ایران غربی ترین حد پراکندگی جهانی خرس سیاه آسیایی است.

علیرضا مهدوی کارشناس محیط زیست با اشاره اینکه خرس سیاه جثه ای کوچکتر از خرس قهوه ای دارد و معمولا نرها بزرگتر از ماده ها هستند، گفت: خرس سیاه آسیایی در مناطق کوهستانی و جنگلی جنوب شرقی ایران در سه استان هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان پراکندگی دارد.

زیستگاه خرس سیاه مناطق کوهستانی خشک است که معمولا با جنگل ها و درخت زارهای پراکنده پسته، بادام و زیتون وحشی، کنار و درختچه داز پوشیده شده است.

وی افزود: برخی خرس های سیاه نیز ممکن است به خواب زمستانی بروند، در چنین شرایطی ضربان قلب آنها از 40 تا 70 بار در دقیقه به 8 تا 12 بار در دقیقه کاهش می یابد و متابولیسم آنها تا 50 درصد کم می شود. البته در ایران وجود و یا عدم وجود زمستان خوابی این گونه نیز از مواردی است که باید در سال های آتی مورد بررسی قرار گیرد.

مهدوی با بیان اینکه خرس سیاه آسیایی در زمره گونه های در خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد، تصریح کرد: شکار و زنده گیری توله ها از مهمترین عوامل از بین رفتن این گوشتخوار در ایران است. همچنین نابودی زیستگاه ها از عوامل مهم تهدید حیات این جانور است.

وی ادامه داد: در ایران هر ساله تعداد زیادی از توله خرسها توسط مردم محلی زنده گیری می شوند. خرس های اسیر شده عمدتا به کشورهای دیگر فروخته می شوند تا در نمایش های خیابانی استفاده شوند.

اسماعیل کهرم متخصص محیط زیست با اشاره به آسیب های وارده به بچه خرسها در منطقه سیستان و بلوچستان گفت: توله خرسها در منطقه سیستان و بلوچستان بدلیل اینکه از درختان خرما بالا می روند و گاهی مزارع را به هم می ریزند، مورد هجوم کشاورزان منطقه قرار می گیرند و حیاتشان به خطر می افتد ولی کوههای دست نخورده و بکری در این منطقه وجود دارد که مکان امنی برای خرسهای سیاه است.

وی با انتقاد از ارائه آمارهای غیر استاندارد در مورد این گونه جانوری تأکید کرد: اینکه 50 قلاده خرس در منطقه مانده است یا نه آمار صحیحی نیست و اگر این آمار صحیح است چرا منتشر نمی شود که علاقمندان و متخصصان از این مسأله مطلع باشند، این آمارها منبع علمی ندارند و جامعه باید به سمت علمی شدن پیش برود.

گفتنی است، زیرگونه بلوچستانی خرس سیاه که در ایران و پاکستان پراکندگی دارد  به شدت در خطر انقراض قرار دارد و با توجه به اینکه در مورد این گوشتخوار کمتر مطالعه شده اقدامات جدی و برنامه ریزی در محدوده پراکندگی آن ضروری است./ز

گزارشی از هراتیان