بسته «تشویق سرمایه‌گذاری» هنوز عملیاتی نشده است

به گزارش خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اتکای صرف به روش های تامین مالی قرضی و فاینانس به دلیل پیچیدگی کمتر و سهولت بیشتر، بیش از سایر روشها مورد استقبال مدیران برای تامین مالی است. اما یکی از روش هایی که کشورها برای جبران کمبود منابع مالی وسرمایه در جهت توسعه خود از آن بهره میگیرند جلب وجذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی است.

امروزه کشورها، رقابتی جدی در افزایش سهم خود از سرمایه های موجود در محیط بین الملل دارند. بنابراین، بر روی عوامل موثر بر جلب سرمایه در چهار بخش طبیعی، اقتصادی، سیاسی و حمایتی و تشویقی برنامه ریزی کرده اند و براساس مزیت هایی که دارا هستند نسبت به ایجاد فضایی مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی اقدام می نمایند. قطعا عواملی چون بی ثباتی ها در حوزه های سیاسی و اقتصادی که منجر به ایجاد شرایط غیرقابل پیش بینی برای سرمایه گذار می شود ضربه مهلکی برای جذب سرمایه گذاری خارجی به حساب می آید.

برای پاسخ به سوالات بیشتر در این حوزه و رفع برخی از ابهامات پای گفتگو با علیرضا شجاعی مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل راهبردی نشسته ایم که متن کامل آن در ادامه آمده است.

آیا هر نوع سرمایه خارجی خوب است و هر سرمایه گذار در هر حوزه ای اجازه دارد که در هرنقطه ای که بخواهد سرمایه گذاری کند؟

شاید پاسخ این سوالات در شرایط عادی از نگاه برخی مثبت باشد اماحتی کشورهایی همچون چین که جزء بیشترین جذب کنندگان سرمایه گذاری خارجی است هم چارچوب های خاصی برای سرمایه گذاری در کشور و مناطق آزاد دارد. بطور مثال در مناطق آزاد چین امکانات و تسهیلات وسیعی به سرمایه گذار داده می شود اما شرط اولیه آن است که آن محصول دارای تکنولوژی بالا باشد.

بنظر شما اقدامات موثری از جانب دولت برای جذب سرمایه های خارجی صورت گرفته است؟

در بهمن ماه سال 1389 سیاست های کلی نظام در امور «تشویق سرمایه گذاری» ابلاغ شد که در بند 8 آن توجه به کسب دانش فنی، دسترسی به بازارهای بین المللی، رشد اقتصادی، توسعه اشتغال و ارتقاء مدیریت و بهره وری در جذب سرمایه گذاری خارجی، با اولویت سرمایه گذاری مستقیم و بلند مدت؛ مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین موضوع تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات از جمله بندهای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است که در بهمن ماه سال 1392 ابلاغ شد. حال با توجه به شرایط خاص کشور در بهره گیری دولت از اقتصاد مقاومتی، ضروری است دولت برای سرمایه گذاری در کشور و نیز جذب سرمایه گذاری خارجی راهبردهای خاص آن را تدوین کند که متاسفانه تاکنون اقدام جدی جز شعار رفع موانع از سوی دولت صورت نگرفته و کشور فاقد این گونه راهبردهای کلیدی با رویکرد اقتصاد مقاومتی است.

از دیدگاه شما،چه نوع سرمایه هایی برای کشور در شرایط کنونی مفیدتر است؟

ایران برای استحکام ساخت درونی خود نیازمند سرمایه گذاری هایی مولد، هدفمند و هدایت شده است که منجر به انتقال تکنولوژی تولید، افزایش مهارت نیروی انسانی بومی، تحقیق وتوسعه و نوآوری شود. به عبارتی جذب سرمایه گذاری های خارجی، ارزشمند است که مساله ای از کشور را حل کند و انتقال دانش و تجربه نوین مدیریتی را به دنبال داشته باشد و یا دستیابی بیشتر به شبکه بازارهای بین المللی را برای کشور فراهم کند و یا حتی منجر به صرفه جویی های جدی در جهت اصلاح الگوی مصرف شود،از همین رو برای حصول نتیجه باید از انگیزه های مناسب و روش های نوین در این خصوص استفاده کرد.

