به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ،خشکسالی و بی‌آبی، این‌روز‌ها زیاد شنیده می‌شود، کلید واژه‌هایی تکراری که دیگر حرف زدن از آنها برای بسیاری خسته‌کننده شده است؛ عمده شهر‌ها و استان‌های ایران با خشکسالی فراگیر و حداقل تنش آبی مواجه‌اند؛ برای شرق‌نشیان، اما این تنش بحرانی شده و کلیده واژه‌ای تکراری نیست؛ براساس آمار و دادههای وزارت نیرو، استان‌های شرقی ایران، به‌ویژه سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی در بحران و تنش آبی کم‌سابقه‌اند و تا چندسال آینده منابع آبی خود را از دست می‌دهند و به‌منابعی جدید نیاز خواهند داشت.
عبدالرحمن شهنوازی مدیرکل مدیریت بحران سیستان و بلوچستان گفت: سیستان و بلوچستان درحال حاضر در صدر خشک‌ترین استان ایران است و ۱۰۰ درصد مساحت آن دچار خشکسالی ؛ ۷۳.۲ درصد گرفتار خشکسالی شدید، ۰.۹ درصد خشکسالی بسیار شدید و ۲۵ درصد خشکسالی متوسط شده است.
برای استانی که به‌گواه وزارت نیرو پایین‌ترین شاخصه دسترسی به آب بهداشتی و آشامیدنی را در ایران دارد و حدود یک میلیون نفر از جمعیت آن عمدتا در روستاها، فاقد شبکه آب هستند و سقایی و با تانکر آبرسانی می‌شوند؛ بحران خشکسالی حالا تهدید شده است تا جایی که به‌گواه شرکت آب‌وفاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان، ۵۰۰ روستای این استان که شبکه آب داشتند به‌خاطر خشکسالی‌ها منابع آبی خود را از دست داده‌اند و در صف متقاضیان آبرسانی سیار قرار گرفته‌اند.
خراسان‌رضوی هم هرچند وضع بهتری از سیستان و بلوچستان دارد، اما شرایطش بحرانی است؛ دادههای وزارت نیرو گفت: منابع آبی خراسان رضوی با کسری مخزن یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعبی در سال مواجه هستند و هم اکنون چا‌ه‌ها و منابع زیرزمینی سھم ۸۰ درصدی در تامین آب آشامیدنی استان شش میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی را دارند. خراسان رضوی حتما تا چندسال آینده به منابع آبی جدید برای مصارف خود نیاز دارد.
منابع آبی جدید، راه‌حل‌های زیادی ارائه شده از خرید و واردات آب از همسایگان تا انتقال آب از دریا؛ منطقی‌ترین و کارشناسی‌ترین راه‌حل شاید همان انتقال آب از دریاست؛ کشور‌های زیادی از جمله حاشیه خلیج فارس و عربستان ازسال‌ها پیش با ایجاد آب‌شیرین‌کن‌های غول‌پیکر وارد فاز اجرایی شیرین‌سازی شده‌اند و هم‌اکنون تا مقیاس میلیارد مترمکعب آب را برای مصارف خود شیرین می‌کنند؛ ایران، اما از سال ۹۳ به‌طور جدی ورود پیدا کرده و مطالعات تامین آب فلات مرکزی ایران از محل شیرین‌سازی آب‌های عمان و خلیج فارس را در دستورکار قرار داده است و استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و هرمزگان باتوجه بحرانی‌شدن و تمام شدن منابعشان در اولویت قرار گرفته‌اند.
انتقال آب از خلیج فارس، اما به‌دلیل موقعیت نیمه بسته آن و مخالفت محیط زیست از دستورکار خارج شده است؛ پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: سازمان حفاظت محیط زیست انتقال آب را آخرین گزینه می‌داند، اما باید دقت کنیم که هر دریایی شرایط خاص خود را دارد.
انتقال آب از عمان حالا، اما به‌دلیل شرایط مساعدتر آن وارد فاز اجرایی شده است. علی عبدالهی مجری انتقال آب از عمان اوایل دی‌ماه امسال گفت: مطالعات طرح انتقال آب از عمان به شرق کشور شامل سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی از اواخر ۱۳۹۵ آغاز شده، تاکنون حدود ۷۵ درصدی پیشرفت کرده و مرحله نخست آن پایان یافته است.
