به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ بیسْتون یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است. این شهر در ۲۷ کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه واقع است. شهر بیستون با جمعیت ۲٫۴۵۵ (برآورد ۱۳۸۳خ) در شهرستان هرسین در خاور این استان واقع شده. شهر بیستون در پای کوهی معروف به همین نام و در مسیر شهر کرمانشاه به همدان واقع شده‌است. دارای دو دهستان به نامهای چهر و مرکزی است. این منطقه از دیرباز مورد توجه بوده و تقریباً از تمامی دوران تاریخی در آن یادگاری یافت می‌شود. این شهر در بخش بیستون شهرستان هرسین در پای کوهی معروف به همین نام و در مسیر شهر کرمانشاه به همدان واقع شده‌است. محل بیستون در میان شهرهای صحنه و کرمانشاه است و رودخانه گاماسیاب نیز در جنوب آن می‌گذرد. گویش مردم بیستون زبان لکی است. از نظر مذهب همگی اهل تشیع هستند.

وجه تسمیه

این محل در گذشته بغستون نام داشته به معنی جایگاه بغ، و آن به سبب اعتقاد روحانیون زرتشتی به این قسمت بوده که آن را نماد بغ(خدا) می‌دانسته‌اند، بعدها در اثر کثرت استعمال و مرور ایام به بیستون تغییر لفظ داده‌است.

تاریخچه

روستای قدیم بیستون تقریباً حدود ۱۰۰ خانه مسکونی بوده که در این ۱۰۰ خانه حدود ۱۵۰ خانوار زندگی می‌کردند. بیستون دارای یک خیابان یا بازار اصلی بود که این بازار از کاروانسرا شروع می‌شد و تا سراب یا برکه بیستون پایان می‌یافت. دارای حدوداً ۲۵ مغازه بود که این ۲۵ مغازه شامل قصابی خشکبار و میوه فروشی و نانوایی بود.
در سال ۱۳۴۹ خورشیدی دولت شروع به ساخت شهرکی در کنار بیستون کرد و برای تخلیه روستا به آنجا در سال ۱۳۵۴ حکم تخلیه به اهالی اعلام شد در همین حال شهرکی نیز برای کارکنان هلال احمر در چال یاورآباد ساختند.

س از انقلاب ۵۷ مردم آغاز به ساخت‌وساز کردند. بر سر دو راهی صحنه و میان‌راهان و در محلی به نام پل آجری نیز مغازه‌داری گسترش یافت و به مرور زمان تبدیل به شهر بیستون شد که نام محلی آن سرپل بیستون است. امروزه بیشتر جمعیت این شهر را مهاجران روستاهای پیرامونی تشکیل می‌دهند. شهرک بیستون و شهرک الزهرا از شهرک‌های این شهر هستند.

آثار تاریخی

آثار اصلی محوطه بیستون از این قرار است:

تندیس هرکول، بنای بیستون، سراب بیستون، پل خسرو، غار بیستون، نیایشگاه مادی بیستون، پل بیستون (این پل به نام‌های پل کهنه، پل شاه عباسی، پل صفوی، پل نادرآباد و دینورآب معروف است)، غار تاریک بیستون و رشته کوه پراو، کاروانسرای بیستون، پل میان‌راهان و پل نوژی‌وران.
کتیبه بیستون، هشتمین اثر ایرانی پس از تخت جمشید، تخت سلیمان، چغازنبیل، نقش جهان، پاسارگاد و بم است که در سی‌امین نشست کمیته میراث جهانی در لیتوانی به ثبت رسید.