بر اساس اين گزاش؛ مرتضي حيدري اجراي مناظره سياسي را نيز بر عهده دارد.
اين مناظره راس ساعت 16 و 5 دقيقه آغاز شد و در ابتدا مجري توضيحاتي را درباره برنامه داد.
** در ابتدا غرضی گفت: پیشنهاد میکنم چون وقت زیادی تا انتخابات هست، یک جلسه دیگر هم برای مناظره ترتیب داده شود. چون از الان تا هفت روز دیگر اتفاقات زیادی می افتد.
و حیدری نیز درباره پیشنهاد غرضی پاسخ داد: به عنوان رسانه ملی استقبال میکنیم. امیدوارم دوستان ستاد تبلیغات بررسی کنند و اگر مجوز دادند انجام میدهیم.
**در ابتدا محسن رضایی برای ارائه برنامه های خود پشت تریبون قرار گرفت.
وی گفت: امروز مردم از کشمکش ها و نزاع های سیاسی خسته شدند.مدیریت جناحی جواب نمی دهد و دولت ما بدنبال حق مردم باشد و خیزش مردم خواهی اسلامی می خواهیم و باید به آن روی بیاوریم. به همین دلیل سیاست داخلی و خارجی خود را بر این اساس تنظیم میکنیم که دولت فراگیر و جامعه امید درست کنیم. برای ما مهم این است که زندگی مردم را بهبود ببخشیم و سیاست خارجی خود را به نحوی گسترش دهیم که به دیپلماسی موفق اقتصادی کشانده شویم. دولتمردانی باید بر سر کار بیایند که قبل از اینکه به فکر جناح و گروه خاصی باشند به فکر احیای حقوق مردم باشند. کشمکش های سیاسی بس است. به فضل خدا از همه توانمندها از هر جناح و گروه و قومی دولت فراگیر را به وجود میاوریم. قول میدهم در دولتم میزهای گفتگو شکل گیرد. آزادی های مشروع را تثبیت میکنم.
** در ادامه ولایتی از رضایی پرسید: سیاست آقای رضایی در رابطه با حل مساله هسته‌ای چیست؟
** روحانی نیز گفت: اگر کشور را در مسیر جدید قرار دهیم باید به وحدت و اتحاد و انسجام در کل جامعه بپردازیم که هم برای سیاست داخلی و هم خارجی اساس است. مدیران دلسوز و کاردانی که منزوی شدند به تخصص خودشان برگردانیم و اصل جذب حداکثری و دفع حداقلی را اجرا کنیم. در سال های اخیر نه تنها نتوانستیم غیرهمفکر را جذب کنیم بلکه حتی دوستان و همراهان و انقلابیون را کنار گذاشتیم. باید تیغ حذف را کنار بگذاریم. مدیریت باید دارای ثبات باشد. افرادی که مدیریت را به عهده میگیرند باید بر اساس ضابطه باشد و نه رابطه.
** حدادعادل نیز خطاب به رضایی گفت: جناب آقای رضایی در مورد سیاست خارجی روش خود را توضیح ندادند بلکه نتایج را گفتند. اینکه دیپلماسی موفق اقتصادی داشته باشیم و پیوند خوبی داشته باشیم و ... نتیجه روش دیپلماسی خارجی است. مایلم بدانم با کدام روش میخواهند به این نتایج دست یابند؟
** جلیلی نیز گفت: نکته خاصی ندارم.
** قالیباف در واکنش به اظهارات رضایی گفت: آنچه آقای رضایی گفتند به سمت وحدت رفتن اساس کار است، ولی تجربه نشان داده در سیاست خارجی گروه های مختلف وقتی به کارنامه هاشان نگاه میکنیم عملا خلاف این عمل کرده و رفتار جناحی و سیاسی اتفاق افتاده. روش شما برای رخ ندادن این چیست؟
**عارف نیز در واکنش به اظهارات رضایی گفت: محسن رضایی که بحث از امنیت مطرح کردند من دو مصداق می گویم و ایشان نظرشان را بگویند، در یکی از سفرها چند جوان شعار "درود بر عارف، سلام بر خاتمی" دادند که دستگیر شدند و همچنین در یکی از سفرهای استانی میزبان من دستگیر شد این رفتارها در زمانیکه میخواهیم حماسه سیاسی بیافرینیم چه توجیهی دارد؟
غرضی: اینطور که بنده تشخیص میدهم سیاست داخلی مبنی بر جلب رضایت عامه است. با فرمایشات شما مغایرتی ندارد، آیا جلب رضایت عامه از طریق کانال های تعریف شده انجام می شود یا کانال های جدیدی معرفی میکنید؟ آیا مشکلات داخلی کشور و عدم وجود یک تناسب بین استعدادهای داخلی به شما اجازه میدهد که در سیاست خارجی روشی را انتخاب کنید که بتوانید به حل مساله کمک کنید؟ مثلا در داخل کشور با مشکلات بیکاری، تورم، مواد مخدر، گرفتاری های وسیع سیستمی و بالاخص دولتی در رابطه با مردم روبرو هستید، شما وقتی با اینها روبرویید در مقابل با جریانات خارجی چه ابزاری دارید که آنها را قانع کنید که در داخل کشور صاحب قدرت هستید؟
** رضایی در پاسخ به نقد دیگر نامزدها گفت: امروز افراد سرجای خودشان در کشور نیستند. باید دولت فراگیر کارآمد و باعرضه که رهبری و نظام جمهوری اسلامی را قبول داشته باشد، تشکیل شود لذا در زمان مسئولیتم در سپاه تمام افراد جناح های مختلف را به کار گرفتم و از همه جناح ها فرمانده و مدیر تربیت کردم. دنبال آن هستم که نهاد آزادی را در کشور مستقر کنیم. دعوا و کشمکش بس است، مردم امروز مشکل نان دارند.
** در ادامه قالیباف پشت تریبون قرار گرفت.
وی گفت: سیاست خارجی نقشی کلیدی برای اداره کشور دارد. سیاست خارجی باید منافع ملی و هویت دینی، ملی و انقلابی ما را تامین کند. دستگاه دیپلماسی نباید خلاف سند چشم انداز و سیاست های برنامه حرکت کند. حوزه دیپلماسی ما نتوانسته در تحقق اهداف ما گام بردارد. 5 محور مهم را در دستور کار دارم؛ تحقق در انسجام داخلی، دیپلماسی فعال منطقه گرایی، فعال کردمن دیپلماسی سیاسی، تقویت دیپلماسی عمومی، راهبرد مقاومت مقتدرانه.
** عارف در انتقاد از قالیباف گفت: یکی از مشکلات امروز ما بخشی نگری است و شما در قبل روی مدیریت بخشی خود تاکید کردید. اینکه فقط پروژه های عمرانی را دنبال کنیم و بخشی نگری کنیم، از دیگر مسائل استان غافل نمی شویم. در زمان شما قیمت زمین در تهران 6 برابر شده آیا فروش تراکم در این افزایش قیمت سهیم نبوده؟ شما تراکم را برای انجام پروژه های عمرانی پیش فروش کردید؟
** قالیباف در میان اظهارات عارف سخنان وی را تکذیب کرد.
** در ادامه غرضی اظهار داشت: سیاست خارجی انعکاس استعداد داخلی است. هیچ کشوری به ما با تغییر اشخاص ذهن و رفتارش عوض نمی شود.در سیاست داخلی آیا استعداد جمعی را در عقبه خود را دارید که مشکلات را حل کند؟ اگر هست، توضیح دهید.
** رضایی گفت: سوالی ندارم.
** ولایتی نیز در واکنش به اظهارات قالیباف گفت: در حوزه سیاست خارجی مطالبی فرمودند اما یک نقاط دیگری هست که باید توجه شود. مهمترین مطلب تربیت نیروی کارامد است که احتیاج به تخصص دارد. من که در وزارت خارجه بودم دانشکده وزارت خارجه را تاسیس کردم که 800 نفر کارشناس در امور بین الملل با حداقل آگاهی به دو زبان زنده دنیا تربیت کرده. عزمتان بر این است که دو مرتبه تربیت کارشناس زباندان آشنا به مسائل بین المللی را تربیت کنید؟
** روحانی نیز اظهار داشت: سیاست خارجی در دولت سازندگی در شرایطی که ما بعد از جنگ بودیم همان سیاست خارجی بود که تکنولوژی و وام مورد نیاز را از خارج گرفت و تحول بزرگ در کشور ایجاد کرد و باقیمانده کشور از بعثی ها را گرفت و به کمک شورای عالی امنیت ملی توانستیم آزادگان را به کشور برگردانیم و صدام در سازمان ملل محکوم شود. در دوره ریاست خاتمی بود که کشور از بحران نجات یافت. بالاترین بهره برداری را سیاست خارجی ما کرد. سیاست خارجی ما در آن 2 هشت سال بسیار موفق بود.
