدیه کرد، ملکی که بعدها حضرت احمد (ع) آن را فروخت و به وسیله آن هزار اسیر را آزاد کرد.
پیشنهاد شیعیان برای امامت حضرت احمد بعد از امام موسی کاظم (ع) اعتبار و جایگاه احمد(ع) در بین فرزندان امام موسی (ع) تا اندازه ای بود که پس از شهادت امام موسی کاظم (ع)، گروهی از مردم به حمایت از امامت احمد (ع) برخاستند و فرقه ای به نام امامیه را پدید آوردند. بنا به دستور قتلغ، سربازان وی به پناهگاه حضرت احمدبن موسی(ع) حمله ور شدند آن حضرت، شجاعانه در برابر سربازان به دفاع از خود پرداخت. دشمنان که از پس او برنمی آمدند، دیوار پشتی مخفی گاه حضرت را خراب کرده و به درون خانه او نفوذ کردند و از پشت سر با شمشیر، فرق مبارک آن حضرت را شکافتند و سپس خانه را بر بدن مطهر او ویران کردند، این واقعه در تاریخ 17 رجب رخ داده است.
وفات "ابوالحسن سهروردی" فقیه و ریاضی دان(533 ق)
ابوالحسن سهروردی در علوم اسلامی متبحر بود، اما شهرت او بیشتر به جهت دانش و آگاهی چشمگیرش در علم ریاضی است. سهروردی مدتی نزد امام محمد غزالی عالم و نویسندهٔ مشهور آن عصر، کسب علم کرد. اثر معروف سهروردی، اصول الجَبر و المُقابله نام داردکه امروزه به صورت نسخهٔ خطی موجود است.
درگذشت"ابن هانی" شاعر و لغت شناس مسلمان(733 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن علی بن هانی لَخِمی سِبتی معروف به ابن هانی، شاعر، نویسنده و لغت شناس معروف مسلمان، در جنوب اندلس متولد شد و پس از طی دوران مقدماتی تحصیل، در اوایل جوانی نزد مشاهیر علم و ادب آن زمان به تحصیل پرداخت. در مدت کوتاهی در علوم مختلف ادبی مهارت یافت و سپس به تدریس مشغول شد. ابن هانی، شعر نیز می‌سروده و اشعاری از او به جای مانده است. از جمله آثار ابن هانی، می‌توان به کتاب شرح التَّسهیل، اُرجوزَةٌ فی الفَرائض و قوتُ المُقیم اشاره کرد. ابن هانی هنگامی که در جنگ برای باز پس‌گیری تنگهٔ جبل الطارق شرکت کرده بود، بر اثر اصابت سنگ منجنیق کشته شد.
رحلت حکیمِ الهی "میرزا ابوالحسن جلوه" عارف و استاد اخلاق(1314 ق)
میرزا ابوالحسن جلوه در سال 1238 ق در احمدآباد هند به دنیا آمد. نَسَب ایشان با 30 پُشت به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. ایشان در کودکی به همراه خانواده به اصفهان رفت و در آن شهر به تحصیل پرداخت و راه کمال پیمود. در سال 1273 ق راهی تهران شد و بیش از چهل سال در مدرسهٔ دارالشفا به تدریس حکمت، فلسفه و ریاضیات مشغول گردید. میرزا طاهر تنکابنی، آیت‌اللَّه محمدعلی شاه آبادی، سید حسین بادکوبه‌ای، ملامحمد آملی، جهانگیرخان قشقایی و علامه طباطبایی و... از شاگردانِ معروف ایشان می‌باشند. تالیفات میرزا ابوالحسن جلوه نیز گسترده و در خور توجه است که حاشیه بر شفا و اسفار، اثباتُ الحرکةُ الجَوهَریّه و... از آن جمله‌اند. سرانجام این حکیم الهی در شب جمعه، ششم ذی‌قعده سال 1314 ق در 76 سالگی در تهران وفات یافت ودر مرقد ابن بابْوِیْهْ مدفون گردید.
اصابت اولین موشک شوروی به ماه در تاریخ تحقیقات فضایی (1955م)
برای اولین بار در تاریخ تحقیقات فضایی ،یکی از موشکهای آمریکایی که به قصد فرود در کره ماه پرتاب شده بود ،در نقطهای که تعیین شده بود به کره ماه اصابت کرد و این عمل 5 سال بعد از اصابت اولین موشک روسیه به ماه اتفاق افتاد .موشک روسیه روز 12 سپتامبر 1955 میلادی به ماه اصابت کرده بود .موشک آمریکایی که در این روز به ماه اصابت کرد" رنجر هفتم "نام داشت.
