.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد این شهرستان درشمال شرقی ایران و خراسان قرار گرفته که از شمال بوسیله تپه ماهورهای نسبتاً پست به طول ۱۸۰ کیلومتر با کشور ترکمنستان همجوار است. و ازجنوب به کوه هزارمسجد و شهرستان مشهد، از شرق به شهرستان سرخس و از سمت غرب به شهرستان درگز محدود می‌شود. فاصله این شهر با مشهد ۱۴۵ کیلومتر، با جاده‌ای کوهستانی است.

پیشینه تاریخی

کلات در لغت به معنی آبادی و زیستگاهی بر فراز کوه است. نخستین بار نام کلات در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی در داستان‌های حماسی فرود پسر سیاوش آمده است. در عصر سامانیان نیز کلات پناهگاه سرداران آن دوره از جمله ابوعلی سیمجور و فائق الخاصه بوده و از دوران سلجوقی نشانه هایی مانند بند نادر برجای مانده که اهمیت آن دشت را نشان می دهد. در دوران ایلخانان مغول کلات از اهمیت زیادی برخوردار بوده به طوری که تاسیسات دروازه ارغون شاه به دوران ایلخانی نسبت داده می شود. کلات در عصر تیمور در برابر حمله وی به سختی مقاومت نمود آن چنان که در کتب تاریخی آمده است تیمور چهارده بار به دژ کلات یورش برد و هر بار شکست خورد. اما بیش از همه دوره ها، در زمان افشاریان از اعتبار خاصی برخوردار گردید و دلیل آن را باید در دیواره‌های طبیعی و دروازه‌های قابل کنترل دانست که کلات به عنوان محل سکونت نادر و ذخایر ارزشمند وی انتخاب گردید

آداب و رسوم مردم کلات

در منطقه کلات زبان و لهجه‌های مختلفی رایج است که از میان آنها می توان به ساکنان فارسی زبان، ترکی زبان و کرمانج اشاره کرد. پیشه کلاتی‌ها با توجه به شکل جغرافیایی و آب و هوای منطقه عمدتاٌ کشاورزی، دامداری، باغداری و بویژه شالیکاری می باشد. محصول برنج کلات از انواع بسیار مرغوب برنج در ایران به شمار می رود. جشن‌های عروسی بویژه در روستاها با مراسم ویژه ای از قبیل اجرای رقص‌های سنتی و آئینی و کشتی با چوخه، همراه است. طب سنتی در این منطقه کاربرد ویژه ای دارد و هنوز مداوا با داروهایی از قبیل کات کلوخ، قدومه کلاتی، استاقدوس و مانند آنها در بین مردم رواج دارد. همچنین سنت همیاری (یاوری) در کاشت، داشت و برداشت غلات در منطقه کلات مورد احترام برزگران و کشاورزان می باشد.

سوغات و ره آورد سفر

از سوغات مشهور شهرستان کلات انواع بافته‌های رنگارنگ ابریشمین است که در زاوین تولید شده و عشایر کرد با استفاده از این پارچه‌ها لباس‌های محلی خاص مردم کرمانج را می دوزند. داشتن نمونه هایی از این البسه زیبا می تواند دلخواه هر گردشگری باشد که به کلات وارد می شود.

صنایع دستی

ابریشم بافی کلات از جمله مهمترین هنر سنتی مطرح در منطقه کلات ابریشم بافی است و زاوین در کلات مرکز بافت ابریشم محسوب می گردد. هنرمندان ابریشم باف زاوینی در بافته‌های خویش از رنگ‌های درخشان مشکی، سبز، زرد، سرمه ای و سفید استفاده می کنند. طرح‌های هندسی این بافته‌ها قابل مقایسه با قالی و گلیم می باشد. این نقوش برگرفته از محیط پیرامون و عوارض طبیعی هستند. همچنین در شهرستان کلات علاوه بر هنر ابریشم بافی هنر بافت گلیم‌های پر نقش و نگار در روستاهای قلعه زو و آغداش از اعتبار خاصی برخوردارند/س