در سال ۲۰۰۵، تولید ناخالص ملیآن نزدیک به ۲ میلیارد دلار بود.پس استقلال در سال ۱۹۹۱ اوضاع اقتصادی تاجيکستان خيلی وخيم گرديد. به علت فروپاشی اتحاد شوروی سوبسيد های بودجه ای قطع گرديد و مکانيسم های تجاری ميان جمهوری ها از بين رفت.عامل دوم وخيم شدن اوضاع اقتصادی درگيری شهروندی بود که باعث خراب شدن قسمت عظيم زيربنايي کشور گرديد.کلاً زيان اقتصادی بر اثر درگيری حدود ۷ ميليارد دلار آمريکايي براورده شد.

با نظرداشت شرايط فعلی حکومت جمهوری در برابر جست وجوی راه حل های برقراری صلح و امنيت در تاجيکستان مسايل اقتصادی را برای بيرون کردن کشور از بحران عميق اقتصادی و برطرف کردن عاقبت های جنگ داخلی کوشش های زيادی به خرج داده است. هدف از اصلاحات اقتصادی که در جمهوری تاجيکستان عملی می گردد افزایش سطح زندگی مردم و فقرزدايي می باشد.

در حال حاضر در تاجيکستان برای بهبودی سياست های اقتصادی، کشاورزی، مالی، بانکی سرمايه‌گذاری گام به گام و تدابير ضروری انديشيده می شود.

خصوصی سازی کارخانه های بزرگ و کوچک انجام شده است.تا ماه ژانويه سال ۲۰۰۶ ميلادی از ۹۱۲۱ کارخانه دولتی ۸۷۰۷ آن تقريباً ۹۵ درصد خصوصی کرده شده اند.همزمان يک زمره قوانين و مقررات از جمله قانون های مدنی، ماليات و خصوصی سازی اموال دولتی به تصويب رسيده اند.

امروز در جمهوری تاجيکستان تهيه برنامه طويل المدت رشد ملی استراتژی برای سال های ۲۰۱۵ و نيز برنامه فقرزدايي برای سال های ۲۰۰۶-۲۰۰۸ در حال به اتمام رسيدن است. هدف اصلی اين برنامه به دست آوردن رفاه سياسی و اجتماعی و اقتصادی مردم تاجيکستان در شرايط الويت اصول های آزادی، شرف انسانی می باشد. طبق برنامه‌ريزي‌ها قرار است سطوح فقر از ۶۱ درصد به ۳۲ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش يابد، همزمان ساير علامت های اساسی اجتماعی: مرگ و مير کودک و مادر، تأمين آب تميز و بهداشت، سطح معرفت و محيط زيست بهتر شود.

سهم بخشهاي اقتصادي در توليد ناخالص داخلي:

بخش كشاورزي، %۸/۱۹ بخش صنعت %۱/۱۸ و بخش خدمات %۲/۶۲ است.

تجارت خارجي: حجم مبادلات تجارت خارجي در سال ‪ ۲۰۰۳ ميلادي به يك ميليارد و ۶۷۹ ميليون و ۲۰۰ هزار دلار رسيد.

صادرات تاجيكستان طي اين مدت ۹۱۴ ميليون و ۹۰۰ هزار دلار و واردات يك ميليارد و ۳۷۵ ميليون و ۵۰۰ هزار دلار بوده كه در نتيجه تراز تجاري منفي و ميزان آن ۴۶۰ ميليون و ۳۰۰ هزار دلار مي‌باشد.

در مقايسه با سال ۲۰۰۳، صادرات تاجيكستان ۸/۱۴ درصد و واردات آن ۵۶/۱1‪ درصد افزايش داشته است.

صادرات عمده: آلومينيوم، برق، پنبه، ميوه، روغن گياهي، منسوجات و واردات عمده عبارتند از: برق، اكسيد آلومينيوم، محصولات نفتي، اكسيد آلومينيوم، ماشين آلات صنعتي، دارو، مواد غذايي.

انرژی

منابع اساسی آب آسيای مرکزی در تاجيکستان و قرغيزستان موجود می باشند. طبق آمار، تاجيکستان از جهت اندازه محدوده خود در جای ۸۵ و از جهت مأخذ انرژی آب (۵۲۷ بيليون در سال) پس از چين، روسيه، آمريکا، برازيل، زائر، هند و کانادا در جای ۸ قرار دارد و به نسبت اهالی و کيلومتر مربع در جای ۱۲ قرار دارد. بنابراين ساختمان نيروگاه های برقی آبی برای تاجيکستان يکی از مسئله های استروتژی کشور است و تاجيکستان می تواند خودکفايي خودرا در سایه انرژی تأمين نمايد و شرايط مساعد را برای کارخانه های صنعتی و کشاورزی فراهم آورده وصادرات برق را افزايش بدهد.

اساس انرژی برق تاجيکستان را نيروگاه آبی برقی «نارک» (۲.۷ ميليون کيلوات) يکی از نيروگاه های پرقدرت جهان تشکيل می دهد.از لحاظ سطح بلندی سد نارک پيشتاز در مقياس جهان – ۳۰۰ متر است.غير از نيروگاه آبی برقی نارک در تاجيکستان سد های بايپازين (در رودخانه وخش) و قيراقم در رودخانه سيردريا فعال می باشند.

