زرشک یکی از محصولات استراتژیک خراسان جنوبی است که همه ساله درآمد زیادی از طریق فروش آن عاید کشاورزان می‌شود و ۹۸ درصد زرشک ایران در این استان کویری تولید می‌شود.

پارسال حدود ۲۲ هزار تُن زرشک خشک در خراسان جنوبی تولید شده و پیش بینی تولید زرشک تازه امسال ۸۴ هزار تُن است که برداشت آن در دیار خاوران آغاز شده است.

مهر و آبان اوج برداشت زرشک در خراسان جنوبی قطب تولید این محصول در جهان است؛ ۳۸ هزار زرشک کار خراسان جنوبی امسال امیدوارند با توجه به وعده‌های دولت برای ایجاد بارگاه‌های نگهداری و شهرک تخصصی زرشک، سود بیشتری از فروش محصولشان به دست آورند.

با توجه به اینکه خاوران قطب تولید زرشک در ایران شناخته می‌شود، امسال برای حمایت هر چه بیشتر از کشاورزان، امیدواری آن‌ها و رساندن این محصول راهبردی به جایگاه اصلی آن، جشنواره ملی زرشک در شهرستان‌های زرشک خیز استان برگزار شد.

جشنواره ملی زرشک، ویترینی برای معرفی یاقوت سرخ

۲۱ مهر امسال جشنواره ملی زرشک با حضور معاون وزیر جهاد کشاورزی، معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نمایندگان مجلس و معاونین استاندار خراسان جنوبی در روستای افین شهرستان زیرکوه آغاز شد.

این جشنواره تا ۲۷ مهر در ۵ شهرستان زرشکی استان شامل قاین، زیرکوه، درمیان، سربیشه و بیرجند برگزار شد و هر روز، یک شهرستان میزبان این رخداد ملی بود.

اختتامیه این رویداد بزرگ ملی که برای اولین بار در خراسان جنوبی به اجرا در آمد، در آخرین روز از جشنواره در حالی در فرهنگسرای بیرجند برگزار شد که احداث شهرک بارگاهی ۱۲ هکتاری زرشک یکی از مهمترین دستاورد‌های آن بود.

معرفی محصول زرشک در سطح ملی و فراملی، معرفی ارزش‌های دارویی و اقتصادی زرشک، توجه شرکت‌های دانش بنیان و مراکز علمی به فرآوری، جذب سرمایه‌گذار برای توسعه صنایع تبدیلی و غذایی، تقویت معیشت کشاورزان از طریق ایجاد ارزش افزوده و کمک به بازاریابی از اهداف برگزاری جشنواره زرشک بود.

زرشک، هویت بخش خاوران

جعفری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه زندگی و معیشت ۵۰ هزار خانوار در خراسان جنوبی با محصول زرشک گره خورده است، گفت: زرشک در خراسان جنوبی هویت بخش است.

او با اشاره به اینکه بالغ بر ۱۹ هزار هکتار سطح زیر کشت در خراسان جنوبی داریم افزود: در مجموع ۸۴ هزار تن زرشک از این ۱۹ هزار هکتار سطح زیر کشت برداشت می‌شود.

جعفری با بیان اینکه مزارع زرشک یک فرصت برای رونق گردشگری به وجود آورده است، بیان کرد: در طول جشنواره از طریق رسانه‌ها و کمیته‌های مختلف این محصول را با زوایای مختلف معرفی کردیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه تلاش ما بر این است که قیمت زرشک را یک پله ارتقا دهیم، گفت: باور داریم با اقدامات انجام شده در جشنواره ملی زرشک آینده بهتری در حوزه قیمت و بازار سازی و فروش در انتظار زرشک خراسان جنوبی است.

بارگاهی که زرشک کاران را خاطر جمع می‌کند

روستای افین شهرستان زیرکوه، بزرگترین باغ زرشکی جهان ۲۱ مهر میزبان افتتاحیه جشنواره ملی زرشک بود.

این منطقه بزرگ با ۴۰ کیلومتر طول و ۸۰ متر عرض، دو هزار و ۳۰۰ هکتار باغ زرشک را در خود جای داده است.

عملیات ساخت شهرک بارگاهی زرشک در روز افتتاحیه جشنواره ملی زرشک در افین آغاز شد تا دغدغه کشاورزان برای نگهداری و افت کیفیت زرشک برطرف شود.