** حدادعادل در جوای اظهارات عارف نسبت به سخنان رضایی گفت: یک توضیحی راجع به مساله عارف در بازار تهران و تبریز بگویم. نمیگویم عارف خلاف میگوید ولی حتما سلیقه فردی بوده است. ممکن است خودشان هم رئیس جمهور شوند این اتفاق بیفتد. همین الان که میامدم صداوسیما طرفداران عارف در خیابان ایستاده بودند عکسهای خاتمی و ایشان را در دست داشتند و هیچکس به ایشان کاری نداشت. آقای روحانی میگویند سیاست خارجی موفق بوده من هم میگویم در همه دولتها موفقیت هایی داشتیم و در هر دوره ای مشکلاتی بوده است. در مجلس ششم نمایندگان مجلس ششم مرتب در نطقهای قبل دستور میگفتند در دوره هاشمی کشور به بحران کشیده شده است. و گفتند خاتمی آمده کشور را از بحران نجات دهد. محور شرارت که بوش به ایران نسبت داد هم در دوران ریاست جمهوری خاتمی اتفاق افتاد. اینها باید گفته شود.
** در ادامه نیز جلیلی گفت: منطقه گرایی و ... الان موجود است اما مهم اجرای آن است. سیاست خارجی بر اساس منافع ارزشها و منافع کشور است سوالم این است که اگر کشوری اصول و منافعش در تقابل شما بود چگونه میخواهید با آن برخورد کنید؟ در گزارش شما به عنوان برنامه راهبردی جمله ای ذکر شده که با نگاه شما نمیخواهد. اینکه نباید تصویر برخورد ما چالش قدرت هژمون باشد در حالی که ما نگاه هژمون را قبول نداریم. در زمانی که برخی دوستان شعار همراهی با نظم جهانی را دادند در دوره هاشمی 2 حکم جلب برایشان آمد و در دوره خاتمی به ما گفتند محور شرارت. منافع ملی کشور دقیقا بعد از آن دوران حفظ شد. عده ای نگران بودند نکند به ما حمله شود اما آمریکا هم در افغانستان زمین گیر شد هم در عراق. اگر ما میخواهیم از سلایق جلوگیری کنیم راهش قانون است.
** در ادامه نیز قالیباف در پاسخ به انتقادات نامزدها گفت: از قضا بعد دولت تنها مجموعه ای که میتواند بخشی نگر نباشد، شهرداری ها هستند. در زمان مدیریت من در شهرداری با همه شرایط سختی که در حوزه روابط بین الملل وجود داشت، توانستیم مجمع شهرداران آسیایی را با بیش از 100 شهر شکل دهیم و دبیرخانه‌اش دائمی در تهران باشد. منابع انسانی از همه چیز در کشور مهمتر است و بازگشت نخبگان به متن تصمیم گیری اساس کار است. امروز همین که میتوانیم 6 کشور دنیا را بنشانیم با ما حرف بزنند یعنی ایران جایگاه خود را یافته است. بیداری اسلامی مرهون جمهوری اسلامی است. ما از مبنا جلوی آمریکا ایستاده ایم. اینکه اروپایی ها وزرای خود را از تهران در دوره ای فراخواندند به خاطر ضعف دیپلماسی بود. کارنامه دولت های گذشته در حوزه دیپلماسی اقتصادی چیست؟ امنیت و منافع ملی ما در کجا تامین شده است؟ ما این ظرفیت را از دست داده ایم.
** در ادامه حداد عادل بر اساس قرعه پشت تریبون قرار گرفت.
وی در تشریح برنامه های خود در حوزه سیاست داخلی و خارجی اظهار داشت: میدانیم مشکل اقتصادی مشکل مهمی در سیاست داخلی است و اولویت دارد. در سیاست خارجی ما حل مساله تحریم اولویت دارد اما چگونگی آن مهم است. مشکل ما با آمریکایی ها مشکل اصل انقلاب است. چون ما خواهان استقلال هستیم با ما تخاصم میکنند. پایه اصلی حل مشکل تحریم این است که از موضع عزت و اقتدار مذاکره کنیم. با وحدت و همت و عزت مداری ملت میتوانیم از موضع قدرت در برابر تحریم ها مقاومت مدبرانه کنیم. آمریکا روزی با ما سر میز مذاکره واقعی می نشیند که بداند ما دستهایمان را به نشانه تسلیم بلند نخواهیم کرد.
**جلیلی نیز گفت: نظری ندارم.
** قالیباف نیز گفت: ما بحثی با آرمان ها و اهداف ها نداریم. شما فرمودید با مدیریت این موضوع حل نمیشود از قضا معتقدم حوزه دیپلماسی ماست که نمیگذارد در سیاست خارجی با هزینه کم بیشترین نفع را ببریم. این موضوع کلیدی است.
** عارف از حدادعادل پرسید: فرمودید از موضع اقتدار و عزت مذاکره کنیم. چگونه می توانیم مذاکره متعادل داشته باشیم؟
** غرضی نیز از حداد پرسید: عزت و اقتدار کشور مربوط به استعداد داخلی کشور است یا مکتوب در کتاب است؛ شما زحمات زیادی در آموزش و پرورش کشیدید اما آموزش و پرورش جوانان را به اشتغال نمی رساند. اقتدار در شعار و کاغذ نیست بلکه در تولید است.
** رضایی نیز در واکنش به اظهارات حدادعادل گفت: من واقعا تعجب میکنم آقای حداد شعاری صحبت میکنند. مگر میشود سرنوشت کشوری را با شعار پشت سرهم گذاشت؟ ما در کشور 2 گروه داریم. گروه اول که شعار می دهد باید مقاومت کرد، گروه دیگر که می گوید کار تمام شده و باید تسلیم شویم. درباره اظهارات حداد درباه مقاومت باید بگویم تا چه زمانی باید مقاومت کنیم؟ و باید مقاومت کنیم تا مردم از گرسنگی بمیرند؟ مقاومت باید منتج به نتیجه شود و آمریکا بفهمد تحریم بی اثر بوده یعنی تولید راه بیندازیم. به چه زبانی بگوییم اقتصاد هم نظام را حفظ میکند و هم به مردم کمک میکند.
** در ادامه نیز ولایتی گفت: عرضم این است هیچگاه نبوده طی سی و اندی سال، با مشکلی در عرصه بین الملل مواجه نباشیم. در طول جنگ 8 ساله بیش از 40 کشور از عراق حمایت میکردند. در این شرایط دیپلماسی ما شکل گرفت و ضمن کمک به افغانستان برای شکست شوروی، دیپلماسی جنگ و مذاکره را راه انداختیم که سخت تر از وضعیت امروز بود. باید مقاومت توام با تدبیر باشد یعنی در برابر زیاده خواهی آنها بایستیم و در چاره جویی تدبیر کنیم.
** روحانی نیز گفت: بنده صحبتی ندارم.
** در ادامه حداد در پاسخ به انتقادات دیگر نامزدها گفت: اینکه آقای عارف می پرسند در سیاست خارجی چگونه به عزت می رسیم باید بگویم رهبری راه را که همان جهاد اقتصادی، مقاومت اقتصادی و حمایت از تولید و سرمایه ایرانی است به ما نشان دادند. اینه آقای ولایتی می گویند در گذشته دیپلماسی سخت تر بوده است باید بگویم امروز دلیل قوت نظام جمهوری اسلامی دشمنی دشمنان با ما شدیدتر شده است البته در هر شرایطی تدبیر و مدیریت می تواند چاره ساز باشد. ما در عرصه بین الملل با منطق خود و با مقاومت و جهاد اقتصادی می توانیم به تحریم هم غلبه پیدا کرده و این را به فرصت مبدل کنیم.
