به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، ارومیه در بین شهر‌های پرجمعیت ایران رتبه دهم را دارد و بیشتر ساکنان شهر آذری زبان هستند. با این حال این شهر محل سکونت شماری از هموطنان کرد نیز هست.برای رفتن به ارومیه باید مسیر جاده یا هوایی را انتخاب کنید. فرودگاه ارومیه به مقصد بیشتر شهر‌های بزرگ ایران پرواز دارد. از فرودگاه مهرآباد تا فرودگاه ارومیه یک ساعت بیشتر راه نیست.

باد در​شاخه​هاي بيدمشک


اگر هم بخواهید مسیر جاده‌ای را برای رسیدن به ارومیه انتخاب کنید باید خود را به تبریز برسانید و از آنجا راهی ارومیه بشوید. فاصله تهران تا ارومیه هم 951 کیلومتر و هم 780 کیلومتر است. علت این تفاوت اینجاست که شما بخواهید از وسط دریاچه ارومیه عبور کنید یا آن را دور بزنید.

در سال‌های اخیر با ساخت بزرگراه شهید کلانتری بین تبریز و ارومیه و گشایش پل میان گذر کلانتری که روی دریاچه ارومیه ساخته شده مسیرتبریز - ارومیه از 260 کیلومتر به 130 کیلومتر کاهش پیدا کرده است. عبور از روی دریاچه و پل شهید کلانتری هیجان‌انگیز است. البته دور زدن دریاچه ارومیه نیز زیبایی‌های خاص خودش را دارد.

مسیر تهران تا ارومیه از روی پل شهید کلانتری 8 ساعت طول خواهد کشید. اتوبوس این مسیر را 10 ساعته طی می‌کند. اگر خواستید از تبریز به ارومیه بروید در ورودی شهر تبریز راهی ایلخچی شوید. این مسیر 40 کیلومتر است. سپس باید از ایلخچی به بندر آق گنبد بروید که 68کیلومتر با هم فاصله دارند. بعد از این بندر کوچک هم با طی 40کیلومتر مسافت به ارومیه می‌رسید.

از استان کردستان هم می‌توانید راهی ارومیه شوید. در این مسیر از شهر‌های متعدد کردستان مانند مهاباد عبور می‌کنید. مسیر مهاباد - ارومیه نزدیک 140 کیلومتر مسافت دارد. دریاچه معروف ارومیه در 18 کیلومتری این شهر واقع شده است.اگر از روی پل شهید کلانتری عبور کنید به چشم خود و از نزدیک مشاهده می‌کنید که این دریاچه گرانبها چگونه با مرگ دست و پنجه نرم می‌کند.

استان آذربایجان غربی در مجاورت کشور‌های ترکیه و عراق قرار دارد. ارتفاعات ارومیه جدا‌کننده این استان از این دو کشور است. آب و هوای ارومیه در فصل زمستان سرد است اما در تابستان آب و هوایی بسیار معتدل پیش روی شما است.


برای رفتن به ارومیه یک مسیر دسترسی جدید هم در حال راه‌اندازی است. این مسیر جدید چیزی نیست جز راه آهن تهران - ارومیه که گویا از طریق مراغه به ارومیه می‌رسد. گویا تا تابستان سال آینده این خط راه آهن به ارومیه می‌رسد. ارومیه از شمال به شهرستان سلماس و از جنوب به اشنویه منتهی می‌شود.

در شرق این شهرستان هم دریاچه ارومیه و در غرب آن خاک کشور ترکیه قرار گرفته است. فاصله ارومیه به سلماس 80 کیلومتر است. همچنین اگر بخواهید از ارومیه به اشنویه بروید نزدیک به 70 کیلومتر را ه پیش‌رو خواهید داشت.ارومیه قدمتی طولانی در تاریخ دارد. می‌گویند انوشیروان دستور ساخت این شهر را داده است. ارومیه از دو واژه «اور» و «میه» ساخته شده است که اولی به معنی شهر و جا و مکان بوده و دومی معنی آب می‌دهد.

به این ترتیب ارومیه به معنی محلی که در آن آب به وفور پیدا می‌شود خواهد بود. در زمان پهلوی نام این شهر را از ارومیه به رضاییه تغییر دادند اما بعد از انقلاب ارومیه نام اصلی خود را بازیافت.ارومیه به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهر‌های گردشگری ایران محسوب می‌شود. در ارومیه باد‌های محلی فراوانی می‌وزد که همین امر باعث هوای معتدل آن است.