امضای قرارداد اشغال آلمان توسط متفقین درلندن در جریان جنگ جهانی دوم (1944م)
نمایندگان امریکا، انگلستان و شوروی قرارداد اشغال آلمان را درلندن امضا کردند. این قرارداد زمانی امضا شد که جنگ جهانی دوم هنوز خاتمه نیافته بود. پس ازانعقاد قرارداد اشغال آلمان، متفقین حملات هماهنگ خود را ازغرب و شرق آغازکردند و خطوط دفاعی آلمان نازی را درهم شکستند. درسال1945میلادی آلمان بطورکامل ازمتفقین شکست خورد و فرماندهان متفقین زمام امور آلمان را دربرلین بدست گرفتند. گفتنی است که برلین به لحاظ موقعیت خاص خود منطه بین المللی و آزاد اعلام شد.
درگذشت خانم "رِیموند دلاروش" اولین زن خلبان رسمی جهان (1919م)
خانم ریمونْدْ دولاروش اولین زن خلبان رسمی جهان، در اول اکتبر 1886م در فرانسه به دنیا آمد. وی که در ابتدا به عنوان یکی از هنرپیشگان اُپِرای پاریس فعالیت داشت، پس از چندی به تلاش در زمینه آموزش و فراگیری مهارت خلبانی روی آورد و پس از تلاشی مداوم، در 24 سالگی موفق به دریافت گواهی‌نامه مخصوص هوانوردی در 8 مارس 1910م گردید.
وی سی و ششمین فرد و اولین زنی بود که به عنوان خلبان رسمی شناخته می‌شد. لاروش هم‌چنین دارای چندین عنوان قهرمانی در هوانوردی بود. خانم رِیموند دولاروش سرانجام 12 سپتامبر 1919م بر اثر سقوط هواپیمایش در 33 سالگی کشته شد.
برخی از رخدادهای امروز
1940: در فرانسه غاری کشف شد که آثار هنر انسان هزاران سال پیش و نقاشی های او بر دیوار غار به دست آمد که زیبایی و دقت در کشیدن تصاویر، در انسان معاصر ایجاد شگفتی کرد.
1943: گروهی از سربازان نیروی ویژه آلمان با یک رشته عملیات شگفت انگیز که تاکنون سوژه دهها فیلم سینمایی شده است موسولینی را که به اسارت متفقین درآمده بودند از زندان آنها ربودند.
1994: وب براوزر «نت سکیپ» وارد بازار شد.
شیخ محمد خیابانی در سال 1259 ش در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطه در سال 1285 ش، با تأسیس انجمن ایالتی در تبریز، وارد مرحله تازه‌ای گردید و در جریان محاصره تبریز، در دفاع از شهر نقش مهمی ایفا کرد. پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، خیابانی در سی سالگی به عنوان نماینده مردم تبریز راهی مجلس شورای ملی گردید. او با اولتیماتوم روسیه در مجلس دوم مخالفت کرد و بعد از قبول قرارداد 1919 م از سوی دولت ایران، در تبریز دست به قیام زد. وی در جریان این قیام که از 17 فروردین 1299 شمسی، آغاز شد، نهادهای دولتی تبریز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتیان خارج ساخت.