** در ادامه عارف نیز از حدادعادل پرسید: دفعه قبل هم دکتر حداد مسائلی را راجع به کتاب مبانی نظری برنامه چهارم گفتند. بحث این است که آیا این کتاب مبنای برنامه قرار گرفته یا خیر؟ اگر مبنا قرار گرفته چرا خودش این قانون را در مجلس هفتم ابلاغ کرد و در مجلس اصلاح نکرد؟
** حدادعدل نیز در پاسخ به عارف اظهار داشت: همان موقع به دلیل اینکه قانون برنامه را از جهت این مبانی اشکال داشتیم از شورای نگهبان برگرداندیم و برخی موادش را اصلاح کردیم که یکیشان به مسائل اقتصادی مربوط بود. 100 نفر از نمایندگان مجلس نامه نوشتند که از رئیس جمهور سوال کنند که چرا چنین کتابی از طرف سازمان برنامه شما به عنوان مبانی این برنامه مطرح شده است؟
** در ادامه حسن روحانی برای ارائه برنامه های خود در حوزه سیاسی پشت تریبون قرار گرفت.
وی گفت: اساس سیاست داخلی دولت تدبیر و امید بر مبنای تامین امنیت و ایجاد آرامش برای همه مردم ایران در تمام ابعاد زندگیشان خواهد بود. مساله دوم مساله آزادی است که در همه ابعاد زندگی آزادی مسئولانه را احساس کنند. یعنی جایی که باید نظرشان را اعلام کنند و یا اینکه در یک انتخابات با آزادی تمام بیایند و حضور یابند. مساله دیگر مساله عدالت در سراسر کشور و بحث حقوق شهروندی است که همه مردم کشورمان از هر قبیله و نژاد و قومیتی، احساس کنند که شهروند یک کشور واحد هستند لذا باید زمینه را برای مشارکت همه مردم فراهم کنیم و این تنها برای انتخابات و 22 بهمن نباشد.
** در ادامه حدادعادل از روحانی پرسید: در تبلیغات انتخاباتی شما در سیاست خارجی آمده بود که باید با کدخدا کنار بیایم، اگر این کدخدا آمریکاست یعنی ما رعیت آمریکا هستیم؟
** همچنین جلیلی در واکنش به اظهارات روحانی گفت: در بحث سیاست خارجی، دفاع از حقوق و ارزشهای ملت مهم است. آقای البرادعی میگوید نه تنها پیشنهاد سه کشور اروپایی ناچیز بود بلکه لحن توهین آمیزی داشت و متکبرانه. این طرح تا جایی پیش رفته بود که قول میداد اروپا دانشمندان ایرانی را تحت پوشش قرار دهد و این درحالیست که خود روحانی هم در کتابش میگوید؛" اگر نگوییم هیچ، ایران مابه ازای اندکی دریافت کرد. ما با قول های انجام نشده روبرو شدیم." در آن زمان خطری نبود و ایران در اقتدار بود.
** در ادامه نیز قالیباف گفت: در جلسه ای که در 18 تیر 82 دروزارت کشور برگزار شد، گفتم اجازه دهیم دانشجویان مراسم خود را برگزار کنند که شما گفتید ولش کنید مگر دنبال دردسر می گردید، ایم اصرار من بود که اجازه بدهیم دانشجو حرفش را در چارچوب قانون بزند. باید وقتی خودمان در مسئولیتی هستیم همان نگاه را در حوزه آزادی داشته باشیم که در جایگاه منتقد قرار داریم.
** عارف نیز گفت: عرضی ندارم.
**غرضی از روحانی پرسید: شما مطلع هستید کسری بودجه بسیار زیاد است و اشکالات داخلی فراوان است آیا فکر میکنید سیاست داخلی باید پیگیری شود یا خارجی؟ اگر اعتقاد به این دارید که در این مرحله میتوانیم بدون تاییدیه داخلی و استعداد وسیع با آمریکا مذاکره یا از طریق لابی او را متقاعد کنیم، فکر نمیکنم موفق شوید.
** رضایی نیز در واکنش به اظهارات روحانی گفت: واقعیت این است که هم در زمان آقای جلیلی و هم در زمان روحانی افراط و تفریط شده است. درست است که از جنگ جلوگیری کردیم اما نمی توانستیم اینقدر عقب نشینی نکنیم؟ در زمان جلیلی با سولانا برای 2700 سانتریفیوژ توافق کرده بودیم. آیا اگر این را مکتوب نکرده بودیم بهتر نبود؟ این افراط و تفریط ها از سیاست اصلی نظام دور بوده. باید به آن پایان داده شود. سوال این است که میخواهیم از گذشته مان بدون کم و کاست دفاع کنیم؟ من در دفاع جلیلی و روحانی یا دوستان دیگر که از خود دفاع میکنند میگویم نباید دفاع از خود را به دفاع از نظام و مردم ترجیح بدهیم. شک ندارم با بسیج همه توانایی ملت ایران میشود اقدامات بزرگ انجام داد مشروط به اینکه صداقت را در پیش بگیریم.
** جلیلی در پاسخ به اظهارات رضایی گفت: بین حق و باطل راه رفتن معنی اش دوری از افراط و تفریط نیست. مبنای اطلاعاتی هم که آقای رضایی فرمودند درست نیست. زمان لاریجانی معاونش با سولانا به توافق رسیدند اما سولانا زد زیرش و قبول نکرد.
** حدادعادل نیز در واکنش به اظهارات رضایی گفت: جناب رضایی طوری صحبت میکنند که انگار همه ماها غیرمردمی هستیم و فقط جناب ایشان غصه مردم را میخورد. همه ما به فکر مردم هستیم و برای مردم این حرفها را میزنیم. راه ها متفاوت است ولی هدف تامین سعادت و رفاه مردم است.
** غرضی نیز مجددا گفت: به هم ایراد گرفتن اشکال ندارد اما ندیدن ماهیت و اصل قضیه اشکال دارد. استعداد کشور برای مقابله با این همه مشکل به اندازه لازم و کافی تولید نشده است.
** ولایتی نیز گفت: بنده صحبت های رضایی را تایید میکنم. لاریجانی در مذاکرات با سولانا به جای خوبی رسیدند. همین تعداد سانتریفیوژ را توافق کردند. اما درست همزمان با اینکه لاریجانی با سولانا مذاکره می کرد یکی از مقامات بلندپایه اجرایی ما در نمازجمعه گفت ما مذاکره نمیکنیم و این امر سبب شد تا کارشکنی در کار آقای لاریجانی صورت گیرد لذا زمانیکه دشمن تناقض در بین مسئولان ما را می بیند، اینگونه می شود. آنها به توافق رسیدند و میشد هسته ای را حل کرد ولی یک فردی حرف دیگری زد و آن خراب شد. مشابه آن برای خودم هم اتفاق افتاده است.
** جلیلی در واکنش به اظهارات ولایتی گفت: صحبت ولایتی درست نیست.
**ولایتی نیز در جواب جلیلی گفت: اطلاع دقیق دارم که درست است.
** جلیلی خطاب به ولایتی گفت: درباره خودتان هم اطلاعات دقیق تر را میگویم.
** غرضی نیز اظهار داشت: تکیه آدم ها به گروه های سیاسی و سوءاستفاده از مقام ها کشور را به اینجا رسانده که شخصیت های مختلف با تکیه بر دیدگاه های خود دارند به تمام منافع ملت ضربه می زنند.
** روحانی در پاسخ به انتقادات دیگر نامزدها گفت: نکته ای که آقای دکتر درباره مساله کدخدا گفتند سوال این بود آیا مذاکره با آمریکا راحت تر است یا اروپا؟ و من گفتم آمریکا چون کدخدای اروپاست. از آقای قالیباف خیلی تعجب میکنم درست است باید رقابت کنیم ولی نه اینجوری. آنجا بحث این بود شما میگفتید دانشجویان بیایند ما برنامه گازانبری داریم و ما میگفتیم راه این است که مجوز بدهیم و دستگیر کنیم. برنگردید به بحث های آن زمان، این سینه من پر است از مسائل فراوان. حرف برای گفتن زیاد داریم. شورای عالی امنیت ملی هم مدافع اقوام بوده به این شورا اتهام نزنید. از ابتدای زندگی سیاسی مسیرم روشن است هیچوقت پادگانی فکر و عمل نکردم. جزو افرادی هستم که حقوق خواندم، من سرهنگ نیستم، حقوقدان هستم. حواسمان باشد چگونه حرف میزنیم. همیشه روبروی افراطیون ایستادم و طرفدار آزادی بیان و مخالف افراط و تفریط بوده‌ام. ما برای احقاق حقوق اقلیت ها مصوبه گذراندیم.
