به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، سیستان و بلوچستان با گستره ۱۸۷ هزار و ۵۰۲ کیلومتر مربع دارای ۲۰ شهرستان، ۴۲ شهر، ۵۰ بخش، ۱۱۲ دهستان و هفت هزار و ۱۲۴ آبادی دارای سکنه است.
این استان در شرق و جنوب شرقی ایران از جنوب به دریای عمان، از شرق به کشور‌های پاکستان و افغانستان و از غرب به استان‌های هرمزگان و کرمان محدود شده است.
طول مرز‌های بین‌المللی سیستان و بلوچستان با ۲ کشور پاکستان و افغانستان افزون بر هزار و ۲۰۰ کیلومتر است، این استان با دارا بودن یک ششم از کل مرز‌های جمهوری اسلامی ایران از این نظر مقام نخست را در استان‌های مرزی دارد.
هم مرزی استان با ۲ کشور پاکستان و افغانستان در شرق در یک سو و دسترسی به آب‌های آزاد دریای عمان در جنوب از سوی دیگر بهره مندی از منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار، منطقه ویژه اقتصادی سیستان و بازارچه‌های مرزی در طول نوار مرزی راه را برای نقش آفرینی استان در تجارت، ترانزیت خارجی و مبادلات مرزی فراهم ساخته است.
منطقه سیستان در شمال سیستان و بلوچستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، نیمروز، هامون و هیرمند بوده که برآمده از آبرفت‌های رودخانه هیرمند است که بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین جهان یعنی تالاب بین المللی هامون را که هم اکنون دچار خشکی شده است، در خود جای داده است.
وزش باد‌های ۱۲۰ روزه که از اواخر بهار تا پایان تابستان می‌وزد موجب تشدید خشکی در منطقه سیستان شده است. منطقه بلوچستان در مرکز و جنوب استان دارای ۱۵ شهرستان زاهدان، میرجاوه، خاش، سراوان، سیب و سوران، مهرستان، ایرانشهر، بمپور، فنوج، سرباز، دلگان، نیکشهر، قصرقند، چابهار و کنارک است که از تنوع اقلیمی بالایی از جمله طبیعت کوهستانی، بیابان، مجاورت با دریا برخوردار است.
بالا بودن میانگین دما و پایین بودن نوسانات آن در شمال و مرکز بلوچستان از مشخصه‌های اساسی اقلیم منطقه است که با توجه به پایین بودن نزولات جوی و عدم وجود منابع برفی کوهستانی اکثر جریانات رودخانه ای، موقتی و فصلی بوده و در بخش وسیعی از استان منابع محدود آب‌های زیرزمینی تنها امکانات تامین آب محسوب می‌شوند.
مناطق جنوبی استان با توجه به مجاورت با دریای عمان و بهره گیری از باد‌های موسمی اقلیم متفاوت و منحصر به فردی دارند.
مدیر کل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری استانداری سیستان و بلوچستان گفت: این استان به دلیل استقرار در کنار آب‌های آزاد بین المللی خارج از تنگه هرمز، برخورداری از هزار و ۲۰۰ کیلومتر مرز خاکی با کشور‌های پاکستان و افغانستان و ۳۰۰ کیلومتر مرز ساحلی در کنار دریای عمان، نزدیکی مناطق ساحلی استان با کشور‌های حوزه خلیج فارس و دریای عمان و شبه قاره هند از موقعیت جغرافیایی ویژه و مناسبی برای تجارت برخوردار است.
ماندانا زنگنه افزود: وجود ۲ بندر مهم کشتیرانی «شهید بهشتی و شهید کلانتری» در چابهار که با برنامه‌های توسعه دولت و مشارکت سرمایه گذاران خارجی ظرفیت تخلیه آن تا هشت و نیم میلیون تن افزایش یافته امکان پهلوگیری کشتی‌های بزرگ برای آن فراهم شده است از دیگر ظرفیت‌های مهم این استان در حوزه اقتصادی است.
وی ادامه داد: سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک خاص خود قابلیت استقرار صنایع نیروگاهی از جمله انرژی‌های تجدید پذیر بادی و خورشیدی را دارد.
وی بیان کرد: با وجود ظرفیت‌های فراوان سیستان و بلوچستان در زمینه انرژی‌های نو این استان می‌تواند بستر مناسبی در زمینه سرمایه گذاری داخلی و خارجی فراهم کند به طوری که سرمایه گذاری در این بخش با توجه به نیاز کشور‌های افغانستان و پاکستان به واردات برق از ایران سوددهی فراوان را برای فعالان اقتصادی به دنبال دارد.
