به گزارش خبرنگار سایر حوزه ها گروه ورزش باشگاه خبرنگاران جوان :افسردگی در واقع یک بیماری فراگیر و لطمه زننده به روح و روان آدمی است که از مشخصات آشکار آن احساس پوچ بودن ، ناراحتی؛احساس نا امیدی وبی ارزش بودن و تفکرات منفی است. فرد مبتلا به افسردگی دارای رفتار کند و آهسته است. محققان علوم رفتاری میگویند که افسردگی های پیشرفته نشانه ها و علائمی هستند که می توانند فعالیتهای روزمره ، مطالعه ، خواب ، خوراک وشرکت در فعالیت های خوشایند و سرگرم کننده را تحت تاثیرقرار دهند.
اگر موثر بودن ورزش را بپذیریم، «میزان» تاثیر آن در کاهش افسردگی هم اهمیت دارد.مدت ها است که فعالیت بدنی به عنوان راهی برای کسب تناسب اندام و رفع فشار خون بالا، دیابت، چاقی و دیگر بیماری ها هواداران خود را دارد. تحقیقات در حال گسترش نشان می دهد که فعالیت جسمی می تواند سبب تخفیف نشانه های برخی اختلالات روانی مثل اضطراب و افسردگی و مانع عود بعد از درمان شود.
ارتباط مستقیم افسردگی با شرایط جسمی فرد بیمار
ورزش منظم سلامت جسمی و روحی راحفظ می کند به این صورت که با کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن امید به زندگی را افزایش می دهد و باعث ایجاد شور و نشاط (رفع افسردگی ) جهت انجام فعالیت های روزانه می گردد . ورزش صحیح به بدن کمک می کند تا در کنترل سیستم عصبی به دست آوردن اعتماد به نفس ، کارکردن و تصمیم گیری صحیح در شرایط بحرانی موفق تر عمل کند . افسردگی و فشار روحی به غیر از آن که با شرایط روحی و اعتماد به نفس شخص در ارتباط می باشد با شرایط جسمانی نیز مرتبط است .
انجام تمرینات ورزشی باعث می شود بدن فشار خون خود را تنظیم کند و سیستم های عصبی در مواقع خاصی عکس العمل بهتر نشان دهند . به این ترتیب بدن می تواند کنترل بهتری در شرایط بحرانی و فشارهای روحی داشته باشد . از سویی قدرتمند شدن عضلات باعث می شود شخص از نظر تیپ بدنی بتواند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد . انجام هر نوع ورزشی به طور مستمر و از روی برنامه قابلیت غلبه بر افسردگی را افزایش می دهد اما می توان گفت هرچه ورزش دارای حالت استقامتی باشد نقش بیشتری د رکاهش افسردگی ایفا می کند .
ورزش مستمر به طوریکه بدن شروع به تعرق کند و،به طور کلی ورزش توام با تعریق و افزایش ضربان قلب ،کاهش اضطراب و افسردگی را سبب می شود همچنین باعث افزایش ترشح آنزیم های اندورفین، دانپورفین و انکفالین شده که اثر تسکین دهنده و آرامش بخش دارند.
تاثیر ورزش در درمان افسردگی
درمان مبتلایان به اختلالات روان‌شناسی همچون افسردگی و اضطراب، به مصرف دارو و انجام مشاوره‌های روان‌شناسی وابسته است، اما علاوه بر این درمان‌ها لازم است این بیماران فعالیت‌هایی را نیز در قالب تفریح و سرگرمی داشته باشند، آن هم در قالب‌هایی که به درمان‌شان کمک کند. درباره اثر ورزش در درمان افسردگی در سال‌های اخیر مطالعات متعددی انجام شده است که بیشتر آنها نشان داده‌اند، ورزش به بهبود افسردگی کمک می‌کند.
روانپزشکان در کنار دیگر شیوه های درمانی افسردگی همواره به بیماران خود تاکید می کنند برای تسریع روند درمان، حداقل 3 روز در هفته و به میزان 30 دقیقه، فعالیت فیزیکی از نوع هوازی داشته باشند.
اگرچه ساز و کار اصلی اثر درمانی ورزش مشخص نیست، ولی به نظر می‌رسد که ترشح برخی مواد (مثل اندورفین، دوپامین، سروتونین و نوراپی‌نفرین) با ورزش کردن در بدن بیشتر می‌شود و این مساله به بهبود روحیه کمک می‌کند.همچنین ورزش کردن باعث می‌شود توجه بیمار از نگرانی‌ها و سایر مسایل ناراحت‌کننده به نکات دیگر جلب شود. به علاوه به بهبود اعتماد به نفس کمک می‌کند. این مسایل هم می‌توانند به کاهش افسردگی بیانجامند..
همانطور که اشاره شد تحرک فیزیکی و ورزش ترشح اندورفین را نیز در بدن افزایش می دهند. اندورفین یک مسکن طبیعی بوده و در کاهش درد موثر است.تحقیقات نشان می دهند که ورزش و فعالیت بدنی می تواند در بهبود علایم افسردگی نقش عمده ای ایفا کند.
همچنین متخصصان مکانیسم اثر ورزش بر افسردگی را بدلیل افزایش ترشح سروتونین در نتیجه ورزش می دانند. سروتونین یک واسطه عصبی است که در تنظیم خلق و خو و احساساتی نظیر امید، علاقه، لذت، انگیزه و تنظیم خواب نقش اساسی دارد.
دکترمهرنوش دارینی روان شناس دراین خصوص معتقد است: ورزش باعث ترشح هورمون های مختلف و در نهایت باعث ایجاد نشاط و شادابی بیشتر می شود و اضطراب را کاهش می دهد. همچنین ورزش تاثیرات فیزیولوژیک بر بدن دارد و این تاثیرات فیزیولوژیک، آرامش فرد را به دنبال دارد.
ورزش های مناسب برای درمان افسردگی
در میان ورزش ها ایروبیک ، پیاده روی منظم ، یوگا، شنا، دوچرخه سواری و کوهنوری و انواع ورزش های هوازی بخصوص در طبیعت اثر بیشتری بر بهبود خلق و خو و درمان افسردگی دارند، در حالی که تاثیر ورزش های غیر هوازی مانند بدنسازی در این خصوص ناچیز است.
مطلب قابل توجه در خصوص پیاده روی با هدف درمان افسردگی این است که به گفته متخصصان پياده‌روي در طبيعت و مکان های خلوت تر همانند پارک ها به مراتب بهتر و مفیدتر از پیاده روی در خیابان های شلوغ است ، اما باید دقت کرد که پیاده روی در مکان های خلوت بدون همراه ممكن است در افراد مبتلا به افسردگي حاد منجر به پديد آمدن افكار منفي و يا احساس ترس شود.
(طیبه خزاعلی)