داشتن بدن لاغر، ظریف و کشیده ارزشی است که زنان برای داشتن آن اقدامات گوناگونی را انجام می‌دهند و طلب این شکل خاص از بدن بر اساس ارزشهای اجتماعی منسوب به بدن نرمال و متوازن، باعث بروز نارضایتی از بدن شده و نرخ شیوع بی‌اشتهایی عصبی را برای افراد بویژه زنان و دختران جوان افزایش داده است.
بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال روانی در غذا خوردن است که در آن بیمار از خوردن غذا به میزان کافی و با وجود گرسنگی امتناع می‌ورزد.
این روند که معمولاً با آغاز و زیاده‌روی در یک رژیم غذایی آغاز می‌شود به دلیل کاهش شدید وزن می‌تواند منجر به مخاطرات مرگباری شود.
عدم تصور صحیح از شکل بدن و تناسب اندام، همچنین فشارهای اجتماعی و تصویرسازی نادرست شبکه‌های ماهواره‌ای از وزن ایده‌آل از دلایل بروز این بیماری شمرده می‌شود.
بی‌اشتهایی عصبی با علائمی، چون خوردن مقدار بسیار کم غذا با کالری بسیار اندک، قطع شدن قاعدگی، فشار خون پایین، کمبود چربی در بدن، زردی و رنگ پریدگی پوست و افسردگی بروز می‌یابد و در صورت عدم ارجاع به متخصصین برای آغاز پروسه درمان به بیماری‌های قلبی و دیگر بیمارهای مرگ بار خواهد انجامید.
*** بی‌اشتهایی عصبی و وسواس فکری
بی‌اشتهایی عصبی، مشکلی عمده در خصوص غذا نیست، بلکه روشی ناسالم جهت تلاش و کوشش در غلبه بر مشکلات احساسی است. وقتی شما مبتلا به این عارضه هستید، اغلب لاغری را با ارزشهای فردی یکسان فرض می‌کنید.
در واقع بی‌اشتهایی عصبی، یک اختلال تغذیه‌ای است که باعث می‌شود افراد در مورد وزن خود و غذایی که می‌خورند، وسواس فکری داشته باشند.
افراد مبتلا به عارضه بی‌اشتهایی عصبی، سعی و کوشش فراوانی در جهت نگهداری وزنشان در محدوده خیلی پایین‌تر از میزانی که نسبت به سن و قدشان طبیعی است، میکنند.
افراد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی برای جلوگیری از افزایش وزن و یا به منظور ادامه کاهش وزن، ممکن است گرسنگی زیادی تحمل کنند و یا به حد افراط ورزش نمایند.
غلبه یافتن بر بی‌اشتهایی عصبی می‌تواند بسیار دشوار باشد. اما با درمان، شما می‌توانید حس بهتری از خود به دست آورید و به عادات غذایی سالم‌تر برگشته و بسیاری از عوارض جدی مربوط به بی‌اشتهایی عصبی را در خود از بین ببرید.
***مدگرایی و توجه بیش از اندازه به لاغری
رسانه‌های گروهی و مجلات مد، بار‌ها و بار‌ها جلوه و نمایش باشکوهی از مدل‌ها و بازیگران لاغر و استخوانی را به نمایش می‌گذارند و این که رسانه‌ها، ارزشهای اجتماعی را منعکس ساخته و یا عملاً آن‌ها را تحریک می‌سازند، مشخص نیست و ممکن است این تصور به نظر برسد که لاغری با موفقیت، شهرت و محبوبیت یکسان و معادل فرض می‌شود.
لیلا رازقیان جهرمی متخصص اعصاب و روان با بیان این که در جامعه امروزی مدگرایی یکی از معضلاتی است که همه افراد به خصوص جوانان را درگیر کرده است، گفت: شاید این یک واقعیت ناخوادآگاه در ذهن بشر باشد که افراد را به سمت پدیده جهانی سازی سوق می‌دهد که یکی از ارکان آن یکسان سازی همه افراد جهان است. ویکی از پدیده هایی که نسل امروز درگیر آن شده، توجه بیش از اندازه به لاغری است و معماران زندگی انسان‌ها به نام مد ومدگرایی به لاغری دامن می‌زنند.
وی افزود: همین موضوع باعث افزایش شیوع اختلالات خوردن از جمله بی اشتهایی عصبی شده است و شیوع آن در جوامع مختلف متفاوت بوده و اختلالی وابسته به فرهنگ است.