مدیر کل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری سیستان و بلوچستان وجود حداقل پنج فرودگاه فعال در سطح استان، اتصال استان و مرز پاکستان به شبکه راه آهن سراسری کشور و خط آهن در دست ساخت چابهار- میلک- سرخس به عنوان کریدور شمال و جنوب و راه اندازی خط کشتیرانی چابهار-مسقط برای حمل بار و مسافر وامکان توسعه خطوط کشتیرانی را از دیگر ظرفیت‌های این استان در حوزه زیربنایی عنوان کرد.
سیستان و بلوچستان دارای هزار و ۱۲۸ واحد صنعتی با اشتغال مستقیم بیش از ۲۴ هزار نفر است.
عمده پراکندگی واحد‌های صنعتی مستقر در استان به ترتیب در شهرستان‌های زاهدان، ایرانشهر و زابل است.
بیشترین واحد‌های صنعتی سیستان و بلوچستان صنایع کانی و غیر فلزی مشتمل بر صنعت سیمان، سنگ‌های تزیینی، انواع آجر و بلوک سفال، منیزیت و سیلیس دانه بندی شده، فرآوری مس و آنتیموان است.
صنایع غذایی و آشامیدنی شامل صنایع شیلاتی، بسته بندی آب آشامیدنی، نوشیدنی‌های گازدار، آرد گندم، بیسکویت، بسته بندی گوشت قرمز و ... نیز در استان فعال است.
همچنین صنایع شیمیایی نساجی و سلولوزیده که سهم ۲۰ درصدی از کل کارخانجات سیستان و بلوچستان را به خود اختصاص داده است نیز مشتمل بر محصولات لاستیکی و پلاستیکی، انواع سموم، انواع لوله‌های پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پی وی سی و جی ارپی، عایق‌های رطوبتی و انواع پودر و مایع شوینده است.
رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت سیستان و بلوچستان با اشاره به ظرفیت‌های معادن این استان گفت: وجود معادن نسبتا غنی گشوده و ناگشوده فلزی و سهم بالای استان در برخورداری از این معادن و امکان توسعه فعالیت‌های معدنی به دلیل ساختار زمین شناسی این استان را به خاستگاه مناسبی برای انواع مواد معدنی تبدیل کرده است.
نادر میرشکار افزود: ذخائر معدنی شناخته شده و بعضا کم نظیر سیستان و بلوچستان شامل ذخایر فلزی مانند کرومیت، مس، منگنز، آنتی موان، آهن، تیتانیوم، طلا و کانسار‌های غیرفلزی نظیر منیزیت، گل سفید (هونتایت)، تالک، انواع خاک‌های صنعتی، شیل، سیلیس، انواع سنگ‌های لاشه، گارنت، انواع کانی‌های نیمه قیمتی، دولومیت و انواع سنگ‌های تزئینی و نما به ویژه انواع گرانیت ها، مرمر، مرمریت، تراورتن، سنگ چینی، آندالوزیت، فلدسپات است.
مدیر کل دفتر جذب و حمایت از سرمایه گذاری سیستان و بلوچستان وجود ۲۸ شهرک و ناحیه صنعتی فعال در استان، تعریف منطقه چابهار به عنوان قطب سوم پتروشیمی برای استقرار صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، وجود کارخانه‌های کنسرو سازی، عمل آوری و بسته بندی ماهی و میگو، واحد سردخانه و انجماد، واحد یخسازی، واحد شناورسازی و بخش کشاورزی، اراضی مستعد و گسترده استان، اقلیم مناسب کشت محصولات مختلف به ویژه میوه‌های گرمسیری و خارج از فصل، آب و هوای مناسب برای پرورش زنبور عسل و تولید عسل، وجود ذخائر ژنتیکی منحصر بفرد دام و طیور در استان نظیر گاو سیستانی، گوسفند بلوچی، مرغ دشتیاری، مرغ خزک، شتر و اقلیم مناسب پرورش انواع دام و طیور از جمله گاو، گوسفند، شتر و شترمرغ از دیگر ظرفیت‌های سرمایه گذاری در سیستان و بلوچستان است.
زنگنه افزود: همچنین اقلیم مناسب کشت دانه‌های روغنی، نباتات صنعتی و گیاهان دارویی، امکان تامین بخش عمده‌ای از نیاز گوشت قرمز کشور، وجود افزون بر ۳۰۰ گونه گیاهی دارای ارزش دارویی و صنعتی و وجود بیابان‌های وسیع و قابلیت توسعه اکوتوریسم و بیابانگردی از دیگر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این استان صد گنج محسوب می‌شود.
