از دیرباز تاکنون، همواره مخالفانی وجود داشته اند که عزاداری برای امام حسین (ع) را انکار کرده و یا درباره آن شبهه و تردید روا داشته اند. ایشان، گاهی کوشیده اند تا مشروعیتِ عزاداری برای امام حسین (ع) را نفی کنند و گاهی نیز کارکردهای اجتماعی آن را زیر سؤال برده اند.
اى پسر شبیب! اگر براى چیزى گریان شدی، براى حسین علیه‌السّلام گریه كن كه او را سر بریدند همان‌گونه که گوسفند را سر می‌برند و هجده كس از خاندانش علیهم‌السّلام با او كشته شدند كه روى زمین مانندى نداشتند؛ آسمانهاى هفتگانه و زمینها براى كشته‌شدن او گریستند و چهار هزار فرشته براى یاریاش به زمین آمدند و دیدند که ایشان كشته شده‌اند.
نهضت عاشورا در طول تاریخ، الهام‌بخش جنبش‌های اسلامی و شیعی بوده است. در دوران معاصر به موازات این الهام بخشی، این واقعه تأثیرگذار محل اندیشه و ژرف‌نگری اندیشمندان و عالمان قرار گرفت.
در خصوص الهام گرفتن انقلاب اسلامی از نهضت امام حسین(ع) در عاشورای سال 61 هجری قمری سخنان زیادی گفته شده است؛ اما گویاترین سخنان در این خصوص کلام عمیق و صریح امام خمینی است که در قالب چند سخنرانی به این موضوع پرداخته اند.
واعظ گفت: من وقت ندارم. پيرزن گفت: هر وقت شب به منزل برگشتيد تشريف بياوريد، اگرچه به اندازه‌ی چند دقيقه باشد، واعظ با كمال خونسردى و بى‌ميلى جواب مثبت داد كه مى‌آيم