به گزارش باشگاه خبرنگاران بیرجند؛ مسئول نمایندگی میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری سرایان گفت: علاوه بر این بنای تاریخی خانه های تاریخی دیگری هم در شهر سه قلعه از جمله: خانه هروی ، پیروز و رمضانی وجود دارند که در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده اند و علاوه بر این خانه های تاریخی جهانی نیز واجد شرایط ثبت می باشند که در صورت موافقت مالکین اقدام لازم از طرف میراث فرهنگی صورت خواهد گرفت.
محمد عرب افزود: خانه حسام الدیوان سه قلعه آماده بهره برداری میباشد و به جزء مرمت تزئینات و نمای ایوان سایر قسمت های آن مرمت شده است و چون این بنای تاریخی در تملک میراث فرهنگی می باشد آمادگی دارد تا با مشارکت مردم بومی و بخش خصوصی در خصوص احیاء و کاربری مناسب آن اقدام نماید. که در همین راستا پیشنهاد استفاده از آن به عنوان خانه و مرکز ترویج صنایع دستی شهر سه قلعه و واگذاری به بخش خصوصی داده شده است همچنین با توجه به وسعت خانه می توان قسمتی از آن را به عنوان موزه اشیاء مورد استفاده قرار داد.
وی اظهار داشت: این خانه تاریخی با ایوان بلند و شکوهمند و به شیوه خانه سازی سنتی دارای طاقها و قوسهای زیبایی است که در سال 86 با شماره19164 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
عرب ادامه داد: بنا به سبک حیاط مرکزی و درونگرایی ساخته شده و معماری آن کاملا ایرانی است. این بنا یک طبقه و مساحت آن 530 متر مربع می باشد، مصالح بکار رفته شده شامل: خشت، گل، گچ و آجر می باشد و دارای هشت اتاق ، یک مطبخ ، یک ایوان بزرگ ، یک ایوانچه ویک بادگیر چهار طرفه می باشد. با توجه به سبک معماری و شواهد موجود ، قدمت این بنای تاریخی به دوران قاجاریه می رسد.
وی بارزترین و مشخص ترین ویژگی بنا را تزیینات متنوع گچ بری رسمی بندی در ایوان و اتاق های پشت هر دو ایوان آجرکاری خفته راسته در ازاره دور حیاط و قرار گرفتن در مسیر قنات اصلی شهر دانست./س