سیمرغ آسمان ایران، از قرچک ورامین تا دل بغداد

به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۵ دی ماه هر سال یادآور سانحه تلخی است که در آن روز امیر سرلشکر منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش و  تعدادی از فرماندهان عالی‌رتبه این نیرو طی سانحه سقوط هواپیمای ترابری در نزدیکی اصفهان به فیض شهادت نائل شدند. در ادامه می‌خواهیم با زندگی امیر سرلشکر شهید منصور ستاری فرمانده شهید نیروی هوایی ارتش آشنا شویم.

امیر سرلشکر شهید ستاری که بود؟

امیر سرلشکر شهید منصور ستاری یکی از فرماندهان عالی‌رتبه و نخبگان نیروی هوایی ارتش و پدافند هوایی بود که ۳۰ مردادماه سال ۱۳۲۷ در روستای ولی آباد شهرستان ورامین و در یک خانواده مذهبی و کم درآمد چشم به جهان گشود. دوران تحصیلات ابتدایی در زادگاهش  و دوران دبیرستان را در روستای پوینَک باقرآباد ورامین یا همان قرچک امروز به اتمام رساند. پدرش حاج حسن فردی مذهبی بود که به واسطه خدمات خود در روستای محل زادگاهش یکی از معتمدان آن روستا شد. هنگامی که منصور ۹ سال داشت پدرش وفات کرد و در این زمان خانواده این شهید با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کند.  

منصور در دوران کودکی خود فاصله ۶ کیلومتری از محل سکونت خود تا پوینَک را هر روز در تابستان و زمستان با پای پیاده طی می کرد، اما فقر هیچ گاه مانع از تحصیل او نشد. بقیه دوران تحصیل او در دبیرستان بخاطر فاصله ۲۰ کیلومتری محل سکونت تا محلی که به آن کارخانه قند می‌گفتند با مشقات بسیاری سپری شد. او با گذراندن همه این مشقت ها و سختی ها توانست تا در سال ۱۳۴۵ مدرک دیپلم متوسطه را اخذ کند. سال ۱۳۴۶ است که وارد دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش می شود و دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۸ با درجه ستوان دومی از دانشکده افسری فارغ التحصیل شد. او بسیار به پرواز علاقمند بود و به واسطه همین علاقه به فنون هوانوردی به نیروی هوایی منتقل و با پشت سر گذاشتن دوره‌های علمی و عملی برای طی دوره جنگنده‌های شکاری به کشور آمریکا اعزام شد. منصور در سال ۱۳۵۱ پس از طی دوره های تخصصی به کشور بازگشت و به عنوان افسر کنترل شکاری در یگان‌های متعدد مشغول خدمت شد.

او فردی توانمند و متخصص بود و به همین دلیل هم در سال ۵۳ با عنوان افسر تجزیه و تحلیل و یکنواختی عملیات فرماندهی پدافند هوایی به تهران منتقل شد. او بسیار به علم و دانش علاقمند بود و به همین دلیل هم سال ۱۳۵۶ در کنکور سراسری و در رشته برق و الکترونیک پذیرفته می‌شود.

کدام فرمانده نیروی هوایی ارتش در این نیرو تحول ایجاد کرد؟

انقلاب اسلامی که پیروز شد، تحصیل در دانشگاه را رها کرد و با شروع جنگ تحمیلی به نیروی هوایی ارتش بازگشت و با درجه سرگردی به مسئولیت آموزش رادار معاونت عملیاتی پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش رسید. پس از گذشت سه سال از جنگ با ارتقا به درجه سرهنگ تمامی، مسئولیت معاون عملیاتی فرماندهی پدافند هوایی به او محول شد. دو سال بعد یعنی در سال ۶۴ به عنوان معاون طرح و برنامه نیروی هوایی ارتش منصوب شد و به علت نقش مهم خود در هدایت پدافند هوایی در دفاع مقدس یک سال بعد در سال ۱۳۶۵ به عنوان فرمانده نیروی هوایی ارتش انتخاب شد. 

