به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، بافت استخوان ترکیبی از املاح معدنی و مقداری پروتئین است که برای تشکیل و استحکام آن به ویتامین ها و ترکیبات دیگری نیز نیاز است.
عواملی وجود دارد که می تواند مبتلا شدن به پوکی استخوان را افزایش داده و در مقابل عواملی وجود دارد که می تواند خطر آن را کاهش دهد.
پوکی استخوان باعث ضعیف شدن استخوان ها شده و خطر شکستگی آن ها را افزایش می دهد. زمانی که شما دچار پوکی استخوان هستید، با افتادن های عادی و یا ضربه های معمولی و یا در مراحل شدید حتی با یک سرفه ممکن است استخوان های شما بشکند. شکستگی های مربوط به پوکی استخوان معمولا در لگن، مچ دست و ستون فقرات رخ می دهد.
استخوان بافتی زنده در بدن است که مدام در حال جذب و جایگزینی است و پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که تولید بافت های جدید با مرگ بافت های استخوانی قدیم همخوانی ندارد و برابر نیست.
پوکی استخوان در مردان و زنان و همه نژادهای گوناگون انسانی رخ می دهد، اما افراد سفید پوست و زنان آسیایی (به خصوص زنان بعد از سن ۵۰ سالگی) در خطر بیش تری برای مبتلا شدن به این بیماری قرار دارند.
مجید کار اندیش، متخصص تغذیه و رژیم های درمانی در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، در زمینه پوکی استخوان گفت: عمده تشکیل بافت استخوان در سن کودکی و نوجوانی به وجود می آید. پس یکی از راه های پیشگیری از پوکی استخوان به کار گرفتن بهترین شیوه زندگی برای ساخت بافت آن است. از آنجا که بخش مهمی از بافت را املاح معدنی تشکیل می دهند باید در تغذیه خود به اندازه کافی از کلسیم و فسفر استفاده کنیم که غنی ترین منبع این مواد شیر و لبنیات است.
وی افزود: نکته ای که لازم به ذکر است هنگامی که کلسیم و فسفر از راه مواد غذایی وارد بدن می شوند برای آنکه جذب مناسبی در بدن ما داشته باشند نیاز به ویتامین D کافی نیز وجود دارد که عمده این نیاز بدن از راه مواجه مستقیم پوست با نور خورشید صورت می گیرد و برای جذب بهتر کلسیم و فسفر در بدن باید نور آفتاب در میانه روز و مستقیما به بدن برخورد کند و هیچگونه مانعی مانند شیشه، ابر و آلاینده های محیطی نیز مزاحم نباشند.
کار اندیش در ادامه با اشاره به عوامل موثر در پوکی استخوان بیان کرد: مصرف دخانیات و کم تحرکی که با بالا رفتن سن به دلیل کمتر شدن جنب و جوش و تنبلی در دوران جوانی خطر آن افزایش می یابد، عامل های مهمی در پوکی استخوان هستند که با ورزش کردن می توان از آن جلوگیری نمود. مهم آن است که می توان در دوران کودکی و نوجوانی با پس انداز مناسب وارد دوره بزرگسالی شویم و در آن کهنسالی نیز ورزش و تحرک را داشته باشیم. برخی از ویتامین ها نیز می توانند در تشکیل بافت استخوان نقش ایفا کنند مانند ویتامین K و C که در سبزیجات و میوه ها وجود دارد و نیز پروتئین که عامل بسیار مهمی است که از روغن حیوانی و گوشت و انواع خوراکی های دریایی دریافت می شود.
محمد حسن حقیقی زاده، کارورز دانشگاه جندی شاپور اهواز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، در خصوص پوکی استخوان گفت: استخوان از ٢ قسمت تشکیل شده است. یک قسمت داربست، که از مواد پروتئینی تشکیل و شکل استخوان را ایجاد می کند و بخش دیگر که کلسیم در آن رسوب کرده و باعث استحکام استخوان می گردد. استئوپروز یا پوکی استخوان یعنی کم شدن همزمان قسمت پروتئینی و کلسیم در آن که نتیجه شکسته شدن استخوان و مقاومت نداشتن در برابر ضربات عادی می شود.