** در ادامه قالیباف در پاسخ به اظهاراتی به روحانی گفت: در رابطه با آزادی گفتم چه برای دانشجویان و گروه ها و اقوام یکنواخت باشد. امروز اقوام و مذاهب بر اساس قانون اساسی حقوقشان آنطور که قانون تعریف کرده تحقق نیافته است. شما دبیر شورای عالی امنیت ملی بودید میتوانستید نگذارید اینطوری شود. بحثم در رابطه با دانشجویان بود. بهترین رابطه و ارتباط بین پلیس و دانشجو در زمان مدیریت من بوده است.
** در ادامه روحانی خطاب به قالیباف گفت: این بود؟ من گفتم اگر میخواهید این ها را به خیابان بیاورید و محاصره کنید نکنید.
** قالیباف نیز پاسخ داد: نماینده رسمی تحکیم بعد از آن جلسه که با اصرار من موافقت شد بهش گفتم قانون احزاب به شما اجازه میدهد سخنران و محل را اعلام کن من امنیتش را تامین میکنم. من شما را بعنوان فرد معتدل می شناسم. ولی شما فکر میکنید ما پادگانی هستیم. ما افتخار رزمندگی و دفاع از کشور داریم. اما اگر میگویید نگاه پادگانی، شما در حین اینکه نگاه بازی دارید آنموقع گفتید دنبال دردسر نگرد. ما گاز انبری عمل نکردیم اتفاقا ایستادیم و از دانشجویان دفاع کردیم و در حادثه کوی دانشگاه نیز هم از لباس شخصی ها و هم از آن طرفی ها کتک خوردیم.موضوع آزادی مهم است.
** غرضی در واکنش به مناظره دونفره قالیباف و روحانی گفت: این بحث ها کمک میکند؟ این به چه درد مردم میخورد. این اختلاف دو نفر را قاضی هم نمیتواند حل
کند. دعوای بین اشخاص نباید باشد. هیچ کس الان اینجا برنامه نمیدهد. هیچکس
برنامه فیزیکی نمیدهد. همه برنامه عرفانی و ادبیاتی میدهند. نه سیاست خارجی
حل میشود نه داخلی.
**حیدری که اجرای برنامه را بر عهدا دارد در پاسخ به انتقاد غرضی گفت: : ما در مناظره های قبلی هم دنبال همین بحث ها بودیم، عملکرد مدیران ارشد در آینده بخشی اش به رویه های گذشته برمی گرد.
** روحانی نیز ادامه داد: من میخواهم به ملت بزرگوار بگویم من شیوه تخریب را نمی پسندم و حاضر نیستم رقیبم را تخریب کنم. حاضر نیستم اسناد سری را اینجا افشا کنم و جملات را بالا پایین کنم. ما باید رقابت سالم کنیم. همه تلاش کشور نشد که پرونده به شورا برود. ظالمانه رفته به شورای امنیت و امروز باید تلاش کنیم همگی که برگردد.
** رضایی نیز گفت: حرف اساسیم این بود که ما اینجا میخواهیم یک اطلاعاتی به مردم بدهیم که مردم تصمیم بگیرند. چرا طوری صحبت میکنیم که گویی اشکالی نیست. آیا معنای حرف این است که اگر شما رئیس جمهور شدید میخواهید با همان وضع قدیم کشور را اداره کنید؟ چرا به اشکالات اشاره نمیکنید؟ زمانیکه واقعا در زمان تحریم نبودیم برخی فکر می کردند، تحریم میشویم و در زمان دیگری که تحریم بودیم آقایان گفتند تحریم کاغذپاره ای بیش نیست.
** در ادامه روحانی خطاب به مردم گفت: من عصبانی و ناراحت نشدم اما باید با صدای رسا جواب میدادم چون اشکالات شما توهین آمیز بود.
** در ادامه عارف بر اساس قرعه پشت تریبون قرار گرفت.
وی در تشریح برنامه های خود در حوزه سیاست داخلی و خارجی گفت: رئیس جمهوری باید بیاید که کشور را از بحران نجات بدهد. سوالم این است که چه کسانی مسئول وضع فعلی هستند؟ اصولگرایان به صورت یکپارچه در سه قوه حاکمیت داشت و مسئول وضع فعلی است. عملکرد هشت سال گذشته نشان داد نمیتوانیم برای تحقق آرمان های انقلاب به یک جناح خاص خود را محدود کنیم لذا چاره ای جز شایسته سالاری نداریم، دولت اصلاحات با شعار توسعه سیاسی آمد اما در عمل توسعه فراگیر را به بار آورد. در این دولت چرا نان را از سر سفره مردم برداشتیم؟ باید مسئولیت خود را بپذیریم و اینکه جریان موهوم انحرافی را مسئول وضعیت کشور را بدانیم خطاست و میخواهند بار را از دوش خود بردارند. من مدیریت اقوام را تشکیل خواهم داد تا حقوق اقوام را پیگیری کند.
** در ادامه غرضی گفت: از اول جلسه تا حالا بحث سر دو گروه اصلاح طلب و اصولگراست و سی سال کشور دست این بزرگان است. قدرت سیاسی در انحصار این دو گروه است هر روز که روی کار می آیند دیگری را حذف میکنند. اگر کشور دست دو گروه بود، دو نفر اینجا نشسته بودند. دبیر کل یک حزب در انتهای کار گفت قانون اساسی حزب اصلاح طلب منشور سازمان ملل است. آیا رویمان می شود در کشور هنوز بگوییم که اصلاح طلبیم. رای و دولت دارید نوش جانتان اما اینکه اصلاح طلب تحت این عناوین بخواهد به میدان بیاید با ایراد به نیروی انتظامی و ... بخواهد حکومت کند، دوباره عده ای از رهبری حزب عبور میکنند. گروه های اصلاح طلب و اصولگرا وضع خود را با متن مردم مشخص کنند.
** روحانی گفت: نظری ندارم.
** در ادامه نیز رضایی اظهار داشت: امروز مردم از کشمکش های سیاسی خسته شده اند و باید به آن پایان بدهیم. مدیریت اصلاح طلبی و اصولگرایی جواب نمیدهد. باید بنا را به حق مردم بگذاریم و به گذشته سلام بدهیم و برویم. در تحریم که هستیم باید دست به دست هم مشکلات را حل کنیم.
** ولایتی نیز در واکنش به اظهارات عارف گفت: ایرادی که به اصولگرایان می گیرید در دولت اصلاحات نسبت به اصولگرایان انجام ندادید؟
** در ادامه نیز حدادعادل گفت: دولت اصلاحات و شما مملکت را مانند گونی تکان دادید و در برخی وزارتخانه ها کارکنان در حد آبدارچی باقی ماندند و وقتی بررسی کردیم گفتند هرکس به آقای خاتمی رای نداده باید برود. در خود مجلس اصلاحات ببینید با بنده چه کردند؟ شورای نگهبان اعلام کرد که من رای دارم، در مجلس اصلاحات 5 ماه تمام بنده را یک لنگه پا دم در مجلس نگهداشت و اعتبارنامه من را تصویب نمیکرد. اینها بی قانونی نیست؟ احمدی نژاد هیچگاه خود را اصولگرا نخوانده و ما نیز همه مشکلات را زیر سر وی نمی دانیم.
** جلیلی نیز در واکنش به اظهارات عارف گفت: چرا در دولت شما هرگاه اعتراضی به دولت شما می شد به بدترین نحو و با بی تدبیری با آن برخورد می شد؟ برای مثال در سمیرم 8 نفر و در ایذه 4 نفر کشته شدند. دانشجوی ستاره دار در زمان کی انجام شد؟ معین نامه می نویسد به خاتمی که با 50 عضو انجمن اسلامی مستقل برخورد امنیتی و قضایی و اطلاعاتی و ... شود.
** در ادامه نیز قالیباف گفت: شما چرا در در دولت اصلاحات که میتوانستید معاونت اقوام را تشکیل دهید، انجام ندادید؟ چه ضمانتی هست که اگر بیایید دوباره این اتفاق بیفتد؟ کارنامه شما در قبال تشکل ها و NGO ها چیست؟
** حداد نیز پرسید: آیا شما معاونت فارسان را نیز تشکیل می دهید؟
** در ادامه عاذف در پاسخ به انتقادات کاندیداها گفت: باید بر اساس توانایی ها و نه بر اساس جناحی مدیران را انتخاب کرد. من اگر با یکی 51 درصد اشتراک داشته باشم مدیرش میکنم و آن را فدای 49 درصد نمیکنم. قانون اساسی میثاق ملی ماست. اگر فردی حرفی زده، نباید به حساب کل اصلاح طلبان گذاشت.