متن حکم انتصاب شهید ستاری به فرماندهی نیروی هوایی ارتش به شرح زیر است: 

«زمان: ۱۰ بهمن ۱۳۶۵ / ۲۹ جمادی الاول ۱۴۰۷

مکان: تهران، جماران

موضوع: انتصاب فرمانده نیروی هوایی ارتش

مخاطب: خامنه‌ای، سید علی (رئیس جمهور و رئیس شورایعالی دفاع)

[بسم الله الرحمن الرحیم. مقام معظم رهبری انقلاب و فرماندهی کل نیرو‌های مسلح حضرت امام خمینی - مد ظله العالی. با اظهار قدردانی از خدمات سرکار سرهنگ هوشنگ صدیق در طول تصدی فرماندهی نیروی هوایی، شورایعالی دفاع در اجرای مفاد اصل ۱۱۰ قانون اساسی، انتصاب سرکار سرهنگ منصور ستاری را به فرماندهی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به آن حضرت پیشنهاد می‌کند. ۱۰/۱۱/۶۵ - سید علی خامنه‌ای، رئیس جمهوری و رئیس شورایعالی دفاع]

بسمه تعالی

با تقدیر و تشکر از خدمات سرکار سرهنگ هوشنگ صدیق با پیشنهاد مذکور موافقت می‌شود.

۱۰ بهمن ۶۵

روح الله الموسوی الخمینی»

دوران مسئولیت شهید ستاری در سمت فرمانده نیروی هوایی ارتش بسیار پربار و مهم بود و او در این دوران تحولات شگرفی را در نیروی هوایی ارتش ایجاد کرد. ابداعات و ابتکارات شهید ستاری در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن در تجهیزات و سیستم‌های راداری و پدافند بوجود آمده همه حاصل افکار و ایده‌های ستاری بود، تشویق‌ها و تقدیر‌های متعدد در سوابق خدمتی او، دریافت دو مرحله نشان درجه ۱ فتح و تهیه و تدوین کتاب جنگ الکترونیک همه نشانگر منحصر به فرد بودن شخصیت علمی و فنی اوست.

مدیریت شهید ستاری در مقام فرماندهی نیروی هوایی ارتش مدیریتی کارا بود. هدایت، نظارت و کنترل دقیق امور از رموز موفقیت او در دوران تصدی فرماندهی نیروی هوایی ارتش بود. او هرگاه مسئولان را در اجرای دستورات خود ناتوان می‌دید شخصا دستور صادره را در مقابل چشم کارکنان انجام می‌داد تا اجرایی بودن دستور صادر شده را به آنان تفهیم کند و به این وسیله کادر زیردست خود را مجاب به اجرای دستورات می‌کرد. 

شهید ستاری چه اقدامات مهمی را در نیروی هوایی ارتش انجام داد؟

تأسیس دانشگاه علوم و فنون هوایی ارتش، تکمیل و عملیاتی کردن بیمارستان ۶۰۰ تخت‌خوابی نهاجا، تأسیس پروژه هواپیماسازی اوج، ساخت هواپیمای پرستو، بهینه سازی رادار‌های نهاجا، ساخت و تولید بمب‌ها و موشک‌های هدایت شونده، ارائه طرح ساخت رادار ملی و خرید هواپیما‌های اف-۷، میگ -۲۹، سوخوی-۲۴ و ده‌ها پروژه آفندی و پدافندی که امروز نقش راهبردی را در نیروی هوایی ارتش دارد همه از آثار به جا مانده ازاین شهید والا مقام است.

شهید ستاری از شروع جنگ تحمیلی که در مقام رئیس آموزش رادار معاون عملیات پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش و سپس به سمت معاون عملیاتی فرماندهی پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش گزینش شد، همواره در جبهه‌ها و قرارگاه‌ها حضور فعال داشته و علاوه بر هدایت سایت‌های پدافندی و رفع نیاز‌های آنان نقش هماهنگ کننده سایت‌ها با قرارگاه‌ها را نیز انجام داد.

