اين گونه هاي نادر در مناطق مختلفي از استان زيست مي كنند كه در محافل محيط زيست، مورد بحث بسياري از كارشناسان و دوستداران حيات وحش هستند.

از جمله اين گونه ها مي توان به گورخر ايراني، يوزپلنگ آسيايي، گونه اي از گوزن ها و چند گونه از پرندگان اشاره كرد.

به نظر مي رسد، حفظ آمار فعلي و تكثير اين گونه ها بتواند تا حد زيادي در حفاظت از گونه هاي نادر حيات وحش استان يزد تاثيرگذار باشد.

معاون محيط زيست طبيعي محيط زيست استان يزد در اين زمينه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با راه اندازي مراكز علمي  اصلاح و تكثير، گونه هاي حيات وحش در استان تكثير و حفظ شده اند.

حسن اكبري افزود: اولين مركز تكثير نژاد گونه هاي حيات وحش در كشور، مركز تحقيقاتي و تكثير گورخر ايراني بود كه در سال 87 راه اندازي شد و با تلاش كارشناسان بومي، 40 راس از گونه هاي مهم گور خر ايراني به طور طبيعي به طبيعت بازگشت.

وي افزود: متأسفانه در دهه ۱۳۳۰ که خودروهای تندروی صحرایی مانند جیپ و موتورسیکلت ها همچنین ادوات شکار مانند تفنگ های خودکار، نیمه خودکار و دوربین دار پیدا شد، شکار این گونه به دلیل بزرگ جثه بودن و راحتی مشاهده در طبیعت به شدت افزایش یافت به طوری که تا اواسط دهه ۵۰، تقریباً از تمام دشت های ایران به جز دو منطقه توران در استان سمنان و بهرام گور در استان فارس از بین رفت و در استان یزد نیز این گونه در سطح محلی متفرق شد.

معاون محيط زيست طبيعي اداره كل محيط زيست استان يزد بيان كرد: سازمان محیط زیست توجه زیادی به حفظ این گونه داشته بنابراين از دهه ۱۳۷۰ برای تكثير جمعیت این گونه، در سایر ایستگاه ها، مرکز تکثیر و پرورش گورخر راه اندازی کرد و برای این کار چهار گورخر از منطقه توران در استان سمنان به این سایت که شامل محدوده فنس کشی شده به وسعت ۱۳۳ هکتار بود، منتقل شد.

اكبري يادآور شد: در مورد تکثیر در اسارت تجربه ای در کشور وجود نداشت اما این کار با همت کارشناسان و مأموران اجرایی انجام شد و ظرف ۱۱سال جمعیت این گونه به ۴۰رأس رسید.

وي عنوان كرد: گورخر در دنیا چند گونه دارد و یکی از آنها گورخر آسیایی با ۹ نژاد است که یکی از این نژادها گورخر ایرانی است که بنام "اناگر" شناخته می شود.

اكبري گفت: در چهار استان دیگر مراکز مشابهی تأسیس شد و مولدهای خودشان را برای تکثیر در اسارت در سایت گوراب تأمین کردند.

معاون زيست محيطي اداره كل محيط زيست استان يزد گفت: با توجه به اقليم گرم و خشك استان يزد و وسعت كويري  استان، وجود جنگل باغ شادي با تنوع گياهي و جاذبه هاي اكوتوريستي بكر اين جنگل را از جنگلهاي ديگر در كشور متمايز ساخته است.

وي افزود: جنگل باغ شادي از سلسله جبال زاگرس است كه براي طبيعت گردان بسيار مهم و حائز اهميت است.

اكبري با اشاره به وجود مركز تكثير گوزن زرد ايراني در اين جنگل اظهار داشت: مركز تكثير و مطالعات گوزن زرد ايراني با هدف مطالعات، پژوهش و تكثير اين گونه زيباي ايراني راه اندازي شده كه هم اكنون 11 راس از اين گوزنها در طبيعت وجود دارد.

وي گفت: در راستاي احياي جمعيت گوزن زرد ايراني با توجه به پتانسل هاي زيستگاهي منطقه حفاظت شده جنگل باغ شادي به عنوان يكي ازمناطق شاخص در اكوسيستم كوهستاني زاگراس، محوطه اي به مساحت 200 هكتار فنس كشي شده و با انتقال چند گوزن از دشت نازساري به اين جنگل، هم اكنون  9 راس تكثير و به طبيعت بازگردانده شدند.

معاون محيط طبيعي اداره كل محيط زيست استان يزد عنوان كرد: با توجه به روند مطلوب بارندگي استان يزد، پوشش گياهي كه در حفظ گونه هاي نادر استان تاثير گذار بود، بهبود يافت و خوشبختانه مشكل مهاجرت گونه ها كه بر اثر نبود آذوقه صورت مي گرفت، كاهش يافت.

اكبري افزود: در سالهاي اخير مشكل نبود آب و آذوقه، سبب شكار بي رويه اين جانوران شد و مشكلاتي هم براي محيط زيست استان يزد به وجو آمد.

وي يادآور شد: تاثیرات منفی خشکسالی از نظر درجه شدت، طول مدت، مجموع فضای تحت پوشش، تلفات جانی، خسارت اقتصادی و اثرات اجتماعی دراز مدت در جامعه، بیشتر از سایر بلایای طبیعی بوده است.

معاون محيط طبيعي اداره كل محيط زيست استان يزد بيان داشت: همچنین تمایز این پدیده با سایر بلایای طبیعی در این است که بر خلاف سایر بلایا این پدیده به تدریج و در یک دوره زمانی نسبتا طولانی عمل کرده و آثار آن ممکن است پس از چند سال و با تاخیر بیشتری نسبت به سایر حوادث طبیعی ظاهر شود.

 يوزپلنگ آسيايي از گونه هاي نادر رو به انقراض ايران

اكبري با اشاره به وجود يوزپلنگ آسيايي در استان يزد گفت: در دوره هاي گذشته اين جانور نادر به طور گسترده در مناطق حفاظت شده يزد و كشور زندگي مي كرد كه هم اكنون جمعيت آن كاهش يافته و رو به انقراض است.

وي افزود: حفظ و بقاي اين جانور در حيات وحش استان، براي محيط زيست بسيار مهم است و به همين دليل برنامه بين المللي حفاظت از يوزپلنگ آسيايي در يزد و مناطق حافظت شده آن از جمله دره انجير، كوه بافق، سياه كوه اجرا شد و به موجب آن برنامه هاي بلند مدت براي شكارچيان و عموم مردم كه ساكن در نزديكي اين مناطق بودند، اجرا شد.

اكبري اظهار داشت: با بهره گيري از جديدترين تكنيكهاي علمي دنيا از جمله رديابها، مطالعات دقيق بر روي اين جمعيت مهم حيات وحش و اجراي برنامه هاي پژوهشي و مديريتي با بهره گيري از كارشناسان خارجي و داخلي، اقداماتي براي جلوگيري از انقراض يوزپلنگ آسيايي اجرا شد.

وي افزود: با كمك بخش خصوصي و تنوع بخشي در زيستگاه‌هاي آزاد اين جانور، هم اكنون 50 راس از اين گونه مهم كشوري و آسيايي در استان و مراكز حفاظت شده استانهاي ديگر نگهداري مي شوند.