** غرضی در واکنش به اظهارات عارف در پاسخ به انتقادات اظهار داشت: من از این می سوزم که آقایی که هیچ سمتی نداشت آمد شد دبیرکل حزب اصلاح طلبی و هیچکس جوابش را نداد و این همه ما را ما مایوس کرد که بگوییم اصلاح طلبی بخشی از انقلاب اسلامی است.
** عارف در ادامه پاسخ گفت: در وزارت پست و تلگراف معاون راست داشتم. دو تن از معاونان سازمان مدیریت اصولگرا بودند. آقای خاتمی از وزیری در کابینه اش استفاده کرد که به او رای نداده بود. اصولگرایان پشت احمدی نژاد بودند اما اخیرا از او فاصله گرفتند. باید مسئولیت وضعیت کشور را بپذیرند. رشد مطبوعات و احزاب و سازمان های مردم نهاد در اصلاحات با هیچ دوره ای قابل قیاس نیست. نباید در گذشته متوقف شویم. بنده در تمام دانشگاه ها سعی کردم دانشجویان را متقاعد کنم که مساله امروزمان حضور حداکثری در انتخابات است. چهارسال خدا به من توانایی داد سکوت معنادار کنم. چرا باید علیه هم فقط از حربه چماق استفاده کنیم آقای جلیلی؟ مساله امروز حل مشکلات جوانان کشور است. اشتباهات را با شهامت می پذیرم. بنایم این است که اصلاح کنیم.
** جلیلی در واکنش به اظهارات عارف گفت: من به جز 2-3 اطلاعاتی که دادم به شما برچسبی زدم و یا چماقی برداشتم که شما می فرمایید؟ آیا قبول ندارید که ظلم بزرگی به نظام شد؟
** عارف پاسخ داد: قطعا قبول دارم که ظلم به نظام شد اما باید سهم تک تک گروه ها را مشخص کنیم.
**در ادامه ولایتی پشت تریبون قرار گرفت.
وی گفت: معتقدم حتی حل مشکلات اقتصادی هم در گرو حل اولویت ها است. اصلی ترین اولویت از نظر مردم هم حل مسائل خارجی و لغو تحریم ها است. به لطف الهی، رهنمودهای امام راحل و مقام معظم رهبری اجرایی شدن قطعنامه 598 به طوری اجرا شد که حقوق مردم حفظ شد و ما این را نماد مدیریت مدبرانه می دانیم و باید در مذاکرات هسته ای نیز مبنا قرار گیرد. وظیفه دستگاه دیپلماسی کاهش هزینه است. بخشی از مشکلات اقتصادی ناشی از سوءتدبیر و عقل کل دانستن خود و خانه نشین کردن مدیران به علت اختلاف نظر و درگیری با سایر قوا است. اگر فردی در راس مجریه قرار گیرد که نوعی مقبولیت بین جناح های نظام داشته باشد مشکلات به سرعت حل می شود. گرایش دولت من اخلاقگرایی، عقلانیت و ثبات سیاست و مدیریت است. چنین دولتی در سطح قانونی نیز باید به اصول قانون اساسی در زمینه آزادی پایبند باشد و فقط شعار ندهد. اگر مدیران خانه نشین نشوند بازسازی اعتماد صورت میگیرد. برای نشاط و همدلی باید زمینه حضور همه را فراهم کرد. باید فقط شعار نداد و رسانه ها را آزاد گذاشت.
** در ادامه حدادعادل گفت: مسئله هسته ای؛ مسئله ای نیست، چرا که مساله هسته ای اصلا وجود خارجی ندارد. دشمن میداند ما نمیخواهیم بمب بسازیم. نباید مسئله امروز ما را با مسئله 20 سال پیش مقایسه کرد. 20 سال پیش در اثر انقلاب خطری برای سلطه جهانی به نام بیداری اسلامی بوجود نیامده بود. امروز در اثر افزایش قدرت ما دشمنی با ما بیشتر شده است. نکته ای هم خطاب به عارف عرض کنم، من سعیم این بود اگر احمدی نژاد کار درستی انجام داد بگویم درست است و اگر قانون شکنی کرد جلویش ایستادم. کارنامه ام در مجلس گواه این است و من تاوانش را هم دادم و یک لحظه هم پشیمان نیستم.
** در ادامه نیز جلیلی گفت: در بحث روابط بین الملل قهر و آشتی مثل مسائل فردی نیست و بحث منافع است. اگر منافعمان تعارض داشته باشد باید دفاع کنیم.در دوران 16 سال شما مسئولیت برخی کارها را می پذیرید؟ 598 بعد از حمله صدام به کویت و بعد از اینکه هیچکس دفاع نکرد از صدام، این قطعنامه صادر شد. این حاصل تلاش 8 سال رزمندگان است. قبل از حمله صدام به کویت کاری توانستید بکنید؟
** قالیباف نیز اظهار داشت: بحث توان ملی ما در عرصه اقتصاد، سیاست و نظامی است. اقتصاد با نظامی رابطه دارد. رابطه بین رزمندگان و حرکت های نظامی 2 طرفه است. در دوره 16 سال مدیریت جنابعالی همیشه یکطرفه از ظرفیت رزمندگان و ایثارگری ها به نفع سیاست خارجی استفاده کردید اما هیچگاه سیاست خارجی به کمک رزمندگان نیامد. سطح دیپلماتیک را شما در حد یک پروتکل پایین میاورید.
** عارف گفت: نظری ندارم.
** غرضی نیز گفت: من و شما با هم وارد دولت شدیم و دوران سخت جنگ گذرانده شد و رزمندگان و دولت و ملت سهم دارند. این دوره باعث شد منطقه با جنگ آشنا شود.
** رضایی نیز در واکنش به سخنان ولایتی اظهار داشت: اختلافات نظر شما با آقای حداد و قالیباف جدی است، مگر شما ائتلاف تشکیل ندادید، توضیح دهید چرا اینطور شده است؟ در زمان قطعنامه 598، قطعنامه صادر شده بود که شما می فرمایید اجرایی کردید اما در بحث هسته ای چیزی صادر نشده است.
** روحانی گفت: نظر خاصی نداریم.
** در ادامه ولایتی در پاسخ به اظهارات و انتقادات دیگر نامزدها تصریح کرد: معلوم است جناب آقای قالیباف از تاریخ اطلاع ندارید زیرا دیدار ما با آقای میتران بعد از زمان جنگ بوده است،اینکه می فرماید مال 20 سال پیش است و الان وضعیت فرق کرده ناچارم موضوعی را مطرح کرد. زمانی بعد ازاینکه به قطعنامه های شورای امنیت نرسیده بودیم، سارکوزی مستقیما برای مذاکره از من دعوت کرد و یکساعت ملاقات کردیم. ما با سارکوزی درباره عدد سانتریفیوژها به توافق رسیدیم تا غنی سازی تعلیق نشود. سارکوزی گفت من به ایران می آیم و دست دولت و رهبر شما را می فشارم. در آلماتی 2 آنها پیشنهاداتی کردند که میشد پیش رفت ولی آقای جلیلی نپذیرفت. گفتند غنی سازی 20 درصد را تعلیق و فردو را کند کنید، 3 تحریم را برمیداریم. در پاسخ به آنها گفتند این کارها را میکنیم شما کل تحریم را بردارد. حرف من این است که باید قدم به قدم پیش رفت. کاری که کردند نشان داد نمیخواهند کار پیش برود.
** در ادامه جلیلی در واکنش به اظهارات ولایتی گفت: اگر اطلاعات دیگرتان مثل اخبار سومی هست، واویلاست. نوار گفتگوهای آلماتی پیاده شده و به آقا داده شده است. در آلماتی آنها گفتند 20 درصد را بدهیم در ازای 2 تحریمی که بعدا می خواهد حل شود. این روش شما خطاست. ما در آلماتی گفتیم حاضریم گام های متقابل برداریم هر قدر شما بیاید ما هم میاییم. آقای قالیباف درست می گوید. واقعا سوالم این است که اگر اینگونه در سیاست خارجی که حوزه جدی است و منافع کشور است، برخورد کنیم حتما نمیتوانیم. کی گفته در گفتگوها فقط اعلام موضع کردیم؟ از سال87 فقط یک قطعنامه صادر کردند و نتوانستند دیگر اجماعی داشته باشند.