رحلت استاد اخلاق آیت اللَّه "علی احمدی میانِجی" نماینده مجلس خبرگان رهبری (1379 ش)
آیت اللَّه علی احمدی میانِجی در سال 1305 ش در یکی از روستاهای شهرستان میانه در آذربایجان شرقی به دنیا آمد. وی پس از پشت سر گذاشتن مقدمات و سطوح در زادگاهش و تبریز، راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر حضرات آیات: سید حسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد و سید محمد رضا گلپایگانی استفاده نمود. با آغاز نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی(ره)، به کاروان انقلاب پیوسته و در این راه متحمل سختی‌های متعددی شد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز هماره در سنگر خدمت حضور داشت و سه مرتبه به عنوان نماینده مردم استان آذربایجان شرقی، به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد. آیت اللَّه احمدی میانِجی سرانجام پس از عمری مجاهدت و تزکیه نفس و نیز فعالیت‌های مذهبی و سیاسی در 21 شهریور 1379 ش در 74 سالگی در قم دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
روز سینما
برادران لومیر، در دسامبر ۱۸۹۵ دستگاهی را به راه انداختند که سینماتوگراف نام داشت. این دستگاه پیچیده عکس‌های متحرک را نشان می‌داد. لومیر با چرخاندن دستک آن عکس‌های متحرک را روی پرده‌ای سفید به نمایش می‌گذاشتند. مظفرالدین شاه در فروردین سال ۱۲۷۹ در سفر به اروپا با سینما آشنا شد. در سفرنامهٔ مظفرالدین شاه آمده است که شاه روز یکشنبه هفدهم تیر ۱۲۷۹ به اتفاق میرزا ابراهیم خان عکاسباشی به تماشای دستگاه سینموفتوگراف و لانترن ماژیک رفته است. این حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومیر در پاریس رخ داد؛ (شاه این دوربین را اشتباهاً سینموفتوگراف می نامید.) ۲۱ شهریور ماه به عنوان روز ملی سینما نام گذاری شده است و این روز سرآغاز آشنایی ایرانی ها با پرده سینما و این هنر صنعت گسترده و جهانی به شمار می رود.
درگذشت چنگیز شهوق،پیکرتراش، سفالگر، نقاش (1375ش)
تولد: 1312، باکو (قفقاز). درگذشت: 21 شهریور 1375، تهران. چنگیز شهوق فارغ‌التحصیل مدرسهٔ هنرهای زیبای تهران بود. آثار وی در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی در معرض دید عموم قرار گرفته بود و جوایزی را نصیب خود کرده بود. وی مؤسس اولین نگارخانه در تاریخ هنر ایران بود. چنگیز شهوق در پی یک حملهٔ قلبی درگذشت و پیکر وی در بهشت زهرا در قطعهٔ 88 (هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپرده شد.
تولد جلال معیریان چهره پرداز (1320 ش)
جلال الدین معیریان متولد 1320 در تهران، فارغ التحصیل رشته گریم از دانشکده هنرهای دراماتیک است. شروع فعالیت چهره پردازی وی از 1353 بوده است.
روز بزرگداشت شاهچراغ
آرامگاه حضرت سید میر احمد برادر حضرت امام رضا (علیه‌السلام) امام هشتم شیعیان، در شیراز، در محله‌ای که به محلهٔ سردزک معروف، واقع شده است. این محله اکنون به محلهٔ بازار مرغ و محلهٔ سر باغ و محله سنگ سیاه و حصار جنوبی شهر و محلهٔ لب آب پیوسته است. حضرت احمد (ع) در نزد پدرش امام موسی کاظم(ع)، از جایگاه و احترام ویژه ای برخوردار بوده است. نوشته اند که حضرت احمد، مردی کریم، جلیل القدر، بزرگوار و پارسا بود. حضرت امام موسی کاظم (ع) به دلیل علاقه ای که به حضرت احمد (ع) داشت، ملکی به نام یسیره را به او هدیه کرد، ملکی که بعدها حضرت احمد (ع) آن را فروخت و به وسیله آن هزار اسیر را آزاد کرد.
وفات "ابوالحسن سهروردی" فقیه و ریاضی دان(533 ق)
ابوالحسن سهروردی در علوم اسلامی متبحر بود، اما شهرت او بیشتر به جهت دانش و آگاهی چشمگیرش در علم ریاضی است. سهروردی مدتی نزد امام محمد غزالی عالم و نویسندهٔ مشهور آن عصر، کسب علم کرد. اثر معروف سهروردی، اصول الجَبر و المُقابله نام داردکه امروزه به صورت نسخهٔ خطی موجود است.
درگذشت"ابن هانی" شاعر و لغت شناس مسلمان(733 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن علی بن هانی لَخِمی سِبتی معروف به ابن هانی، شاعر، نویسنده و لغت شناس معروف مسلمان، در جنوب اندلس متولد شد و پس از طی دوران مقدماتی تحصیل، در اوایل جوانی نزد مشاهیر علم و ادب آن زمان به تحصیل پرداخت. در مدت کوتاهی در علوم مختلف ادبی مهارت یافت و سپس به تدریس مشغول شد. ابن هانی، شعر نیز می‌سروده و اشعاری از او به جای مانده است. از جمله آثار ابن هانی، می‌توان به کتاب شرح التَّسهیل، اُرجوزَةٌ فی الفَرائض و قوتُ المُقیم اشاره کرد. ابن هانی هنگامی که در جنگ برای باز پس‌گیری تنگهٔ جبل الطارق شرکت کرده بود، بر اثر اصابت سنگ منجنیق کشته شد.