وی افزود: متابولیسم کلسیم در بدن تحت کنترل هورمون های کلسی تونین و pth است. در واقع زمانی که فرد مواد حاوی کلسیم بالا از جمله شیر و سایر لبنیات را مصرف می‌کند، کلسی تونین ترشح شده و آن را در استخوان رسوب می دهد که در نتیجه باعث افزایش استحکام استخوان می گردد. ریسک بروز پوکی استخوان با افزایش سن بیشتر می‌شود. میزان بروز آن در زنان بعد از یائسگی و مردان بالاتر از 50 سال بیشتر است، بطوریکه بعد از سن یائسگی زنان، شایع ترین بیماری استخوانی در زنان است.
حقیقی زاده با اشاره به خاموش بودن بیماری پوکی استخوان بیان داشت: تا زمانی که شکستگی ایجاد نشده هیچگونه علائمی وجود ندارد. از جمله خطرات پوکی استخوان میتوان به شکستگی استخوان ها بویژه استخوان ران، مهره های تحتانی ستون فقرات، ساییدگی استخوان ها و بروز استئو آرتریت (آرتروز) نام برد. میزان موفقیت بهبودی استخوان در شکستگی های ناشی از پوکی استخوان پایین بوده و به همین دلیل میزان از کار افتادگی در این شکستگی ها بسیار زیاد است. شانس ایجاد آمبولی و خطر مرگ میر در شکستگی های ناحیه ران و لگن بسیار بالاست.
این کارورز دانشگاه جندی شاپور اهواز در ادامه اظهار کرد: مهم ترین فاکتور پیشگویی کننده ابتلاء فرد به پوکی استخوان، میزان تراکم آن است. بیشترین حجم فشردگی استخوان نیز در سن جوانی و تقریبا 30 سالگی است که پس از آن به تدریج از تراکم آن کاسته می شود.
وی در پایان در خصوص عوامل پوکی استخوان اذعان داشت: سن بالا، سابقه خانوادگی پوکی استخوان، توانایی نداشتن در تحرک مناسب که باعث افزایش شانس سقوط و شکستگی می شود، مصرف نوشیدنی های الکی، ورزش نکردن ، مصرف داروهای کورتیکوسترویید (هیدروکورتیزون، بتامتازون، دگزامتازون، تریامسینولون و غیره) به مدت بیش از 3 ماه و یائسگی از جمله دلایل ابتلا به این بیماری هستند.
حقیقی زاده افزود: بهترین راه توصیه شده جهت تشخیص زودرس پوکی استخوان انجام آزمایش دانسیتومتری استخوان است که در آن با استفاده از تصویر برداری رادیولوژی و مقایسه آن با میزان استاندارد های سن و جنس، میزان تراکم استخوان فرد بر اساس ضریب نمره دهی می شود .توصیه شده که تمام مردان 70 سال به بالا و تمام زنان یائسه هر یک یا 2 سال این آزمایش را انجام دهند. از جمله داروهایی که در درمان پوکی استخوان استفاده می‌شوند میتوان به رالوکسیفن، الندرونات، و ویتامین دی ٣ نام برد.
همانطور كه می‌دانيد داشتن يک رژيم غذایی متعادل از ابتدای دوران كودكی می تواند تاثير بسزایی در تشكيل توده استخوانی داشته باشد، اگر ذخيره كلسيم در بدن كافی نباشد و در دوران بارداری و شيردهی زنان به اندازه كافی از شير و لبنيات استفاده ننمايند در آينده احتمال ابتلاء به پوكی استخوان زياد است. ورزش مداوم، مصرف لبنیات و مواد کلسیم دار و یا قرص کلسیم کربنات و مصرف قرص ویتامین D جهت پیشگیری از پوکی استخوان مفید است و توصیه می شود.
گزارش از ساسان ناصری زاده
انتهای پیام/