کدام فرمانده پدافند ارتش جنگنده‌های بعثی را کلافه کرد؟

یکی از اقدامات مهم شهید ستاری در دوران دفاع مقدس هدایت موفق و دقیق بخش پدافندی نیروی هوایی ارتش بود. ابتکارات و تلاش بی وقفه او در بخش پدافند بر محدودیت‌های سیستم پدافندی غلبه پیداکرد. به طوری که سرلشکر پاسدار محسن رضایی فرمانده اسبق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌گوید: «شهید ستاری در عملیات "والفجر -۸" نهایت ایثار و ابتکار را از خود به نمایش گذاشت» این مطلب مربوط به زمانی است که دشمن سیستم دفاع موشکی هاگ را از کار می‌اندازد و شرایط برای نیرو‌های خودی به جهت بمباران‌های شدید شیمیایی دشمن بسیار سخت می‌شود و این شهید ستاری است که در مدت زمان کوتاهی با عملیاتی نمودن سایت موشکی نیرو‌ها را از حملات بی امان دشمن نجات می‌دهد؛ و ۷۰ فروند هواپیمای دشمن در این عملیات با طرح ابتکاری این شهید سرنگون می‌شود.

آخرین پرواز سیمرغ در آسمان ایران

ساعت ۶ و ۳۰ دقیقه صبح روز ۱۵ دی ماه سال ۷۳ بود که هواپیمای جت استار حامل فرماندهان ارشد نیروی هوایی ارتش از جمله شهید منصور ستاری، شهید یاسینی و شهید مصطفی اردستانی از تهران به سمت کیش پرواز کرد تا فرماندهان در جلسه شورای هماهنگی نیروی هوایی ارتش در کیش شرکت کنند. بعداز ظهر قرار می‌شود که هواپیما قبل از بازگشت به تهران، در پایگاه هوایی اصفهان توقف کوتاهی داشته باشد. بعد از بازدیدی کوتاه از این پایگاه، هواپیما در ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه شب آماده پرواز به سمت تهران می‌شود و پس از دقایقی هواپیما به پرواز درمی آید.

چند دقیقه از پرواز این هواپیما نگذشته بود که خلبان آن به علت بازشدن پنجره کابین خلبان در ساعت ۸ و ۴۲ اعلام فرود اضطراری می‌کند و لحظاتی بعد هواپیما در حال گردش برای نشستن بر روی باند در ۶۴ کیلومتری جنوب پایگاه اصفهان، سقوط می‌کند. اینگونه بود که شهید منصور ستاری و فرماندهان ارشد نیروی هوایی ارتش در آن پرواز به درجه رفیع شهادت می‌رسند.

توصیف رهبر انقلاب اسلامی از شهید ستاری چه بود؟

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب درباره شهید ستاری می گوید: «شهید ستاری در میدان‌های جنگ، بار‌ها تا مرز شهادت پیش رفت و پیوسته در طلب شهادت بود، او شب و روز نمی‌شناخت و تمامی لحظات زندگی خود را وقف خدمت به اسلام و نظام اسلامی کرده بود.»

خاطره‌ای از شهید ستاری 

امیر شهید سرلشکر منصور ستاری در بخشی از خاطرات خود می نویسد: «بهترین دوستانم کارگرند، بهترین دوستان و رفیقان من در نیروی هوایی پرسنل فنی و کارگر و سرباز می‌باشند. آن‌هایی که آن پایین دارند کار فنی و تعمیراتی و پشتیانی عملیات‌ها را انجام می‌دهند. بحث فرماندهی و این‌ها نیست. من این‌ها را به هیچ وجه از خودم جدا نمی‌دانم. من از همین‌ها هستم. من مال یک جای دیگر که نیستم. یکی از دلایلی که من فنی و کارگر و سربازم را دوست دارم، این است که تمام آن کار‌هایی که خودم می‌کردم، با نگاه کردن به چهره اینها، تمام مشکلات و آن کار‌های سخت آن‌ها برای من تداعی و حس می‌شود.

اعتقاد دارم که اگر "منم"، "منم" در کار باشد، کار خدایی نیست و این طوری کار پیش نمی‌رود. خدای ناکرده اگر روزی انقلاب ما از مردم جدا شود، کارش تمام است.»

انتهای پیام/