** ولایتی نیز در پاسخ به اظهارات جلیلی گفت: بحث دیپلماسی کلاس فلسفه نیست، از وقتی شما مسئول هسته ای کشور شده اید یک قدم پیش نرفته ایم، تحریم ها کاهش پیدا نکرده است، هنر دیپلمات این است که نگذارد کار رزمندگان هدر برود.
** قالیباف نیز گفت: رزمندگان باید خیری از دیپلمات ببینند.
** در ادامه جلیلی در تحلیل برنامه خود گفت: حوزه سیاست خارجه باید حوزه اندیشه بر اساس اسلام ناب و ساز و کار مقتدرانه قوی و هوشمندانه باشد. اگر ما این کار را نتوانیم انجام دهیم دچار ضعف می شویم. این یک بحث اساسی
است. سوال من را آقای ولایتی جواب نداد که چرا بعد از 7 سال گفتگوهایشان،
تحریم های "داماتو" صادر شد و برای رئیس جمهور وقت هم حکم جلب آوردند.
** غرضی در تشریح برنامه های خود گفت: سیاست خارجی انعکاس استعداد داخلی است. اگر استعداد داخلی فزون شود سیاست خارجی درست می شود و اگر نباشد، نمی شود. اگر مردم به من رای بدهند برنامه ام بر انسجام داخلی است. من اعلام کردم اگر شما به من رای بدهید، استاندار هر استان را میگویم مردم انتخاب کنند که تحول بسیار بزرگی است. کشور یک قدم به جلو می رود.
** قالیباف نیز گفت: در بحث دیپلماسی انسجام داخلی اساس کارماست. چه بخواهیم مقاومت کنیم چه بخواهیم مذاکره و رقابت کنیم نیازمند این هستیم که در حوزه دیپلماسی، مبنا و جنس بحث قدرت باشد و باید توان و قدرت ملی ما بالا باشد تا قویتر عمل کنیم. هیچ وقت ملت ما در تاریخش عزت خود را فدای هیچ چیز از جمله اقتصاد و مسائل مادی نکرده است.
** حدادعادل نیز در فرصت باقیمانده خود گفت: در انتخابات نه خودم باید سیاه نمایی کنم و نه هیچ کاندیدای دیگری. در اینکه مشکل داریم حرفی نیست اما اگر دوران فعلی را زمستان نام بگذاریم و بگوییم بهار می شود، جفا به ملت و انقلاب است. ما مشکل داریم اما دستاوردهای زیادی در سلولهای بنیادی، ارسال موجود به فضا، پیشرفت های علمی و غیره داشته ایم.
** روحانی نیز گفت: باید جوری کشور را اداره کنیم که همه چیز را ببینیم، باید منافع ملی را ببینیم. سانتریفیوژ خیلی خوب است بچرخد به شرط اینکه زندگی مردم و کارخانه ها هم بچرخد. آنها که هرچه پیش بینی کردند غلط از آب در آمد و گفتند قطعنامه درکار نیست و شورای امنیت در کار نیست نشان داد، نتوانستد مسائل بین المللی را بشناسند.
** رضایی گفت: در این جلسه نشان داد افرادی که ائتلاف کردند با هم مشکلات اسای دارند. دوستان نشان دادند که در مسائل گذشته ماندند و ماندن در گذشته آدم را عقب می اندازد. باید با فضای سیاسی جدیدی را در ایران مبنا قرار دهیم. سیاست داخلی و خارجی باید هدفمند باشد. سیاست جهادی موفق است. روابط خارجی ما نمی تواند ما را بعنوان بازیگر اساسی در منطقه جا کنند و باید تغییری اساسی دهیم و هدفمند کنیم. مسئله هسته ای را باید از حالت فرسایشی بیاوریم بیرون.
بخش اول مناظره سیاسی در ساعت 19 و 18 دقیقه پایان یافت و بخش بعد از 10 دقیقه استراحت آغاز می شود.
بخش دوم مناظره آغاز شد.
این بخش سوالات 2 دقیقه ای از نمایندگان است.
رضایی/سوال: برای حمایت از بیداری اسلامی چه برنامه ای دارید؟
پاسخ: ما باید از لحاظ فرهنگی و اقتصادی ارتباطات خود را در بیداری اسلامی قوی کنیم. بیداری اسلامی از موفقیت های بزرگ انقلاب ماست. مشکل الان بیداری اسلامی این است که همه سیستمهای جاسوسی و تبلیغاتی بسیج شدند که از ارتباط با ایران بازدارند. سوریه نقطه ضعفی شده که تلاش دارند ارتباط بیداری اسلامی را با ما کاهش دهند. از جزئیات این مسائل خودم و دوستانم آگاهم و میدانم چطور این فرمان را بچرخانم که بیداری اسلامی با ما متصل باشد.
غرضی/ سوال: اگر تحریم ها بخاطر برنامه هسته ای کشورمان است، تحریم های قبل از چالش هسته ای چطور قابل توضیح است؟
پاسخ: من تحریم ها را خیلی مهم نمیدانم، تصور کنند با این حرکت ها می توانند کشور را از سازندگی بیاندازند اشتباه کردند. سعی من این است که استعدادهای داخلی را طوری مدیریت کنم که این مسائل را پوشش دهد.
**عارف/ برای مقابله با ایران هراسی و اسلام هراسی چیست؟
پاسخ: انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بود باید با استفاده از دستگاه دیپلماسی روابط خود را بالا ببریم و با استفاده از سفرای کارآمد پیام صلح خود را به دنیا برسانیم. مبادلات فرهنگی و از طریق تسهیلات گردشگری بتوانیم از این ظرفیت برای آوردن نخبگان خارجی استفاده کرده و ایران هراسی را به ایران دوستی تبدیل کنیم. افرادی را داریم که می توانیم از آن ها بعنوان سفیر صلح استفاده کنیم.
** روحانی/ سوال: مرز بین سیاه نمایی و نقد چیست؟
پاسخ: حوزه نقد این است
واقعیتی اتفاق افتاده و ایراد و اشکالی دارد ما باید آن را تبیین کنیم. این اشکال گاهی در نوع تصمیم‌سازی است گاهی در تصمیم‌گیری و گاهی در اجرا و عمل، خوب اجرا نشده است. باید نقد کنیم و ایرادها و اشکالات را بگوییم و بگوییم چگونه باید اشکالات رفع شود. با نقد نقادان ارزیابی صورت می گیرد و این ارزیابی باعث می شود در سیکل تصحیح امور قرار گیریم. سیاه نمایی یعنی اگز نقصی کوچک است آن را چچند برابر کرده و واقعیت ها را مطرح نکنیم.
** حدادعادل/ سوال: این جمله امام "آمریکا هیچج غلطی نمی تواند بکند" در نظر شما چه معنایی دارد و چگونه است؟
پاسخ: امام باور به خدا، باور به مردم و باور به خود داشت همانطور که رهبری فرمودند. اگر همین مشی امام را در پیش بگیریم، توکل به خدا کنیم و به مردم اعتماد داشته باشیم. امام یک مردم شناس الهی بود. امروز هم اگر به نیروی لایزال این ملت بزرگ متکی باشیم و سعی کنیم با نشان دادن الگوی اسلامی تقوا و تدبیر از مدیریت، مردم را پشت سر نظام حفظ کنیم، باز هم صحت گفته امام در آینده ثابت می شود. راهش این است که مثل امام زندگی کنیم و قول و فعلمان یکی باشد. مردم اگر بدانند دولتمردان صادق هستند و الگوی اسلامی اند، مردم کم نمی آورند.
** ولایتی/ سوال: به نظر شما اختلاف بین قوا شخصی است یا ساختاری یا حقوقی؟ تا چه حد
پاسخ: همکاری بین قوای سه گانه از مطالب اصلی است که باید همه این را رعایت کنند و نقش قوه مجریه باید پررنگ تر باشد، مشکلات بین دولت و مجلس و بی اعتنایی دولت به قوانین مصوب مجلس و تذکرات آن و درگیری های ایجاد شده مردم را بسیار رنجاند، شعار من در دولت آینده اخلاق مداری است.مردم از اینکه در حالی که گرانی روزافزون و بیکاری روزافزون است، می بینند مسئولان با هم همکاری نمیکنند و به مسائل شخصی می پردازند و به جان هم می افتند، موجب ناراحتی آنهاست و باید عرض کنم شعارم در دولت آینده، اخلاق مداری یکی از آنهاست. اگر دولت به مبانی اخلاقی متعهد نباشد، حتما مردم را از انتخابشان پشیمان می کند.
