به گزارش خبرنگار گروه فناوی های نوین باشگاه خبرنگاران خورشید گرفتگی یکی از پدیده هایی است که همواره نظر انسان را به خود جلب کرده این پدیده که کسوف نام دارد و گذشتگان آن را با نام خورگیر یاد می کردند هنگامی اتفاق می افتد که خورشید توسط ماه در حالت اختفاء باشد.


علت کسوف چیست؟


علت اصلی کسوف قرار گیری ماه بین زمین وخورشید است که در این حالت سایه ماه روی سطح  زمین می افتد و از گذشته نیز چرخه ای را با مدت زمان 18 سال و 11 روز و 8 ساعت با نام ساروس برایش تعریف کرده بودند که این چرخه نشان می داد پس از گذشت 18 سال از یک کسوف یا خسوف ماه و خورشید و زمین تقریبا" دوباره به حالت قبلی برگشته و رخ داد کسوف یا خسوف دوباره اتفاق می افتد.


جزییات خورشید گرفتگی بیست و یک اردیبهشت


صبحگاه بیست و یکم اردیبهشت ماه ساعت 4:55 خورشید گرفتگی حلقوی با قدر 4/95 درصد را به مدت 6 دقیقه 3 ثانیه تجربه خواهیم کرد که این گرت از ساعت 3:1 آغاز و تا ساعت 6:50 ادامه خواهد داشت که نقاطی همچون جنوب شرقی آسیا و اقیانوس آرام به صورت جزئی و مکان هایی مانند استرالیا ، پابوآگینه ینور و جزایر سلیمان می توانند آن را به صورت حلقوی رصد کنند.


چرا هر ماه کسوف رخ نمی دهد؟


برای به وقوع پیوستن کسوف باید ماه نو رخ داده و تنها قمر زمین در حالت مقارنه با خورشید قرار گیرد اما ماه در دوره چرخش30 روزه خود به دور زمین به دلیل اینکه زاویه مداری ماه با صفحه مدار زمین15/5 درجه انحراف دارد اغلب اوقات درسطحی پایین تر و یا بالاتر از مدار زمین قرار می گیرد و ما هر ماه کسوف را تجربه نمی کنیم.


انواع خورشید گرفتگی 


گرفت خورشید موجب ایجاد اشکال مختلفی از خورشید در آسمان مامی شود که برخی از آنها را نام برده و توضیحی مختصر خواهیم داد:


خورشیدگرفتگی حلقوی


زمانی که ما ناظران زمینی اندازه ظاهری ماه را کوچکتر از اندازه ظاهری خورشید ببینیم این نوع از خورشیدگرفتگی رخ می‌دهد که در چنین وضعیتی کشور هایی که به خط واصل مرکز خورشید و مرکز کره ماه نزدیک هستند می توانند حلقهٔ پرنوری از خورشید را که درون حلقه به واسطه روی تاریک ماه کاملا تیره و تاریک شده است را ببینند.









خورشیدگرفتگی کلی


این نوع از خورشیدگرفتگی معمولاً در هر ۱٫۵ سال یک بار رخ می دهد که در آن  تمام سطح خورشید توسط روی تاریک ماه پوشانده و تاریک می شود و چنین رویدادی زمانی اتفاق می افتد که اندازه ظاهری ماه از سطح زمین اندکی بزرگتر از اندازه ظاهری خورشید دیده شود و تنها نقاطی از کزه زمین که خط واصل مرکز خورشید و مرکز کرهٔ ماه خیلی نزدیکتر هستند می توانند به راحتی آن را رصد کنند.


کسوف کامل اجازه رؤیت جو خورشید را به ما ناظران زمینی می دهد به همین دلیل این نوع گرفت اهمیت و زیبایی خاصی را به خود اختصاص داده در این نوع از کسوف زمین، ماه و خورشید کاملا در یک راستا قرار می گیرند و به موازات حرکت ماه در مدار خود، یک مسیر طولانی منحنی شکل در روی زمین را طی می کند و تنها کسانی می‌توانند گرفتگی خورشید را ببینند که در جایی از این مسیر باریک و طولانی واقع باشند.