در سال ۱۹۷۸ ميلادی ساختمان نيروگاه آبی برقی عظيم راغون در رودخانه وخش (با قدرت ۳۶۰۰ ميگاوات) آغاز گرديد ولی به دليل روند نامطلوب بازسازی و فروپاشی اتحاد شوروی اين پروژه تعطيل شده. در حال حاضر با کمک مالی روسيه و جمهوری اسلامی ايران و ديگر سرمايگذاران خارجی ساختمان نيروگاه های آبی برقی «سنگتوده ۱» (۶۷۰ ميگاوات - روسيه) و «سنگتوده ۲» (۲۲۰ ميگاوات ايران) ادامه دارد.

حمل و نقل

سيستم حمل و نقل تاجيکستان قسمت مهم اقتصاد آن می باشد.در سال های اخير در تاجيکستان چهار پروژه ساختمان و بازسازی راه های اتوموبيل به مبلغ ۸۳.۹۳۰ ميليون دلار آمريکايي عملی شده است. سيزده پروژه به مبلغ ۴۶۸.۰۰۵ ميليون دلار در حال ساخت و ساز است.بازسازی راه ها امکان انتقال محصولات کشاورزی و صنعتی را به ديگر کشورهای همسايه فراهم می آورد.

جمهوری تاجيکستان در شانگهاي موافقت‌نامه بين حکومتی سيستم بين المللی جاده های اتوموبيل را در ۲۶/۰۴/۲۰۰۶ به امضاء رسانده است. جاده اتوموبيلگرد مرز ازبکستان – خجند – دوشنبه – پنج پايين شمال کشوررا با جنوب متصل می کند و راه را به جمهوری اسلامی افغانستان باز می کند. تونل انزاب خجند دوشنبه (که از طرف روسای جمهوری دو کشور تاجيکستان و ايران در ۲۶/۰۷/۲۰۰۶ افتتاح گرديد) امکان همراه شدن تاجيکستان را به کوريدور ترانزيت شمال جنوب فراهم می آورد.

ساختمان تنل شهرستان (طول ۶.۸ کيلومتر به مبلغ ۲۶۹ ميليون دلار آمريکايي) بوسيله وام امتيازدار که حکومت چين برای رشد اقتصادی کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهاي اختصاص داده است صورت خواهد گرفت. در ماه آوريل سال ۲۰۰۶ ميان جمهوری تاجيکستان و شرکت راه سازی چينی برای بازسازی راه اتوموبيل چنک – بوستان – خجند – دوشنبه يادداشت تفاهم به امضاء رسيده است. در نوامبر سال ۲۰۰۵ ميلادی پروژه بازسازی جاده اتوموبيلی دوشنبه – قرغان تپه – دنغره – کولاب با سرمايه‌گذاری بانک گسترش آسيايي به مبلغ ۲۶.۸ ميليون دلار آمريکايي به انجام رسيد.

حکومت ژاپن برای بازسازی قسمت جاده دوستی – پنج پايين مبلغ ۹.۴ ميليون دلار اختصاص داده است. اين تدابير راه را برای حمل و نقل ترانزيت در مسير تاجيکستان – افغانستان – پاکستان – هند – ايران و از آن سمت از طريق دريا به کشورهای هم‌سود و اروپا باز می کند. برای تأسيس کوريدور حمل و نقل بين المللی به کشورهای آسيای جنوب و شرقی و بنادر اقيانوس هند در حال حاضر ساختمان راه اتوموبيلی مرغاب – قلما با طول ۳۲ کيلومتر که به راه قراقروم اطسال می گردد به اتمام رسيد.

تثبيت اوضاع سياسی اجتماعی در افغانستان، ساختمان گذرگاه های پلی، بازسازی و ساختمان جاده های اتوموبلگرد – شرط اولين تاسيس مسير حرکت کالا که از محدوده تاجيکستان، ترکمنستان و ازبکستان به سمت افغانستان، ايران و بندر بندر عباس و چابهار از طريق پاکستان به بندر کاراچی و بندر کواسيم اقيانوس هند می باشد. توسعه جاده های حمل و نقل که استان های افغانستان را با کشورهای آسيای مرکزی اتصال می دهد برای رشد گسترش روابط اقتصادی و تجاری چتدجانبه امکان خوبی را فراعم خواهد کرد.

معادن

جمهوری تاجیکستان از لحاظ منابع زیر زمینی غنی و از جایگاه ویژه ای برخوردار است.بیش تر ذخایر شناخته شده معدنی را داراست. در حال حاضر بیش از ۴۰ نوع مواد معدنی و فلز کمیاب دارد. در تاجیکستان معادن طلا و نقره به وفور یافت می شود.معادن نقره آن در دنیا نظیر نداردو متخصصان ایتالیایی روی این معادن کار می‌کنند. همچنین معادن زغال سنگ سنگ مرمر نیز به فراوانی در این کشور وجود دارد.از دیگر کانی ها آهن، تنگستن، سرب، روی،مس، قلع، جیوه، اورانیوم، نمک و فلورید و کلسیم طبیعی، نفت و گازاندک، سنگ‌های گرانبها و نیمه گرانبها، لعل بدخشان که از روزگار پیشین شهرت داشته،نیکل، پنبه نسوز است.