دارا بودن سهم ۳۶ درصدی صید آب‌های جنوب کشور، ۳۱ درصد صید کل کشور، ۲۰ درصد کل تولید آبزیان کشور، رتبه دوم صید در اقیانوس هند و تامین کننده بیش از ۷۰ درصد تن ماهیان کشور، وجود ۱۱ اسکله صیادی و جایگاه تخلیه صید، برخورداری از ۲ هزار و ۴۰۰ شناور اعم از قایق و لنج و بیش از ۲۵ هزار نفر صیاد در قالب ۳۴ تعاونی صیادی، اراضی و اقلیم مناسب در سواحل جنوبی برای توسعه فعالیت‌های شیلاتی و صیادی و امکان اجرایی طرح‌های نوین شیلاتی از قبیل: پرورش ماهی در قفس و پرورش متراکم و نیمه متراکم انواع آبزیان سیستان و بلوچستان را به بهشت حوزه شیلات و آبزی پروری تبدیل کرده است.
زنگنه گفت: وجود ۶ شهرک صنعتی و ناحیه صنعتی فعال و بیش از ۱۰۰ واحد کارخانه‌های کنسرو سازی، عمل آوری و بسته بندی ماهی و میگو، واحد سردخانه و انجماد، واحد یخسازی، واحد شناورسازی و اقلیم بسیار مناسب و وجود بیش از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو، اقلیم مناسب پرورش انواع آبزیان از جمله صدف دریایی، جلبک‌های دریایی، خیار دریایی، کروکودیل و سایر آبزیان از ظرفیت‌های حوزه آبزی پروری و شیلات این استان است که می‌تواند سود آوری فراوانی را برای فعالان اقتصادی به همراه داشته باشد.
مدیر کل جذب و حمایت از سرمایه گذاری سیستان و بلوچستان با اشاره به جایگاه استان در بازرگانی و خدمات گفت: وجود نهاد‌های مهم اقتصادی و توسعه‌ای در سطح استان به ویژه منطقه آزاد چابهار با امتیازات ویژه برای سرمایه گذاری تولیدی و خدماتی، شرایط ممتاز استان برای تصدی نقش بازرگانی ملی و ترانزیت خارجی میان اروپا و آسیای مرکزی با آب‌های شرقی وجنوبی و شاخ آفریقا و وجود مناطق ویژه اقتصادی میرجاوه و رامشار با مشوق‌ها و تسهیلات ویژه برای سرمایه گذاری از مهمترین ظرفیت‌ها در این حوزه بحساب می‌آیند.
سیستان و بلوچستان ازنظر گردشگری و طبیعت گردی در حد یک کشور است به طوری که تنوع میراث فرهنگی نظیر شهر سوخته، کوه خواجه، قلعه ناصری، دهانه غلامان، دریای چابهار همه و همه سبب شده تا این استان ازنظر گردشگری بی نظیر باشد.
اگرچه سیستان و بلوچستان به لحاظ کمبود نزولات آسمانی سرزمین کویری بوده و کویر خود نیز زیبایی‌های خاصی دارد و هرساله تعداد زیادی گردشگران خارجی را همراهی می‌کند، اما مناطقی همچون دامنه قله تفتان، رودخانه پرپیچ و خم سرباز با دامنه‌های سرسبز و باغات بزرگ موز و انبه، شهر باستانی و کم نظیر شهرسوخته، دهانه غلامان به عنوان تخت جمشید خشت و کلی دوره هخامنشی و دامنه کوه خواجه مناظر خیره کننده‌ای را خلق کرده و در حقیقت چشم نواز هر بیننده‌ای است.
زنگنه بیان کرد: طبیعت گردی، زندگی روستایی و عشایری یکی از مزیت‌های گردشگری سیستان و بلوچستان است چرا که این استان کمترین نرخ شهرنشینی را داشته و همین موضوع می‌تواند باعث توجه ویژه به حوزه روستا و طبیعت خاص استان برای گردشگران داخلی و خارجی شود.
وی بیان کرد: جاذبه‌های تاریخی بین المللی سیستان و بلوچستان نظیر شهرسوخته، بیابان لوت، فرش سیستان، روستای کلپورگان که ثبت جهانی شده اند می‌تواند پذیرای گردشگران زیادی در طول سال باشد.
منبع ایرنا
انتهای پیام /