درآستانه شب یلدا (شب چله) که از مناسبت های مهم کیهانی ایرانیان است برآن شدیم تا آداب ورسوم اقوام ایرانی را در این شب بررسی کنیم .یکی از اقوام که در استان گلستان همانند سایر هموطنان دارای آداب ورسوم ویژه ای در شب چله هستند,سیستانیهای گلستان می باشند که به سراغ محمدآذری محقق فرهنگ عامه ومدیر بنیادنیمروز رفتیم واز ایشان در خصوص شب چله در بین سیستانیها وبخصوص سیستانیهای گلستان ومازندران وخراسان شمالی سوال کردیم.
یک متخصص طب سنتی با اشاره به خواص هندوانه گفت: هندوانه مزایا و معایبی دارد که برای همه توصیه نمی‌شود اما مصرف این میوه به دلیل ویتامین‌هایی که دارد در جلوگیری از ابتلا به برخی سرطان‌ها مؤثر است.
جشن شب یلدا جشنی است که از ۷ هزار سال پیش تاکنون در میان ایرانیان برگزار می شود. ۷ هزار سال پیش نیاکان ما به دانش گاه شماری دست پیدا کردند و دریافتند که نخستین شب زمستان بلندترین شب سال است.
وی اظهار داشت: هم اکنون بخش عمده هندوانه شب یلدا به شکل تازه خوری(بوته رسی)از استان های فارس، خوزستان، هرمزگان و بوشهر و بخشی از آن از سردخانه ها تامین می شود.
ازجمله مهم ترین مراسم شب یلدا در آذربایجان شرقی بریدن هندوانه چیله قارپیزی (هندوانه چله) است/ شب یلدا در آذربایجان شرقی به دو صورت چله کوچک و بزرگ برگزار می شود/ نواختن موسیقی (عاشیق‌ها) یکی از مراسم بسیارزیباو متفاوت شب یلدا در آذربایجان شرقی است.
کنترل و نظارت بر قیمتهای میوه و تره بار و تنقلات در طرح شب یلدا با همکاری مدیریت بازرسی و نظارت اصناف استان با معاونت بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اجرا می شود.
یلدا در میان مردم استان کرمانشاه و به خصوص شهر کرمانشاه که از شهرهای باستانی و کهن ایران زمین است، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و آن روزها افراد فامیل بنا بر رسمی دیرینه به خانه بزرگترین فرد فامیل که معمولا پدر بزرگ و مادر بزرگ بودند می‌رفتند.
در فاصله کمتر از دو هفته مانده به طولانی‌ترین شب سال و آغاز فصل زمستان، بازار خشکبار و تنقلات طبق سنت هر ساله آماده تامین تقاضای این ایام می‌شود و اکنون نیز کم‌وبیش بازار آجیل و خشکبار داغ شده است.