در شهرک بارگاهی زرشک قرار است ۲۲۵ انبار نگهداری ساخته شود که به گفته مسئولان جهاد کشاورزی زمین این بارگاه‌ها به صورت رایگان به کشاورزان واگذار می‌شود.

حسینی مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: ۱۲ هکتار زمین در قالب شهرک بارگاهی زرشک در روستای افین به کشاورزان داده می‌شود.

او افزود: تاکنون سند‌های این زمین برای ۱۴۰ نفر آماده شده است و در این جشنوار به افراد به صورت نمادین تحویل داده شد.

حسینی بیان کرد: برای ساخت این انبار‌ها نیز تسهیلاتی از سوی جهاد کشاورزی در نظر گرفته شده است که بر اساس متراژ بارگاه زرشک که ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر خواهد بود با نرخ سود ۱۲ درصد اعطا می‌شود.

همچنین ۲۷ مهر کلنگ ساخت دو کارخانه فرآوری و خرید زرشک در شهرستان سربیشه به زمین زده شد که ساخت آن را سرمایه گذاران بخش خصوصی در دست گرفته اند.

در طول برگزاری جشنواره ملی زرشک کلنگ زنی انبار بورس زرشک، شهرک تخصصی زرشک در سربیشه، بارگاه‌های زرشک و سردخانه ۱۰ هزار تنی نیز در استان انجام شد تا دغدغه زرشکاران در این حوزه رفع شود.

سند تحول زرشک تهیه شود

جشنواره ملی زرشک اولین رویدادی است که در آن به طور شایسته به این محصول پرداخته شد، اما نباید یاقوت سرخ در همین ایستگاه توقف کند و درخواست مسئولین جهاد کشاورزی نیز تهیه سند تحول زرشک است که می‌تواند پیشران این محصول راهبردی باشد.

علائی مقدم معاون وزیر جهاد کشاورزی در آیین اختتامیه جشنواره ملی زرشک در فرهنگسرای بیرجند گفت: از استاندار خراسان جنوبی می‌خواهیم تا نسبت به تهیه سند تحول زرشک از ابتدای مراحل تولید تا انتها یعنی زمانی که در سفره مردم قرار می‌گیرد، اقدام کنند.

بیشتر بخوانید

• چشم امید کشاورزان به برکات جشواره زرشک
• زرشک باید به جایگاه واقعی خود برسد
• جشن برداشت زرشک در روستای مهمویی برگزار شد

او همچنین به برنامه‌های مهم وزارت جهاد کشاورزی که در خراسان جنوبی هم باید از آن بهره برد اشاره و عنوان کرد: اجرای الگوی کشت اولین برنامه‌ای است که باید از آن بهره برد.

علائی مقدم بیان کرد: کشت قراردادی ۱۲ محصول و دیپلماسی غذایی از دیگر برنامه‌هایی است که برای تأمین امنیت غذایی و اقتدار آن باید از آن در راه تولید بهره برد.

در ادامه این مراسم تفاهمنامه ایجاد چند کارخانه فرآوری و سردخانه زرشک در استان امضا شد و از تمبر اختصاصی جشنواره ملی زرشک، کتاب زرشک و پوستر مستند به رنگ پاییز جشنواره ملی زرشک رونمایی شد.

تأسیس شرکت سرمایه گذاری راهی برای قیمت گذاری واقعی زرشک

خیریه رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند گفت: یکی از راه‌هایی که می‌توانیم برای قیمت گذاری واقعی زرشک و این که بتوانیم کاری کنیم سود زرشک به جیب خود کشاورزان برود این است یک شرکت سرمایه گذاری در استان تأسیس شود.

او افزود: بدین صورت که کشاورزان با هر میزان سرمایه در این شرکت سرمایه گذاری کنند تا یک سوم بازار زرشک در دست این شرکت و استان باشد.

خیریه ادامه داد: اگر یک سوم بازار دست شرکت و کشاورزان باشد به راحتی می‌توان مدیریت بازار را از دست دلالان خارج کرد و سود واقعی زرشک به جیب خود کشاورز می‌رود.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند عنوان کرد: تأسیس این شرکت نیازمند جذب سرمایه گذار بخش خصوصی است که البته در سربیشه یک سرمایه گذار جذب شده است.

