به گزارش گروه علمي باشگاه خبرنگاران به نقل از ستاد توسعه فناوري نانو؛پاك كردن شيشه به ویژه در ساختمان و برج هاي بزرگ امروزي بسيار پر دغدغه و هزينه بر است. با توجه به پيشرفت هاي اخير در كنترل بهداشت عمومي، استفاده از محصولات خود پاک شونده نيز مورد توجه قرار گرفته است. يكي از مهمترين خواص فتوكاتاليست دي اكسيد تيتانيم خاصيت خود پاک شوندگي است. شيشههاي فاقد پوشش پس از مدتي كاملاً کثیف و داراي مقادير زيادي آلودگي ميشوند. در حالي كه شيشه يا سطوح داراي فتوكاتاليست دي اكسيد تيتانيم تحت تابش نور خورشيد خاصيت خود پاک شوندگي موثري از خود نشان ميدهند.
دکتر مریم حسینی زری مجری این طرح در این باره گفت: «با توجه به این که اخیرا چاپ با استفاده از چاپگرهای جوهر افشان در صنایع سرامیک و کاشی متداول شده است. اين تحقيق در راستای اندازهگیری ویژگی خودپاک شوندگی شیشه پس از چاپ نانوذرات تیتانا بر سطح شیشه توسط چاپگر جوهرافشان انجام گرفت.» گفتنی است که حسینیزری قبل از این طرح، موفق به سنتز تیتانا به روش جدید شده است که در ادامه آن نیز به فرمول مرکب خودپاک شونده دست پیدا کرده است.
این پژوهشگران در ادامه طرحهای تحقیقاتی – صنعتی با محوریت موضوع خودپاک شوندگی دایمی شیشه و سرامیک، به بررسی امکانپذیر بودن چاپ نانوذرات تیتانا بر شیشه با استفاده از چاپگرهای جوهر افشان پرداختند. به گفته حسینیزری اين تحقيق در راستای اندازهگیری ویژگی مرکب به روش میکروامولسیون و تاثیر ضخامت پوشش بر ویژگی خودپاک شوندگی شیشه پس از چاپ انجام گرفته است.
حسینی زری افزود: «در ادامه تحقیقات قبلی، مرکب از پیش آماده شده (شامل 70 درصد وزنی نانوذرات درجا سنتز شده تیتانا به روش میکرو امولسیون) پس از چهار ماه به درون مخزن چاپگر جوهر افشان منتقل شد و بر روی شیشه های میکروسکوپ به دفعات یک، سه و پنج بار چاپ شد. پس از آن شیشه ها خشک و به درون کوره های متداول در صنعت سرامیک منتقل شدند تا در دما و زمان لازم حرارت داده شوند. پس از خنک شدن و کدگذاری ضخامت چاپ بر شیشهها و ارتباط ضخامت با قدرت خود پاک شوندگی بررسی و بحث شد.»
به گفته حسینی زری این طرح به علت کمبود برخی تجهیزات به روشهای دیگر در حال تجاری شدن است. از مزایای اين روش چاپ میتوان به برخورداری از دقت، کیفیت و سرعت بالا اشاره کرد. حسینی زری با اشاره به مزایای دیگر افزود: «در واقع سرعت مکانیسم پوششدهی شیشه در صنعت بسیار مهم است و استفاده از چاپگر جوهر افشان به این مهم کمک می کند. در صنعت سراميك فرايند پوششدهي، به طور سنتي به روش شابلن زني(چاپ اسکرین) اتوماتيك يا دستي صورت ميگيرد. در این روش بر خلاف روش چاپ اسکرین از هدر رفتن مقادیر زیاد مواد مصرفی جلوگیری میشود. اما بايد توجه گردد كه استفاده مستقیم رنگدانه در مرکب چاپ محدودیتهایی دارد که از جمله آن میتوان به این مورد اشاره کرد که رنگدانه ميبايست در مورفولوژي و اندازه ذرات ريزي سنتز شده باشد و به توزیع یکنواخت و پایداری برسد تا دهانه مخزن حاوی مرکب گرفته نشود بنابراين روش سنتز از اهميت بالايي برخوردار است.»
نتایج این پژوهش که توسط خانم دکتر مریم حسینیزری و دکتر آتشه سلیمانی از موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شده است، در مجله Journal of the European Ceramic Society (جلد 32، شماره 16، دسامبر سال 2012) منتشر شده است. علاقمندان میتوانند متن مقاله را در صفحات 4271 الی 4277 همین شماره مشاهده نمایند./ع2