** قالیباف/سوال: در طول یکسال گذشته 18 بار شبکه های خارجی ایران قطع شد، به نظر شما دلیل این مسئله چیست؟
پاسخ: نشان می دهد که قدرت های یکجانبه گرا که فکر می کنند چون قدرت دارند پس حق هستند، اعتقادی به حرف هایی که در رسانه های خود میزنند باور ندارند و تا آنجایی این امور را قبول دارند که منافع خودشان تامین شود و این امر فقط در حوزه رسانه نیست و در امور حقوق بشر هم می بینیم که این اتفاق میفتد.
** جلیلی/ سوال: راه حل آمریکا برای حل مناقشات استفاده از زور است اما راکار ایران
پاسخ: بحثی که مطرح کردم که عرصه سیاست خارجی هر کشوری به مثابه پارادایم است و اصول و منافع و ارزشهایی دارد که مناسبات بین کشورها بر اساس نقاط اشتراک و افتراق شکل میگیرد. یکی از بحث های اساسیمان با آمریکا این است که ما بین دو پارادایم سیاست خارجی ایران و آمریکا تقابل هست و اصولمان با هم تعارض جدی دارد. آمریکا به امنیت صهیونیست ها متعهد است و ما برعکس. سیاست خارجی جای اندیشه است. اشغال مشروعیت نمی آورد قدرت نظامی و انحصار مشروعیت نمی آورد. این یک منطق روشن دارد و به خوبی میتوان از آن دفاع کرد. به خاطر تقابل پارادایمی مان با آمریکا می بینید در بحرین و فلسطین و ... دچار اختلاف جدی می شویم. اینجا می شود دوگانگی حرفهای آنان را به جهانیان نشان داد.
دور دوم سوالات:
ولایتی/ سوال: آیا اختیارات رئیس جمهور با وعده های شما تناسب دارد؟
پاسخ: اختیارات ریاست جمهوری در قانون اساسی کافی است و در چارچوب همین قوانینی می توان کشور را اداره کرد و اگر دیدید کسی ادعایی خلاف دارد، برای کار نکردند ها و یا بد کار کردن ها دنبال بهانه است. در حال حاظر اختیارات ریاست جمهوری ترکیبی از ریاست جمهوری و نخست وزیری سابق است و بیش از 90 درصد اختیارات بر عهده دولت است و وعده های من با قوانین موجود امکانپذیر است. در انتخابات وزرا هم باید با مجلس همکاری کرد.
حدادعادل/ سوال: استقلال جمهوری اسلامی به معنای واقعی کلمه از جمله دستاوردهای ارزشمند انقلاب اسلامی است، در صورت تداوم فشارهای نظام سلطه و یا ایجاد محدودیت جدید چقدر حاضریت حافظ مرزهای استقلال باشید؟
پاسخ: ایران کشوری کهن است ما هزاران سال است که خوش نشته و خوش درخشیده ایم، اولین کلمه شعار ملت ایران استقلال بوده است که نشان می دهد ملت ایران نسبت به استقلال خود بسیار حساسند. ملت ایران نسبت به استقلال خود بسیار حساس است. فشاور بیشتر هم شود مردم ایران عزتمدارانه تلاش میکنند با صنعت و کشاورزی و مدیریت و دین و ایمان و اعتقاد دست به دست هم میدهند در دولت آینده از استقلال کشور مثل چند هزار سال گذشته دفاع میکنند.
عارف/سوال: راهکار شما برای بکارگیری تجربیات و استفاده از تجربیات دولت های قبل چیست؟
جواب: من بحث شایسته سالاری را مطرح کردم، در دولت های مختلف ما دستاوردهای خوب و نیروهای کارآمدی داشتیم، پایداری دولت موسوی، سازندگی دولت هاشمی، اصلاح طلبی دولت خاتمی و استقامت و پشتکار دولت احمدی نژاد را مبنا قرار می دهم. در همه دولت ها نیروهای برجسته ای هستند که سعی میکنیم از تجربیات آنها استفاده کنیم. نه تنها از 7 کاندیدای دیگر بلکه از برخی نامزدها که صلاحیتشان تایید نشد و برنامه دارند استفاده میکنم.
جلیلی/ سوال: حماسه 9 دی را چگونه تحلیل می کنید؟
پاسخ: 22 خرداد 88 یک اوج در نظام بود، به لحاظ مانور جمهوریت نظام. نظام توانست آن را به رخ جهان بکشاند. مشارکت گسترده در سازوکار بسیار عالی و رقابت سیاسی. عده ای این اوج و قله موفقیت و پیشرفت را میخواستند تخریب کنند. کارهایی کردند و دشمنان را امیدوار کردند. دشمنانی که فهمیده بودند نظام به اوجی می رسد و ظرفیت بزرگی بود برای موفقیت های بیشتر ولی متاسفانه عده ای آن فتنه را به پا و ظلم به نظام و طرفداران خودشان کردند. یکی از ویژگی های نظام ما که متمایز از دیگران است، امنیتش پشتوانه مردمی دارد و نه به خاطر دستگاه های پلیسی. 9 دی اوج حضور مردم بود برای مقابله با ظلمی که به نظام شد. فتنه ای که به پا شد به واسطه حضور حماسی مردم خاموش شد و این یکی از امتیازات نظام سیاسی اسلام است.
رضایی/ سوال: آیا جنابعالی سفرهای استانی را در دولتتان ادامه می دهید؟
بله اما با شیوه ای جدید . من مردمسالاری دینی را جاده دوطرفه میدانم. مردم زینت المجالس دولتمردان نیستند که برویم به شهرستان برایشان دستی تکان بدهیم و برگردیم. چراکه مردم حق دارند مسئولان کشور را مورد سوال قرار دهند و تعهد میکنم تبعیض ها را برطرف کنم و با اختیاری که به استان ها می دهم و ایالت ها را تشکیل می دهم مثل دوره انقلاب و دفاع مقد تحرکاتی را ایجاد می کنم که به تولید منجر شود و در ابتدا با اساتید دانشگاه ها جلسه می گذارم و بعد به میان مردم میروم.
غرضی/ سوال: چه تفاوتی میان آزادی در جامعه اسلامی و آزادی در جامعه سکولاری وجود دارد؟
پاسخ: در جامعه اسلامی تعریف آزادی بسیار گسترده تر از جوامع دیگر است و تعریف آزادی در جامعه سکولار محدود به غرایض دینی است و آزادی اسلامی تمامی نیازهای روحی را هم در بر می گیرد. بحث آزادی بیان موضوع جدیدی است. اینکه آزادی بیان محدود به کلمات است یا محدود به توسعه اجتماعی، به شدت در دنیا مطرح است. آن آزادی که جامعه بیشتری را در برگیرد وسیع است. حد آزادی آن است که بتواند از یک انبعاث کوچک اجتماعی به انبعاث وسیع تر جلو برود. محدوده آزادی فطرت انسان است. وقتی در کشورهای غربی معنی آزادی را می بینید، مثلا آزادی صحبت و روزنامه هست، حد اینها به تعداد آدمی است که جذب می کند و به شدت مورد تعرض امروز جوامع است و آزادی اسلامی مورد تعرض نیست.
قالیباف/ سوال: دولت شما چه برنامه ای برای استفاده از ظرفیت های بالقوه نظام از جمله ریاست بر جنبش عدم تعهد و قدرت در منطقه و نفوذ در آمریکای لاتین دارد
پاسخ: در حوزه سیاست خارجی اینکه امروزه ظرفیت های زیادی وجود دارد شکی نیست و باید از این ظرفیت در حوزه اقتصادی با کشورهای همسایه ایجاد کنیم. رویکرد منطقه گرایی موضع جدی ما است و حوزه خاورمیانه یکی از ظرفیت های مهم ما است، تقریب المذاهب و ... از فرصت هایی است که باید استفاده کنیم. جنبش غیرمتعهدها که اتفاق خوبی در این دوره افتاد و دبیرخانه برایش درست شد، میتواند دولت بعدی از ظرفیت این بیش از 100 کشور استفاده کند. البته باید در حوزه های دور مثل آمریکای جنوبی ارتباط داشته باشیم ولی مزیت ما در منطقه گرایی است. فرصت ژئوپلتیک آمریکای جنوبی مثل منطقه ما نیست.
