بسیاری نمی‌دانند چه مرارت‌ها کشیده شده تا سنگ بنای نخستین مدرسه‌ها گذاشته شود؛ یکی‌شان فروغ آذرخشی است که یک قرن پیش، نخستین مدرسه دخترانه مشهد را ساخت
کسانی که با تاریخ مشهد و حرم رضوی آشنایی دارند، حتماً تا به حال چشمشان به عکسی افتاده است که مناره ضلع غربی ایوان مقصوره در مسجد گوهرشاد شکاف برداشته است.
آسمان نخستین روز‌های شهریور ۱۳۲۰ در مشهد رنگ دیگری داشت. رد پای بیگانگان آنچنان در گوشه گوشه شهر دیده می‌شد که مشهدی‌ها چندان تمایلی به حضور در خیابان های شهر نداشتند.
اسناد می‌گویند اولین برقی که در مشهد روشن شد، در حرم مطهر بوده است و باز آن‌طور که در لابه‌لای مستندات می‌توان یافت، این منبع نور غیرطبیعی را شاه قاجار به مشهد آورده بود.
در قدیم امنیت و حفاظت از اموال عمومی و خصوصی، اقتضا می‌کرد اطراف شهر برج و بارو داشته باشد و تردد تنها از معابر مشخصی انجام شود. این معابر همان دروازه‌های شهر بودند.