قره یئل، آغ یئل و چن (مه) یئلی باد‌های محلی ارومیه هستند که باعث لطافت هوای این شهر بخصوص در فصل تابستان می‌شوند.
همچنین ارتفاعات متعددی در اطراف ارومیه وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به جوودلرداغی در شمال غربی، سیرداغی در دو کیلومتری جنوب غربی و علی ایمان داغی در جنوب شرقی شهر ارومیه اشاره کرد.

شهرستان ارومیه از جاذبه‌های گردشگری متعددی برخوردار است. برخی از این جاذبه‌ها طبیعی و برخی دیگر تاریخی هستند. ورودی ارومیه میدان آزادی است که پیش از انقلاب میدان مجسمه نام داشت و مجسمه‌ای از پهلوی بر فراز آن قرار گرفته بود.

اگر به ارومیه رفتید یک نکته جالب را به خاطر داشته باشید و آن این که مغازه‌های متعددی در این شهر وجود دارد که می‌توانید صبحانه خود را در آن‌ها صرف کنید. یکی از صبحانه‌های معروف ارومیه سیب‌زمینی و تخم‌مرغ پخته است. این مدل صبحانه در ارومیه به دو صورت پرسی و لقمه‌ای عرضه می‌شود. بنابراین اگر فروشنده از شما پرسید برایتان لقمه بگیریم یا می‌برید، تعجب نکنید!

چند کلیسای تاریخی، مسجد جامع، مسجد اعظم، مسجد سردار، بنای سه گنبد، بازار قدیمی ارومیه، آتشکده تمر، عمارت چهار برج، سنگ کاظم خان و مسجد مناره از جاذبه‌های تاریخی ارومیه به حساب می‌آیند. در کنار این جاذبه‌های تاریخی، چندین مجتمع گردشگری نیز در ارومیه وجود دارد.

مجتمع تفریحی چی چست، پارک جنگلی ارومیه، تفرجگاه بند، مجتمع باری، دریاچه مارمیشو، دره قاسملو، پارک ملی غدیر، پیست اسکی خوشاکو و بندر گلمانخانه و چند تفرجگاه طبیعی و مصنوعی دیگر از مراکز گردشگری ارومیه هستند. ارومیه قدیم چندین دروازه ورودی هم داشته است که دروازه سلماس یا بالوو، عسگرخان، یورد شاه و توپراق قالا از مهم‌ترین آن‌ها هستند.

 گردشگری شهري که دوستش داريم


از زمان خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه صنعت گردشگری در این شهر رو به افول گذاشته است. بدون تردید دریاچه ارومیه و جاذبه‌‌های موجود در آن مقصد اول گردشگرانی است که به ارومیه سفر می‌کنند. بنابراین تعجبی ندارد که با هر یک متر عقب​نشینی آب دریاچه ارومیه از میزان گردشگران این شهر کاسته شود. نتیجه طبیعی این بحران عدم​استقبال بخش خصوصی در صنعت گردشگری این شهر است.

بنابراین هر اقدامی که باعث احیای این دریاچه بشود می‌تواند گردشگران بسیار زیادی را وارد ارومیه کند. همچنین بیشتر اماکن گردشگری شهر فاقد تابلو‌‌های راهنما برای هدایت گردشگران است. اگر تعجب نمی‌کنید بد نیست بدانید این روز‌‌ها تولید لواشک _که بیشتر آنها نیز غیر بهداشتی است_ در یکی از روستا‌‌های نزدیک ارومیه به یکی از معضلات گردشگری این شهر تبدیل شده است.

 این مشکل به اندازه‌ای جدی است که لواشک تولیدی در این روستا جای سوغات سنتی این شهر را گرفته و آسیب اقتصادی جدی به فعالان این بخش وارد کرده است. یکی از جاذبه‌‌های گردشگری در ارومیه منطقه سیلوانه و ژارآباد است که پیش از آن در «راه بلد» به معرفی آن پرداخته​ایم.

جالب است بدانید که سازمان بهداشت جهانی این منطقه را به عنوان یکی از 10 نقطه با اکسیژن بالای 90 درصد در جهان معرفی کرده است. متأسفانه این منطقه زیبا با وجود داشتن پتانسیل بالا برای جذب گردشگران داخلی و خارجی از کم‌‌ترین زیرساخت‌‌های مورد نیاز این صنعت بهره می‌برد.