رحلت حکیمِ الهی "میرزا ابوالحسن جلوه" عارف و استاد اخلاق(1314 ق)
میرزا ابوالحسن جلوه در سال 1238 ق در احمدآباد هند به دنیا آمد. نَسَب ایشان با 30 پُشت به امام حسن مجتبی(ع) می‌رسد. ایشان در کودکی به همراه خانواده به اصفهان رفت و در آن شهر به تحصیل پرداخت و راه کمال پیمود. در سال 1273 ق راهی تهران شد و بیش از چهل سال در مدرسهٔ دارالشفا به تدریس حکمت، فلسفه و ریاضیات مشغول گردید. میرزا طاهر تنکابنی، آیت‌اللَّه محمدعلی شاه آبادی، سید حسین بادکوبه‌ای، ملامحمد آملی، جهانگیرخان قشقایی و علامه طباطبایی و... از شاگردانِ معروف ایشان می‌باشند. تالیفات میرزا ابوالحسن جلوه نیز گسترده و در خور توجه است که حاشیه بر شفا و اسفار، اثباتُ الحرکةُ الجَوهَریّه و... از آن جمله‌اند. سرانجام این حکیم الهی در شب جمعه، ششم ذی‌قعده سال 1314 ق در 76 سالگی در تهران وفات یافت ودر مرقد ابن بابْوِیْهْ مدفون گردید.
اصابت اولین موشک شوروی به ماه در تاریخ تحقیقات فضایی (1955م)
برای اولین بار در تاریخ تحقیقات فضایی ،یکی از موشکهای آمریکایی که به قصد فرود در کره ماه پرتاب شده بود ،در نقطهای که تعیین شده بود به کره ماه اصابت کرد و این عمل 5 سال بعد از اصابت اولین موشک روسیه به ماه اتفاق افتاد .موشک روسیه روز 12 سپتامبر 1955 میلادی به ماه اصابت کرده بود .موشک آمریکایی که در این روز به ماه اصابت کرد" رنجر هفتم "نام داشت.
امضای قرارداد اشغال آلمان توسط متفقین درلندن در جریان جنگ جهانی دوم (1944م)
نمایندگان امریکا، انگلستان و شوروی قرارداد اشغال آلمان را درلندن امضا کردند. این قرارداد زمانی امضا شد که جنگ جهانی دوم هنوز خاتمه نیافته بود. پس ازانعقاد قرارداد اشغال آلمان، متفقین حملات هماهنگ خود را ازغرب و شرق آغازکردند و خطوط دفاعی آلمان نازی را درهم شکستند. درسال1945میلادی آلمان بطورکامل ازمتفقین شکست خورد و فرماندهان متفقین زمام امور آلمان را دربرلین بدست گرفتند. گفتنی است که برلین به لحاظ موقعیت خاص خود منطه بین المللی و آزاد اعلام شد.
درگذشت خانم "رِیموند دلاروش" اولین زن خلبان رسمی جهان (1919م)
خانم ریمونْدْ دولاروش اولین زن خلبان رسمی جهان، در اول اکتبر 1886م در فرانسه به دنیا آمد. وی که در ابتدا به عنوان یکی از هنرپیشگان اُپِرای پاریس فعالیت داشت، پس از چندی به تلاش در زمینه آموزش و فراگیری مهارت خلبانی روی آورد و پس از تلاشی مداوم، در 24 سالگی موفق به دریافت گواهی‌نامه مخصوص هوانوردی در 8 مارس 1910م گردید.
برخی از رخدادهای امروز
1940: در فرانسه غاری کشف شد که آثار هنر انسان هزاران سال پیش و نقاشی های او بر دیوار غار به دست آمد که زیبایی و دقت در کشیدن تصاویر، در انسان معاصر ایجاد شگفتی کرد.
1943: گروهی از سربازان نیروی ویژه آلمان با یک رشته عملیات شگفت انگیز که تاکنون سوژه دهها فیلم سینمایی شده است موسولینی را که به اسارت متفقین درآمده بودند از زندان آنها ربودند.
1994: وب براوزر «نت سکیپ» وارد بازار شد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
توضیحات مدیر شبکه نسیم درمورد برنامه مهران مدیری و جناب خان