گرم شدن بازار خرید توافقی زرشک در خاوران

طرح‌های حمایتی دولت برای رونق بازار زرشک تنها به ایجاد بارگاه و واحد فرآوری محدود نمی‌شود و خرید توافقی نیز یکی از راهکار‌ها برای جلوگیری از زیان کشاورزان است که به اجرا در آمده است.

رضوی مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی گفت: امسال خرید توافقی زرشک در استان برقرار است و ۹ مرکز برای اجرای این طرح فعال شده اند.

او افزود: این مراکز در شهرستان‌های زیرکوه، قاین، سربیشه، درمیان و بیرجند واقعند.

رضوی با بیان این که تاکنون نزدیک به ۵۰۰ تُن زرشک تازه از کشاورزان خریداری شده است ادامه داد: در برخی از مناطق استان هنوز برداشت زرشک آغاز نشده است و آمادگی برای خرید زرشک وجود دارد.

مدیر تعاون روستایی خراسان جنوبی با اشاره به این که امسال تقاضا برای زرشک بسیار افزایش یافته است عنوان کرد: بازار‌های میوه و تره بار در شهر‌های تهران، شیراز، اصفهان، همدان، مشهد و قم خواهان این محصول به صورت تازه هستند.

او بیان کرد: خراسان جنوبی نیز محصول زرشک را به صورت دان شده و شاخه‌ای درون کارتن به این مقاصد ارسال می‌کند.

پیگیری نمایندگان استان برای تصویب طرح حمایتی زرشک

نخعی نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی گفت: کشاورزان امنیت غذایی را برای ما به ارمغان می‌آورند و مسئولان هم باید امنیت و آرامش را برای کشاورز به وجود بیاورند تا دغدغه‌ای برای فروش محصولات خود نداشته باشند.

او افزود: مجلس یازدهم در حوزه کشاورزی گام‌های خوبی برداشته است و طرح امنیت غذایی در خانه ملت به تصویب رسیده و می‌تواند گره گشایی بسیار از مشکلات کشاورزی در سطح کشور باشد.

نخعی به خرید تضمینی زرشک اشاره و بیان کرد:، اما تاکنون این مهم آنگونه که باید تحقق نیافته است و نمایندگان ملت در مجلس پیگیر اجرای طرح حمایتی زرشک هستند.

روز‌های خوشی در پیش است

خراسان جنوبی قطب تولید زرشک کشور است و ۳۸ هزار زرشک کار این خطه از اواسط شهریور کار برداشت این محصول را از سطح ۱۹ هزار و ۴۸۵ هکتار از اراضی کشاورزی آغاز کرده اند تا ۸۴ هزار تن زرشک را روانه بازار کنند.

به منظور حمایت از این محصول راهبردی امسال اولین جشنواره ملی زرشک با شعار زرشک خراسان جنوبی برای همه مردم ایران در خطه کویری خاوران برگزار شد.

کلنگ زنی و افتتاح ۶ طرح در حوزه فرآوری زرشک، احداث شهرک بارگاهی ۱۲ هکتاری زرشک و برگزاری ۶۰ عنوان برنامه از جمله رویداد استارتاپی زرشک، مهمترین برنامه‌های این جشنواره ملی بود که از ۲۱ تا ۲۷ مهر میزبان مسئولین استانی و کشوری شد.

جذب سرمایه گذار برای ایجاد واحد فرآوری زرشک، معرفی این محصول در کشور برای بهبود بازار فروش و تسهیل معیشت کشاورزان و همچنین ایجاد صنایع دانش بنیان به منظور بهره برداری هر چه بیشتر از زرشک از جمله اهداف این رویداد ملی بود.

اجرای طرح‌های حمایتی برای فروش هر چه بهتر زرشک راهکاری است که نگرانی نگهداری و انبار این محصول را از دل کشاورزان برداشته و زرشک کاران می‌توانند با فروش محصول خود در طرح خرید توافقی، سود بیشتری را کسب کنند.

اجرای برنامه هایی، چون جشنواره زرشک، سبب معرفی بیشتر این پرسود کمتر شناخته شده در کشور و خارج از ایران شده و تقاضا برای خرید این محصول را افزایش می‌دهد و می‌توان آینده روشنی را برای بازار یاقوت سرخ متصور شد.

گزارش از زهرا رضایی