نگاهی به آمار تراز آبی دریاچه ارومیه از سال 1344 که به پایین ترین حد خود تا آن زمان یعنی 82/1273 متر رسیده بود، تا سال 1391 که در این سال، پایین ترین حد خود را در طول این بازه زمانی 47 ساله با کاهش به 91/1270 ثبت کرد، نشان از وضعیت نگران کننده ای برای نگین آبی ایران است که شاید در تاریخ خود نیز بی سابقه بوده است.
دریاچه ارومیه ، که نام کهن آن را "چی چست" می‌گفتند و در اسطوره‌های کهن ایران زمین نقشی بنیادی داشته، و حکیم ابوالقاسم فردوسی نیز در شاهنامه از آن به خون چیست یاد کرده است، این روزها حال خوشی ندارد و بیش از 15 سال است که چشم انتظار مسئولان، دست اندرکاران محیط زیست و دوستداران طبیعت در سراسر جهان است که فکری برای درمان و نجات«بزرگترین زیستگاه طبیعی آرتمیا»، داشته باشند.
نماینده مردم اروميه در مجلس با بيان اينكه به هیچ وجه اجازه نمی‌دهیم که کشوری کوچک نظير جمهوري آذربايجان برای ما تصمیم‌گیری کند، گفت: به سران باکو اخطار می‌دهیم از حد خود فراتر نروند و ما را مجبور نکنند که در مجلس عهدنامه‌های ننگین، سنگین و سیاه تحمیلی گلستان و ترکمان‌چای را مد نظر قرار دهیم.
با توجه به تهیه برنامه مدیریتی و نسخه‌های اجرایی، انتقال آب به دریاچه ارومیه با مشکلات عدیده‌ای مواجه است و برنامه‌های پیشنهادی بیشتر جنبه تعدیلی دارد.
مدیر مطالعات آب منطقهای آذربایجان‌غربی، گفت: در حال حاضر تراز اکولوژیکی دریاچه ارومیه 1271 متر است که اگر میزان بارندگی‌ها به همین روند ادامه پیدا کند به زودی شاهد روند افزایش آب دریاچه ارومیه خواهیم بود.
نماينده مردم اروميه در مجلس با انتقاد از بي‌توجهي به مسائل درياچه اروميه گفت: رحمت الهی آمد ولی از اقدامات دولت خبری نشد و مصوبات مجلس در رابطه با دریاچه ارومیه پیگیری نشد.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی گفت: تا پایان سال جاری 2 آب‌انبار جدید در جزایر اشک، اسپیر و کبودان دریاچه ارومیه احداث می‌شود.
نماینده کلدانی‌ها در مجلس شورای اسلامی گفت: برای جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه راهکارهای زیادی ارائه شده و می‌طلبد اقدامات اجرایی در این زمینه جدی‌‌تر پیگیری شود.
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب منطقهای آذربایجان غربی گفت: سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به سال گذشته هنوز 15 سانتیمتر کاهش دارد هر چند میزان بارندگی‌ها افزایش یافته است.
نماینده مردم میاندوآب، تکاب و شاهین‌دژ در مجلس شورای اسلامی گفت: نابودی دریاچه ارومیه به طور قطع در کشاورزی منطقه تاثیر مخربی بر جا می‌گذارد بنابراین باید برای احیای این دریاچه بیشتر تلاش شود.
دریاچه ارومیه در مسیر خشکسالی در گیر و دار سدسازی و رهاسازی آب پشت سدها متوقف شده و در این مسیر هر چه پیشرفت وجود دارد همان اندازه نیز خطرهای احتمالی برای این دریاچه پیش‌بینی می‌شود.