هر شب با قرآن/ محکم و متشابه
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به بازتاب آن در ادب پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،
آیه 7 سوره آل عمران
*هُوَ الَّذي أَنْزَلَ عَلَيْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْکَماتٌ
هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذينَ في
قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ
الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْويلِهِ وَ ما يَعْلَمُ تَأْويلَهُ إِلاَّ
اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ
مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما يَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ**اوست آن کس که بر تو کتاب قرآن نازل کرد که برخی
آیات آن کتاب از جمله محکمات است و این آیات اصل و مرجع کتاب است (از آنکه معانی آن‌ها
روشن و آشکار است) و برخی دیگر از آیات آن متشابه است (که راه به تفسیرهای
گوناگون دارد) اما آن کسانی که در دلشان تیرگی و تنگی است در پی آن آیات می‌روند
که متشابه است بدین مقصود که با تأویل آن فتنه و فسادی بر پا کنند در حالی که تأویل
آن آیات متشابه را هیچ کس جز خدا نمی‌داند؛ و آن‌ها که در علم به مقامی راسخ رسیده‌اند،
می‌گویند ما به تمامی کتاب ایمان آوردیم که همه از جانب پروردگار ماست و جز صاحب
خرد از این کتاب پند نمی‌گیرند*
*بخش عمده قرآن مشتمل بر آیاتی است که معنی آن کاملاً روشن است و حتی اگر معنی آن در همه ابعاد روشن نباشد حداقل تکلیف مؤمنان در برابر آن آیه روشن و مشخص است و این بخش از قرآن را خداوند ام‌الکتاب یعنی مادر کتاب و به عبارتی جان کتاب و روح کتاب خوانده است که اگر آدمیان خود را به همان آیات محکمات تسلیم کنند از برکات دینداری و هدایت در امور مادی و معنوی برخوردار می‌شود.
*چه بسیارند کسانی که صدها آیه روشن را رها می‌کنند
و برای گریز از مسئولیت پذیرش دین به تأویل و تفسیر آن آیت متشابه که قابل حمل بر
معانی گوناگون است می‌پردازند در حالی که آن آیت و تفسیر آن هر چه باشد سدی در
برابر دینداری نیست و تأویل آن را جز خدای و آن‌ها که در علم الهی قدمی راسخ دارند
در نمی‌یابند.
*به هر حال هر کس بخواهد به راه خدا برود و در دلش جز اخلاص به آستان حق چیزی نباشد با آیات متشابه مشکلی پیدا نخواهد کرد و دیگر آنکه اعمال ما از بد و نیک در احوال ما در آخرت موثر است و آن نیز به صد بیان روشن در قرآن اشاره شده است. البته هم خدا و هم راسخان در علم اشاراتی به تأویل این گونه آیات کرده‌اند اما بی آن تأویلات نیز تکلیف ما در هر حال روشن است.
* شاعران الهی تفسیرهای لطیفی بر بعضی از متشابهات قرآن آورده‌اند. این تعبیرها نوعی حسن استفاده برای توجیه کارهای خداوند است نه آنکه تفسیر نهایی کلام الهی باشد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