وی ادامه داد: شیوع این اختلال در زنان بین ۳ تا ۵ درصد و درمردان ۱ تا ۲ درصد است و در مجموع زنان برای لاغری و مردان برای عضلانی شدن تلاش میکنند.
به گفته این متخصص اعصاب و روان اکثر کسانی که دچار اختلال خوردن هستند هم زمان از یک یا چند اختلال روانپزشکی دیگر از جمله وسواس، افسردگی، اضطراب و اختلال شخصیت رنج می‌برند. همچنین در بی ا. شتهایی عصبی فرد سوء تغذیه قابل توجهی پیدا کرده و تمایل شدید به لاغری و ترس زیاد و افراطی از چاقی دارد.
*** مرگ افراد دچار بی اشتهایی عصبی ۱۲ برابر جمعیت نرمال
اصولا دختران جوان با اعتماد به نفس شکننده، توسط دوستان و خانواده برای کاهش وزن تشویق می‌شوند و پسرانی که در مدرسه برای کشتی گرفتن شرکت میکنند نسبت به دیگران در معرض خطر بیشتری هستند.
رازقیان جهرمی با اشاره به این که ممکن است سیکل‌های قاعدگی در زنانی که دچار این اختلال می‌شوند، از بین برود تصریح کرد: افراد دچار این اختلال دردرک خود انگاره بدن خود دچار مشکل هستند و برای آن‌ها لاغری یک منبع حیاتی برای اعتماد به نفس است.
وی افزود: در ۵۰ درصد از افراد دچار بی اشتهایی عصبی دریافت غذا شدیدا محدود می‌شود و فرد ممکن است فعالیت‌های ورزشی زیادی انجام دهد.
این متخصص روانپزشکی بیان کرد: در عده‌ای دیگر از افراد ممکن است به طور متناوب دوره‌هایی از پرخوری دیده شود که معمولا مقدار زیادی غذا را به طور تَکانشی در خفا می‌خورند و سپس در خود ایجاد استفراغ کرده یا از مسهل‌ها و مدر‌ها استفاده میکنند.
وی در خصوص تشخیص بی اشتهایی عصبی تصریح کرد: برای اینکه بتوان این تشخیص را در فردی در نظر گرفت باید وزن او به کمتر از ۸۵ درصد وزن ایده‌آل برای سن و جنس خود رسیده باشد.
رازقیان جهرمی با هشدار نسبت به این که مرگ افراد دچار بی اشتهایی عصبی ۱۲ برابر جمعیت نرمال است، اظهار داشت: افراد با هر درجه از اختلال بی اشتهایی عصبی باید به روانپزشک مراجعه کنند وحتی گاهی نیاز به بستری اجباری دربخش جسمی و یا بخش اعصاب و روان دارند.
*** شیوع بی اشتهایی عصبی به دنبال فراوانی غذاهای پرکالری
هر چه جامعه به سمت رفاه پیش رود و غذاهای پرکالری در دسترس افراد قرار گیرد به لاغری و عضلانی بودن درجامعه بیشتر بها داده می‌شود و شیوع بی اشتهایی عصبی نیز افزایش می‌یابد.
این متخصص روانپزشکی دارو درمانی و روان درمانی را از جمله درمان‌های این اختلال عنوان کردو گفت: دوره درمان این افراد معمولا طولانی مدت است و در صورت حمایت خانواده نتایج بهتری حاصل خواهد شد.
وی اظهار داشت: در واقع هیچ اختلالی در مکانیسم‌های مغزی باعث شروع کاهش اشتها نمی‌شود و این افراد در ابتدا اشتهای نرمالی دارند، اما به مرور زمان اشتهای خود را از دست می‌دهند.
به گفته رازقیان جهرمی در بروز این اختلال نقش ژنتیک حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد است و نقش ژن‌ها در بوجود آمدن برخی ویژگی‌های شخصیتی از جمله ترس، حساسیت، کمال گرایی، تکانشگری و سماجت است که همه آن‌ها احتمال ابتلا به اختلالات خوردن را افزایش می‌دهند.
این روانپزشک با اشاره به این مطلب که گاهی تعارضات خانوادگی نیز بر ایجاد و ادامه این اختلال دامن می‌زند، یاد آور شد: گاهی این افراد دچار مشکلات بسیار شدید جسمی از جمله اختلال در ریتم قلب، کاهش کلسیم مقاوم به درمان، ازدست دادن حجم عضله قلبی و اختلالات هورمونی می‌شوند که در درصدی ازاین افراد مرگ ناگهانی نیز مشاهده شده است.
گزارش از زهرا رحیمی