این تاریکی آسمان در هر نقطه بیشتر از دو تا پنج دقیقه طول نمی‌کشد و هرچه خورشید به گرفت کامل خود نزدیک می شود آسمان تاریکتر شده و ستارگان بیشتری پدیدار می‌شوند و زمانی که قرص خورشید کاملاً پوشانده می‌شود تاج خورشید همچون هاله سفید رنگ درخشانی در اطراف ماه می‌درخشد.





خورشیدگرفتگی جزئی



نقاطی که از سطح کرهٔ زمین که از خط واصل مرکز خورشید و مرکز کرهٔ ماه دور هستند در هنگام وقوع خورشید گرفتگی که  امکان رؤیت گرفت کلی یا حلقوی را ندارند می توانند شاهد کسوف جزیی بوده و تنها بخشی از خورشید را که به وسیله ماه تاریک شده را رصد کنند.











خورشیدگرفتگی مرکب



در این شکل از گرفت که خیلی به ندرت در آسمان رخ می دهد اندازهٔ ظاهری ماه و خورشید از سطح زمین خیلی به یکدیگر نزدیک می باشد که در این شرایط ممکن است در نقاطی از سطح زمین خورشیدگرفتگی کلی ؛ در نقاطی خورشیدگرفتگی حلقوی و در بخش هایی نیز خورشیدگرفتگی جزئی رویت شود خورشید گرفتگی مرکب می گویند.











کسوف در سایر سیارات...


در سیارات دبگر منظومه شمسی نیز مانند زمین گرفت خورشید اتفاق می افتد اما زیبایی این پدیده در زمین نسبت به سایرسیارات بسیار زیاد است که دلیل اصلی آن یکسان دیده شدن اندازهٔ ظاهری ماه و خورشید از روی زمین است طبق تحقیقات انجام شده در سیاره مشتری به دلیل تعدد قمرها، خورشیدگرفتگی‌های متعددی رخ می‌دهد و در پلوتو نیز خورشیدگرفتگی به صورت دوره‌ای و در فواصل بیش از ۱۰۰ سال رخ می‌دهد.


آداب رصد کسوف 


در حالت عادی نگاه کردن به صورت مستقیم به خورشید می تواند آسیب های جبران ناپذیری همچون نابینایی را برای انسان ها به همراه داشته باشد ؛ بد نیست بدانید به چه روش هایی می توان این پدیده را رصد کرده و لذت برد بدون آنکه کوچکترین آسیبی به چشمایمان وارد شود.

1-در حال حاضر در بازار چنین عینک هایی وجود دارد.
 









این عینک ها طوری طراحی شده است که می توان به با خیال راحت گرفت خورشید را با آنها تماشا کرد.
2-یکی دیگر از روشهای بسیار ساده در رصد خورشید گرفتگی استفاده از یک اتاق تاریک می باشد به صورتی که شما با ساخت مکعب مستطیل به اندازه ای که سرتان در یکی از ضلع های آن قرار گیرد می توانید اتاقی تاریک را برای رصد آسان خورشید گرفتگی فراهم کرده و در یکی از ضلع های مکعب مستطیل سوراخی به اندازه چند میلیمتر درست کنید تا در طرف مقابل تصویری از قرص خورشید را مشاهده کنید.










3-می توانید برای رصد از یک دوریبن دوچشمی یا تک چشمی ساده استفاده کنید و با استفاده از فیلتر مایلار و انداختن تصویر خورشید بر روی یک صفحه سفید به روش تصویر زیر آن را رصد کنید اما اصلا از پشت چشمی دوربین دوچشمی یا تلسکوپ  به خورشید نگاه نکنید.