
باشگاه خبرنگاران جوان، مونا محمدقاسمی - تنوع قومی و فرهنگی در گلستان منجر به ایجاد مجموعهای غنی از غذاهای بومی شده که نمایانگر سبک زندگی، تاریخ و آداب و رسوم مردمان این خطه هستند.
از جمله غذاهای معروف میتوان به «چکدرمه»، غذای محبوب ترکمنها، و همچنین «بورک» و «هلی آش» اشاره کرد که همگی با مواد اولیه طبیعی و محلی تهیه میشوند.
کارشناسان معتقدند معرفی این غذاها میتواند جایگاه گلستان را در گردشگری خوراکی تقویت کرده و علاوه بر جذب گردشگر، به رونق اقتصادی و اشتغالزایی کمک کند.
در ادامه به برخی از معروفترین غذاهای این منطقه اشاره میکنیم:
یکی از معروفترین و محبوبترین غذاهای سنتی استان گلستان است که با نامهای دیگری مانند چکدیرمه یا چگدیرمه نیز شناخته میشود. این غذا که شباهت زیادی به استامبولیپلو دارد، بیشتر در مناطق ترکمننشین مانند بندرترکمن، آققلا و همچنین گنبد کاووس پخته و سرو میشود.
مواد اصلی تشکیلدهنده چکدرمه شامل گوشت، پیاز، برنج، رب گوجهفرنگی، روغن و نمک است. با این حال، در برخی موارد برای ایجاد تنوع، به جای گوشت از ماهی نیز استفاده میکنند. یکی از ویژگیهای جالب این غذا، روش سنتی پخت آن در قابلمههای قدیمی موسوم به قازان است که به آن طعمی اصیل و منحصربهفرد میبخشد.
چکدرمه نمادی از فرهنگ غذایی ترکمنهای گلستان است که ترکیبی دلپذیر از طعم، سنت و تاریخ را به ارمغان میآورد و جایگاه ویژهای در میان غذاهای محلی این استان دارد.
یکی از آشهای سنتی گلستان که با سبزیجات محلی، حبوبات، برنج و انواع ادویه طبخ میشود و در فصلهای سرد سال طرفداران زیادی دارد.
این غذای معروف که از استان گلستان سرچشمه گرفته، شامل جوجه سرخشده همراه با رب انار و برنج کرهای است و در سراسر ایران محبوبیت دارد.
یک غذای مقوی که با برگ سیر، تخممرغ و برخی ادویهها تهیه میشود و معمولاً با نان سرو میشود.
نوعی خورش که از گوشت، سبزیجات محلی، روغن حیوانی و ادویههای خاص تهیه میشود و طعمی خاص و بینظیر دارد.
یکی از غذاهای محلی استان گلستان است که جزو غذاهای آبکی پرطرفدار محسوب میشود. این محبوبیت به دلیل محتوای فیبر و پروتئین گیاهی آن است که از ترکیب نخود، لوبیا و سبزی حاصل میشود.
هلی آش در ابتدا تفاوت چندانی با آشهای دیگر ندارد، اما ویژگی اصلی و متمایزکنندهاش استفاده از گوجه سبز و شکر است که به این غذا طعمی ملس و خاص میبخشد.
این غذا را میتوان با نام «آش آلو» نیز در منوی رستورانهای گرگان و دیگر شهرهای گلستان یافت. یکی از جذابیتهای این آش محلی، انعطافپذیری آن برای تغییر مواد به تناسب ذائقه افراد است.
برای مثال، میتوان از موادی نظیر کدو، برنج و پیاز داغ به مقدار دلخواه برای طعمدهی بیشتر بهره برد. این ترکیبات، هلی آش را به یک انتخاب منحصربهفرد و خوشمزه در میان غذاهای سنتی گلستان تبدیل کرده است.
ماش پلو یکی دیگر از غذاهای محلی گلستان است که شباهت زیادی به همان عدسپلو دارد. ترکیبی از ماش، برنج، گوشت چرخ کرده، زعفران ماش و همان ادویههای همیشگی این پلوی خوشمزه گلستانی را به وجود میآورد.
در هر خانوادهای بسته به سلیقه و ذائقه میتوان گوشت چرخ کرده را با گوشت گوساله یا مرغ جابه جا کرد.
یکی از غذاهای سنتی و پرطرفدار این استان است که به دلیل سادگی، سبکی و ارزش غذایی بالا جایگاه ویژهای در میان غذاهای محلی دارد. همانطور که از نام این غذا مشخص است، گوجهفرنگی ماده اصلی تشکیلدهنده آن است که طعم منحصربهفرد و تازهای به این آش میبخشد.