وی افزود: طول خط انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور که مبداش دریای عمان و مقصد نهایی آن خراسان رضوی است هزار و ۶۰۰ کیلومتر پیش بینی شد و آب انتقالی آن فقط به مصرف آشامیدن و صنعت خواهد رسید. هزینه اجرای طرح با محاسبه ارزی ۳.۹ میلیارد دلار است و توسط بخش خصوصی تامین اعتبار و اجرا می‌شود، تاکنون ۹ شرکت برای مشارکت مالی در این طرح اعلام آمادگی کرده‌اند.
عبدالهی تصریح کرد: غیر از سیستان و بلوچستان نیاز آبی فقط سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی برای سال ۱۴۲۰ در بخش شرب و صنعت یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی شده، اما حجم آب تولیدی این استان‌ها در شرایط موجود تنها ۹۰۰ میلیون متر مکعب است.
مجری انتقال آب از عمان می‌گوید: پروژه تصفیه و نمک زدایی و انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرقی ایران نخستین طرح در منطقه دریای عمان و خلیج فارس نیست چراکه کشور‌های حاشیه و عربستان سال‌هاست از آب دریا به عنوان منبع تامین نیاز خود استفاده می‌کنند، اما به لحاظ طول خط انتقال (هزار و ۶۰۰ کیلومتر) نخستین طرح در منطقه است.
تاسیسات آب‌شیرین کن جبل‌علی امارت با ظرفیت میلیارد‌ها مترمکعب ظرفیت؛ یکی‌از بزرگ‌ترین آب‌شیرین‌کن‌های جهان
تضمین طرح، اما هنوز قطعی نشده است و پروژه را به عقب انداخته، علی عبدالهی مجری طرح اوایل دی‌ماه زمان عملیات اجرایی انتقال آب از عمان را نیمه نخست بهمن‌ماه اعلام کرده بود، اما تاکنون این وارد فاز اجرایی نشده است؛ معاون حفاظت و بهره‌بردای آب منطقه سیستان و بلوچستان درباره زمانبندی روند اجرا می‌گوید: مطالعات تقریبا کامل شده، اما مباحث اجرایی که تصمیماتی است که مربوط به سه استان خراسان رضوی، جنوبی و سیستان و بلوچستان است مانده، لازم است هماهنگی‌های لازم میان پیمانکار، سه‌استان و متولی اجرا که آب منطقه‌ای است انجام شود.
عباس سارانی افزود: تقریبا سه هفته پیش جلسه‌ای با حضور سه استان برگزر شد و قرار بود جمع‌بندی انجام شود که تا به‌این لحظه هنوز جمع‌بندی نهایی شروع روند اجرا انجام نشده است؛ فعلا هنوز مباحث هماهنگی مانده و زمان جدید برای اجرا ارائه نشده است.
استاندار سیستان و بلوچستان مشکل را تضمین خرید وزارت نیرو که باید به سرمایه‌گذار و بخش خصوصی بدهد می‌داند و ادامه داد: قرار است در جلسه ای که قرار است با حضور وزیر نیرو و کمیسیون عمران مجلس برگزار شود این مشکل برطرف شود.
احمدعلی موهبتی گفت: امیدواریم در جلسه اخیر مباحث تصمین خرید که جزو تعهدات وزارت نیروست و باید از سوی وزارت نیرو برطرف شود و تا قبل از سال شاهد روند اجرایی پروژه باشیم.
هرچه باشد، برای ایرانی که به‌گواه کارشناسان با یکی‌از بی‌سابقه‌ترین خشکسالی‌ها و تنش آبی قرن دست به‌گریبان است، دسترسی به منابع آبی جدید حکم نان شب را دارند به‌ویژه برای شرق‌نشینان که منابع آبی فعلی‌شان نفس‌های آخر را می‌کشند.
منبع تسنیم
انتهای پیام/ پ