 موزه ارومیه

اگر به ارومیه رفتید سری هم به موزه این شهر بزنید. موزه در خیابان شهید بهشتی قرار دارد و از دو بخش مردم‌شناسی و باستانشناسی تشکیل شده است. بنای موزه به سال 1346 هجری شمسی برمی گردد. تالار بزرگ موزه مربوط به بخش باستان‌شناسی و تالار کوچک آن مربوط به بخش مردم‌شناسی است. قدیمی‌‌‌ترین شئ موزه مربوط به هزاره هفتم قبل از میلاد است. در این موزه سه خط نوشته از هزاره اول ق. م به نام‌‌های «استل کله شین»، «استل موانا» و کتیبه محمودآباد نگهداری می‌شود که به خط میخی اورارتويی است.


 در بخش ما قبل تاریخ موزه اشیایی که در حفاری‌‌های تپه‌‌های اسماعیل‌آباد، املش گیلان، حسنلوی نقده، سیلک کاشان، دینوخواه و عمارلو به دست آمده در معرض نمایش عموم قرار دارد. در قسمت مردم‌شناسی موزه ارومیه لباس‌‌ها و وسایل مربوط به قرون گذشته، اشیای مسی، برنجی، شیشه‌ای، پارچه‌ای، سفالین و تخته‌ای و همچنین مجسمه‌‌هایی از اقوام و عشیره‌‌های مختلف کشور با لباس‌‌های محلی به نمایش گذاشته شده است. موزه بخش هنر‌‌های تزئینی نیز دارد که در این بخش خط نوشته‌‌ها و آیاتی از قرآن مجید به خط نسخ و نستعلیق و تابلو و مینیاتور و مرقع و قلمدان‌‌هایی از قرون سیزدهم و چهاردهم هجری قمری به نمایش گذاشته شده است.

شرق آشور، دومین کلیسای قدیمی جهان

کلیسای ننه مریم یکی از جاذبه‌‌های گردشگری ارومیه به شمار می‌رود. جالب این که وقتی از مردم ارومیه درباره این کلیسا سؤال کنی خیلی از آنها از وجود آن بی‌خبرند یا این که نشانی دقیق آن را نمی‌دانند. این کلیسا به کلیسای شرق آشور هم معروف است.

آنگونه که می‌گویند این کلیسا یکی از بزرگ‌‌ترین کلیسا‌‌های جهان و به قولی دومین کلیسای قدیمی در دنیا است. ورودی کلیسا در خیابان خیام(قدس)، رو به روی کوچه آگاهی قرار دارد. یکشنبه‌‌ها صبح در کلیسا مراسم مذهبی مخصوص ارامنه برگزار می‌شود. بنابراین ورود گردشگران در این زمان ممنوع است اما در بقیه ایام هفته می‌توانید از کلیسا بازدید کنید.

 بازدید از کلیسا منوط به پرداخت ورودیه است که البته گران نیست. ضمن این که اجازه بازدید از سالن مخصوص مراسم را ندارید. بنابراین فقط می‌توانید از اتاق‌‌ها و طاقچه‌‌های مزین به عکس‌‌ها و تندیس حضرت مریم (علیه‌السلام)، عیسی مسیح (علیه‌السلام) و همچنین از عبادتگاه بازدید کنید.

قسمت‌‌های قدیمی کلیسا در ضلع شمالی آن قرار گرفته است. اگر روحانی کلیسا در کلیسا حضور داشته باشد به بازدید‌کنندگان پاسخ سؤالات آنها را خواهد داد. همچنین به بازدید‌کنندگان کتابچه راهنمای کلیسا اهدا می‌شود. این کلیسا در گذشته محل دفن اموات بود که دیگر این کار انجام نمی‌شود. نمای فعلی کلیسا مربوط به دوران ساسانی است. می‌گویند بنای اولیه کلیسا آتشکده زرتشتیان بوده است. کلیسا صحن بزرگی دارد. حیاط کلیسا به وسیله دو ورودی به خیابان قدس و کوچه ضلع غربی راه می‌یابد.

در چپ و راست دالان ورودی کلیسا دو دهلیز با سنگ قبر‌‌‌های نوشته شده قرار دارد که محل دفن روحانیون مسیحی بوده‌است و سنگ قبر فعلی در دهلیز‌‌ها متعلق به سه تن از رهبران کلیسای شرق آشور و یکی از مبلغان کلیسای ارتدوکس روسیه است.