مهمترین مزایای سرمایه گذاری در ایران کدامند؟

از جمله مهمترین چالش های پیش روی سرمایه گذاری در جهان، موضوع تامین انرژی است. ایران با داشتن ذخایر ارزشمند نفت و گاز و انرژی مناسب و ارزان، می تواند شرایط مساعدی را برای جذب سرمایه گذاری خارجی فراهم کند. وضعیت پایدار امنیتی ایران در منطقه، ظرفیت های طبیعی و اقتصادی بکر، فاصله نرخ دلار و گستردگی بازار و منابع انسانی جوان در شرایط کنونی می تواند جزء عوامل مهمی باشد که می تواند سرمایه گذاران خارجی را برای ورود به ایران ترغیب کند.

در مورد مزیت های گستردگی بازار و نیروی انسانی بیشتر توضیح دهید.

ایران با بیش از 75 میلیون جمعیت، یک بازار جذاب برای هر سرمایه گذاری است.از طرف دیگر همسایگی ایران با 15 کشور و جایگاه ژئواستراتژیک آن، قدرت صادراتی قابل توجهی را به هر سرمایه گذار می دهد. همچنین ترکیب جمعیتی جوان، دارای تحصیلات و نیز نیروی کار ارزان از جمله انگیزه ها برای سرمایه گذاری در ایران به شمار می آید.

آیا اجرای اصل 44 به افزایش جذب سرمایه های خارجی کمک می کند؟

رویکرد خصوصی سازی و مردمی کردن اقتصاد، یکی از عوامل مهم در جذب سرمایه گذاران خارجی است. اجرای سیاست های اصل 44 و تاکید بر مردمی کردن اقتصاد و خروج از اقتصاد دولتی، که منجر به بهبود فضای کسب و کار می شود ، فرصتی را برای حضور سرمایه گذاران خارجی فراهم می آورد تا در فضایی رقابت آمیز، به فعالیت بپردازند.

چه روش هایی برای جذب سرمایه های خارجی وجود دارد؟

بر اساس یک تقسیم بندی عمومی و کلی، تأمین منابع مالی خارجی در دو شکل و روش قرضی و غیرقرضی متصور است که مرز تفکیک کننده آنها عمدتا ناظر بر چگونگی ضمانت ریسک های تجاری طرح و نقش و تعهدات دولت در پوشش این دسته از ریسک ها است.

ضرورت هدایت سرمایه های خارجی به داخل کشور چیست؟

سیاست های کلی برنامه ششم بر نرخ رشد 8 درصدی تاکید دارد که تحقق آن نیازمند تامین مالی جدی است. برخی معتقدند برای دستیابی به این نرخ رشد اقتصادی، ناگزیر باید رقمی تا سقف 50 میلیارد دلار طی سنوات، برنامه از منابع مالی خارجی تامین شود. این امر الزاماتی همچون سازماندهی رفتار اداری، قضایی، بازرسی، نظارت، حسابرسی و تخصصی کردن امور در جهت حمایت از سرمایه گذاری و تولید را در بر دارد.

اطلاعات چه نقشی در این میان دارد؟

نیاز به شفاف سازی و به هنگام سازی آمار و اطلاعات و تسهیل دسترسی به آن و اطلاع رسانی در مورد ابعاد و فرصت های سرمایه گذاران و سرمایه گذاری در رشته های مختلف و مقابله جدی با استفاده از هر گونه دسترسی اطلاعاتی ویژه و نیز گسترش تنوع ابزارهای سرمایه گذاری در بازار سرمایه و تکمیل ساختارهای آن و اعمال سیاست های تشویقی برای حضور عموم مردم و سرمایه گذاران داخلی و بین المللی بویژه منطقه ای در بازار سرمایه است که در سیاست های کلی تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی مد نظر قرار گرفته است.

سخن پایانی خود را در ارتباط با موضوع جذب سرمایه های خارجی بفرمایید.

به هر تقدیر و بر اساس اسناد بالادستی، دولت مکلف است تا ساز و کارهای لازم برای جذب سرمایه گذاری خارجی با رویکرد اقتصاد مقاومتی را فراهم آورد.

انتهای پیام/

گفتگو از: سمیه عرب

راهکارهای جذب سرمایه های خارجی