روحانی/ سوال: مهمتریم میراث امام خمینی چیست و چگونه از این ظرفیت عظیم برای تحقق برنامه های دولت خود استفاده میکنید؟
پاسخ: مهمترین میراث امام جمهوری اسلامی و این دولت است، عزت، استقلال، آزادی، فقه حکومتی و ... از میراث های گرانقدر امام است، امروز برخی فکر می کنند جمهوری اسلامی یعنی تنها اسلامیت و تنها ولایت فقیه، اگرچه جایگاه ولایت فقیه بسیار مهم و بالا است اما مردم و جمهوریت هم جایگاه بالایی دارند و اداره کشور بر اساس اصل 6 قانون اساسی بر پایه آراء مردم است. امام میخواست هم جمهوریت حفظ شود و هم اسلامیت. انتخابات 24 خرداد شوراها و ریاست جمهوری مظهر جمهوریت و مردمسالاری دینی است. امام بر مساله وحدت هم بسیار و بسیار تکیه میکردند. وحدت داخلی که اساس قدرت ما را تشکیل میدهد.
جمع بندی:
حدادعادل: من در این آخرین فرصت به ملت عزیز ایران عرض میکنم برای انتخاب رئیس جمهور کشور ما چند نفر یک قولهایی دادیم و وعده هایی دادیم نسبت به آینده. آینده را آینده معین میکند ولی یک راه بهتر برای تصمیم گیری این است که به جای آینده نیامده به گذشته تجربه شده مردم توجه کنند. گذشته هرکدام ما پیش روی شماست. با تحقیق بهتر میتوانید تصمیم بگیرید. نکته دیگر این است که قولی ندهیم که سال آینده شرمنده مردم باشیم. من سعی کردم هیچ قولی که خارج از اختیارات من باشد ندهم. تلاش میکنم با انتخاب همکاران باتقوا، باتدبیر، متخصص و باتجربه و با تکریم همه قشرها که استقلال ایران را در طول تاریخ حفظ کردند، آرامش را در کشور برقرار کنم و با پرهیز از جنجال و با کار و کار و کار همه توان را صرف استعدادهای کشور کنم. برای ایرانی آزاد و آباد و اسلامی و مستقل.
جلیلی: باورم این است که پشتوانه قدرت و عزت و مقبولیت و کارآمدی ما دو عنصر مهم است. یکی اسلام ناب و یکی باور داشتن مردم که در جمهوری اسلامی شکل گرفت. این دو هرچه با سازوکار به هم نزدیک شوند تولید بیشتری از ظرفیت های عرصه های قدرت و کارآمدی خواهد کرد. اگر به این باور داریم این اندیشه و مدل بی بدیل است. و نقطه قوت ماست و ما را میتواند وارد مرحله تمدن سازی اسلامی کند. عمیقا باور دارم این اندیشه هم در امنیت و هم در آزادی کاربرد دارد. اینها باید در درون دولت ظهور یابد.دولت مقتدر دولتی نیست که سازوکار پلیسی بیشتر داشته باشد. دولت مقتدر باید مردم را باور داشته باشد و بر مبنای اسلام ناب که ما آن را در ولایت فقیه میدانیم آن را انجام دهد.
قالیباف: خوشحالم این فرصت را پیدا کردم که زمان بیشتری با مردم داشته باشم. نگرانی هایی را در مردم دیدم و امید. چشم امیدم به جوانان و امیدی که در چشمانشان دیدم به من آموخت دغدغه ای جز دغدغه مردم نداشته باشیم و امیدوارم در دولت آینده بیشتر کار کنم. ما از فرهنگ نهج البلاغه یاد گرفتیم تا حقوق مردم را ندادیم دنبال حقوق حاکمیت و دولت نرویم. در سیاست خارجی ماجراجویی را از حوزه دیپلماسی دور میکنم. نیازمند مدیریت جدی در این عرصه هستیم که نه امتداد وضع موجود باشد و نه برگشت به گذشته.نیازمند مدیریت جدی در حوزه دیپلماسی هستیم. توجه به تشکل ها و بگشتن نخبگان به متن تصمیم گیری ها است.
عارف: در موقع استراحت به من گفتند دکتر معین و ظریفیان صحبت های آقای جلیلی را تکذیب کردند. برخی از مردم انگیزه کافی برای حضور پای صندوق ها ندارید اما باید به پای صندوق بیایید قهر کردن و رای ندادن اعتراض نیست عقب نشینی است. باید مشارکت حداکثری داشت. از همه اقشار و اقوام میخواهم در 24 خرداد به پای صندوق های رای بیایند و در تعیین سرنوشت خود شریک باشید. به کسی رای دهید که نشان داده می تواند کشور را به خوبی اداره کرده و پاسخگوی مشکلات باشد و از ظرفیت قانون اساسی برای پیشرفت استفاده کند و از همه نخبگان و شایستگان استفاده کند و با ایجاد دولتی فراگیر و پاسخگو تعالی و پیشرف کشور را پیگیری کند.
غرضی: دولتی که پایگاه اجتماعی قوی داشته باشد دولتی مقتدر است. 50 میلیون صاحب رای است اگر همه رای بدهید 2 اتفاق مهم می افتد. اول عقب نشینی آمریکا و دوم اینکه شما به کسی که میخواهید رای میدهید. دولتی که توان اجتماعی پایین داشته باشد نمیتواند با رشوه و رانت مبارزه کند. شعار من توسعه جمهوریت و اسلامیت است. در اسلامیت گفتم که دست دولت را از جیب فقرا کوتاه کرده و قیمت دلار را تثبیت میکنم. توسعه جمهوریت هم آن که میگویم انتخاب استانداران را به رای مردم میگذارم. در ورزش و هنر و سینما و رسانه ها که خیلی حقوق پایمال شده است. اگر رای بیاورم همه اینها را قانونمند کرده و دست رانتخوار را از اینکه عده ای مثلا در سینما با دولت بسازند و ... را قطع میکنم. اماکن را انشاءالله سازماندهی میکنم.
رضایی: یکبار دیگر میخواهم از شهدا، جانبازان، ایثارگران، نیروز انتظامی و ... بخصوص نیروی انتظامی که متاسفانه در این مناظره تضعیف شد تجلیل می کنم.. فرهنگیان، معلمین، بانوان، جوانان و ... خودتان را برای پیروزی های بزرگ در آینده آماده کنید. آیا با توجه به آمار بیکاری می توانیم منازعه کنیم؟ ما یک خیزش اسلامی را راه می اندازیم تا مردم دور یکدیگر جمع شوند، چرا همش می خواهیم از خودمان دفاع کنیم. دفاع از مردم و حقوق ملتی که باید در اولویت قرار دهیم.
ولایتی: برای اینکه موضوع فعالیت های سیاسی در جنگ تحمیلی نادیده گرفته نشود و اجر دوستان ضایع نشود میگویم من وزیر خارجه دفاع مقدس بودم و هرگاه کابینه تغییر می کرد امام از طریق حاج احمد آقا پیام میدادند به مجلس که فلانی باید وزیر خارجه بماند. من زمینه خرید تسلیحات را از کشورهای دیگر فراهم میکردم. در قطعنامه 598 صحبت از پرداخت غرامت نشده بلکه بند 6 تعیین متجاوز است و به کشورهای دیگر توصیه شده به دو طرف برای سازندگی کمک کنند. آقای حداد ورودی در این کارهای سیاست خارجی ندارند به همین خاطر از سختی بی اطلاعند.
روحانی: از تمامی اقشار تشکر می کنم و می گویم نیامده ام که تا در برابر عزیزان دیگر خودنمایی کنم. از مردم میخواهم نه به جملات زیبا که به تدابیر و نه به فیلم ها که به واقعیت های عینی و نه به پوسترها بلکه به استقامت در نظر و آینده نگری رای دهند. 40 سال است با شما سخن گفتم اما هیچگاه شما را فریب ندادم. در معادلات کثیف سیاسی و اقتصادی وارد نشدم. هیچوقت نخواستم سیاستمدار مشهور باشم همواره سرفرازی مردم را به محبوبیت و عوامفریبی ترجیح دادم. امیدوارم دولت شما یعنی دولت تدبیر و امید چنان برنامه ریزی کند که بیشتر نگران تعالی بیشتر باشید تا پرداخت اقساط وام های جدید.
بخش دوم مناظره سیاسی کاندیداها در ساعت 20 و 40 دقیقه پایان یافت.