در سمت راست محراب دالان تنگ و کوتاهی قرار گرفته که در دیوار راست این اتاق اجاق دیواری تعبیه شده و از آن برای پخت نان مقدس استفاده می‌کردند. در کنار این تنور حوضچه‌ای سنگی داخل دیوار برای غسل تعمید کودکان ایجاد شده‌است.از کلیسا هم که بیرون بیایید خیابان خیام و فلکه خیام پیش روی شماست. این مسیر یکی از مراکز خرید ارومیه به شمار می‌رود. در این خیابان پاساژ‌‌های تازه ساخت شیک وجود دارد که می‌توانید به گردش و بازدید آنها بپردازید.

بازار

بازار ارومیه نه تنها یکی از جاذبه‌‌های تاریخی این شهر است بلکه یکی از مراکز داد و ستد نیز محسوب می‌شود.در گذشته تنها مرکز داد و ستد شهر بازار بود اما امروزه مراکز خرید مدرنی نیز در ارومیه ساخت شده است. بازار ارومیه تقریباً از تقاطع بعثت و امام شروع می‌شود.
این بازار گنبدی شکل است و قدیمی‌‌‌ترین بخش‌‌های باقی​مانده آن به دوره صفویه به بعد تعلق دارد؛ بویژه حمام‌‌های آن که متعلق به دوره زندیه و قاجاریه است. در حال حاضر بخش عمده و سالم بازار قدیمی ارومیه در بین خیابان‌‌های عسگرآبادی، امام، مهاباد و اقبال محصور است.




بازار ارومیه معماری ساده‌ای داشته و تاق‌ها، چشمه‌‌‌ها و گنبد‌‌های مختلفی را در خود جای داده‌است. این بازار دارای تیمچه‌ها، حمام‌ها، سرا‌‌ها و مسجد‌‌های مربوط به دوران زندیان و قاجاریان است.  بازار از طریق هشت یا 9 راسته به خیابان‌‌های اطراف راه دارد. یکی از خروجی‌‌های بازار به میدان میوه و سبزی می‌رسد که عرضه میوه و سبزی‌‌های تازه و محلی طراوت خاصی به آن بخشیده است.

 سوغات ارومیه- از نقل تا حلوای هویج

پس از سفر به ارومیه می‌توانید با چمدانی پر از سوغات نزد دوستان و آشنایان خود بازگرديد. مشهور‌‌ترین سوغاتی ارومیه نقل​بیدمشک و شکرپنیر است. در مورد این سوغات و قدمت آن قبلاً در «راه بلد» توضیح داده​ایم.اما همین قدر بدانید که خیابان فرهنگیان پاتوق مغازه‌‌های نقل فروشی ارومیه است.

به غیر از نقل می‌توانید حلوای گردوی ارومیه را خریده و به عنوان سوغات به همراه خود ببرید. علاوه بر حلوای گردو، حلوای هویج هم در ارومیه وجود دارد. حلوا فروشی‌‌ها علاوه بر خیابان فرهنگیان، در خیابان امام و اول جاده دریا هم مغازه دارند. در تمامی حلوا فروشی‌‌ها مقداری از حلوا را به عنوان نمونه به شما تعارف می‌کنند. اگر به ارومیه رفتید، حیف است که بدون خرید ادویه از این شهر بیرون بیایید. برای خرید ادویه باید در بازار سراغ راسته ادویه را بگیرید.

اگر در ماه آخر تابستان یا اوایل پائیز به ارومیه رفتید، حتماً سیب و انگور این شهر را امتحان کنید. دور تا دور ارومیه باغ‌‌های سیب و تاکستان وجود دارد. جاده مهاباد، جاده قاسملو، جاده نازلو و جاده امامزاده از مراکز عمده تولید سیب و انگور است.

در کنار تمامی این جاده‌‌ها به شما سیب و انگور عرضه می‌شود. اما آخرین سوغاتی که به شما معرفی می‌کنیم عرق بیدمشک است.
از جلوی هر باغی که در ارومیه عبور کنید اهالی محلی را مشاهده می‌کنید که دیگی را جلوی در باغ گذاشته‌اند و مشغول درست کردن عرق بید مشک و عرق نعناع و عرق بادرنج​بویه هستند. این عرقیات علاوه بر داشتن خاصیت دارویی عطر و مزه خوبی به انواع غذا‌‌ها و شربت‌‌های شما می‌دهند.