در تهیه گوجه آش از موادی همچون گوشت، برنج و پیاز نیز استفاده میشود. این ترکیبات همراه با افزودن نمک و ادویههای خاص طعم دلپذیری به غذا میدهند. برای اینکه این آش به خوبی بپزد و طعم مواد بهخوبی در هم ترکیب شود، معمولاً به ۲ تا ۳ ساعت زمان و شعله ملایم نیاز است. این فرآیند آرامپزی باعث میشود که غذا اصطلاحاً «جا بیافتد» و طعمی بینظیر پیدا کند.
گوجه آش با توجه به مواد ساده و خوشطعمی که دارد، در میان غذاهای محلی گلستان جایگاه ویژهای دارد و گزینهای ایدهآل برای کسانی است که به دنبال تجربه طعمی سنتی و اصیل هستند.
یکی از غذاهای سنتی و اصیل گلستان است که گرچه شباهتهایی به حلیم دارد، اما در حقیقت کاملاً متفاوت است. این غذا بیشتر به عنوان یک رسم محلی در هفتمین روز تولد نوزاد تهیه میشود و میان فامیل و همسایهها توزیع میگردد.
مواد اصلی بولامه شامل برنج است و برخلاف حلیم، در تهیه آن از گندم استفاده نمیشود. برای تهیه این غذا، برنج برای ساعتهای طولانی روی شعله آرام قرار میگیرد تا به خوبی بجوشد و نرم شود. پس از آماده شدن، این غذای خاص با شکر سرو میشود که به آن طعمی خوشمزه و منحصربهفرد میبخشد.
تهیه بولامه گرچه زمانبر است و حدود ۸ ساعت طول میکشد، اما طعم دلپذیر و سنتی این غذا ارزش تمام زحمتهای آن را دارد. این خوراک محبوب به خوبی نمایانگر فرهنگ غذایی غنی استان گلستان است و هر لقمه آن حس و حال بینظیری از اصالت و تاریخ این منطقه را به همراه دارد.
بوروک یا بورک یکی از غذاهای محلی و خوشمزه گلستان است، این غذا که بیشتر در ماه رمضان پخته میشود شباهت زیادی به پیراشکی دارد. بوروک انواع مختلفی مثل بوروک اسفناج، گوشت و قاتقلی دارد.
ترشی پلا یکی دیگر از غذاهای محلی استان گلستان است. این غذا طعم ترش دارد و برای تهیه آن از رب انار یا رب آلوچه یا گوجه استفاده میشود.
برای پخت این غذای محلی نیاز به برنج شمال، لوبیا، عدس، نخود، پیاز، دانههای انار، روغن، نمک و ادویه است.
باسترمه از غذاهای اصیل و خوشمزهای است که بیشتر در بندرترکمن پخته میشود. این غذای خوشمزه با ماهی، برنج، سیبزمینی، پیاز و انار درست میشود.
حضور دانههای انار در این غذای محلی گلستانی ترشی لذیذی به غذا میبخشد. در گذشته بیشتر از ماهی اوزون برون برای پخت باسترمه استفاده میشده، اما امروزه از دیگر انواع ماهیها هم برای پختن آن استفاده میشود.
یکی از اصلیترین مواد تشکیل دهنده این خورشت اسفناج است. به همین دلیل هم خورشت ساک غذای سرشار از آهن و مفید برای کم خونی و فقر آهن به شمار میرود جدا از خوشمزه بودن از نظر ارزش غذایی هم جایگاه خوبی دارد.
نخود فلفل گوشت آرد روغن سیر و پیاز به همراه اسفناج خورشت خوشمزه را تشکیل میدهند. این خورشت همراه پلو یا زرشک پلو سرو میشود.
از اصیلترین غذاهای محلی استان گلستان است که علاوه بر طعم فوقالعاده، ارزش غذایی بالایی دارد. مواد اصلی تشکیلدهنده این غذای خوشمزه شامل برنج، نخود، رب انار، گوشت (مرغ یا هر نوع گوشت دیگر)، پیاز و مقداری زعفران است که ترکیبی دلپذیر را ایجاد میکنند.
این پلو مغذی به دلیل استفاده از نخود و دیگر مواد اولیه غنی، سرشار از کلسیم، پتاسیم و آهن است. همین ویژگی باعث شده که نخود پلو بهعنوان گزینهای مناسب برای پیشگیری و درمان کمخونی مطرح شود.
این غذای اصیل نمایانگر بخشی از فرهنگ و سنت غذایی گلستان است و تجربهای خوشایند از طعم و سلامت را برای علاقهمندان فراهم میآورد.