سید علیرضا قهاری رئیس انجمن مفاخر ایران به خبرنگار
حوزه میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران گفت: یکی از مهمترین پدیده هایی که نخستین بار توجه انسان را در زمینه شناخت جهان به خود جلب کرد نظم مربوط به گردش زمین ماه، چگونگی طلوع غروب خورشید و حرکت ستارگان بود.
وی افزود: وجود خورشید و ضرورت آن برای ادامه حیات و زندگی در بسیاری از فرهنگ های باستان به ویژه در جوامعی که اقتصاد آنها به کشاورزی متکی بود مورد توجه قرار می گرفت.
قهاری تصریح کرد: خورشید در مصر باستان، هند، ایران و بین النهرین در بسیاری از هنرها و از جمله در معماری بازتاب داشت و در جوامع انسانی معابد، بناها و فضاهای گوناگون برای آن اختصاص می یافت.
رئیس انجمن مفاخر معماری ایران بیان کرد: یکی از کارکردهای مهم این گونه فضاها کارکرد بخصوص آنها بود زیرا رویدادهای نجومی و کیهانی باری مردم جنبه آئین مقدس و حیاتی داشت و به کمک آنها به تعیین زمان گردش سال می پرداختند و اعتدال بهاری، پاییزی، تابستانی و زمستانی را محاسبه می کردند.
وی اظهار داشت: چنانچه براساس پژوهش های به دست آمده برخی از اهرام و مقبره های آئینی مصر و تمدن های دیگر براساس امتداد زاویه تابش خورشید طراحی و ساخته شدند.
قهاری خاطرنشان کرد: بسیاری معتقدند که چهار طاقی و بناهای شاخص دوره ساسانی کارکرد نجومی هم داشته است.
وی ادامه داد: علاوه بر تمدن های مشرق زمین تمدن مایا از تمدن های باستانی آمریکای جنوبی با قدمتی 3500 ساله در زمینه ریاضیات ونجوم پیشرفته شایانی داشته و مدتها پیش از آنکه اروپایی ها عدد صفر را از هندی ها یاد بگیرند.
رئیس انجمن مفاخر معماری ایران بیان کرد: مایاها محاسبات دقیقی در تعیین اندازه سال خورشیدی داشتند و توجه زیاد آنها به نجوم و اعتقاد به تعیین سرنوشت توسط ستارگان باعث می شد که معابد کاخ ها و ساختمان های عمومی که کارکرد آئین هم داشته برای محاسبه زمان و گاه شماری مورد استفاده قرار گیرد.
وی افزود: در ایران پس از ورود اسلام توجه به ستاره شناسی و اجرام سماوی علاوه بر اینکه پایه های دانش نوین نجوم را در مشرق تقویت کرد بسیاری از بناهای عمومی و ویژه را در تطبیق با حرکات زمین شکل داد که از جمله می توان به بنای گنبد کاووس اشاره کرد.
قهاری تصریح کرد: ایجاد رصدخانه ها در دورانی که حکومت های اقتدار گرا و متمرکز بر این سرزمین حکم رانده اند نمونه بارز توجه به علم نجوم در ایران است./ي2