
باشگاه خبرنگاران جوان؛ اعظم پورکند - وقتی مقامات اوکراینی و آمریکایی روز سهشنبه در عربستان سعودی برای اولین دیدار سطح بالا پس از مشاجره ماه گذشته رؤسای جمهورشان در دفتر بیضی شکل بنشینند، هدف یافتن راهی برای متوقف کردن خونینترین جنگ اروپا در نسلهای اخیر خواهد بود. اما به نظر میرسد ایالات متحده، اوکراین و روسیه ایدههای بسیار متفاوتی درباره اینکه آتشبس چگونه باید باشد، دارند.
اوکراین پیشنهاد توقف فوری حملات هوایی و دریایی را داده است، اما قبل از اینکه نیروهای پیادهنظامش سلاحهای خود را زمین بگذارند، به تضمینهای امنیتی نیاز دارد. ایالات متحده بر آتشبس فوری و جامع تأکید میکند؛ و روسیه، که در این مذاکرات حضور نخواهد داشت، نشان داده است که قبل از توقف جنگ، به امتیازات خاصی نیاز دارد.
اگر پیشنهاد اوکراین برای توقف حملات هوایی و دریایی پذیرفته شود، این اولین کاهش شدت جنگ پس از سه سال درگیری خواهد بود، اما دولت ترامپ به وضوح اعلام کرده است که به دنبال دستاوردهای بیشتری است. اوکراین آتشبس بدون قید و شرط در حملات دوربرد را به عنوان یک اقدام اعتمادساز پیشنهاد داده است، در حالی که مذاکرات برای یک آتشبس جامعتر ادامه مییابد.
پیش از این، فایننشال تایمز گزارش داده بود که اوکراین قصد دارد در مذاکرات با ایالات متحده درباره آتش بس جزئی بحث کند.
از سوی دیگر برخی از کارشناسان معتقدند که در مذاکرات با ایالات متحده در عربستان سعودی، کی یف به دنبال «خرید زمان» است تا منتظر کمک اتحادیه اروپا باشد.
اهداف گستردهتر اوکراین در مذاکرات با ایالات متحده این است که تا حد ممکن تأثیرات چرخش ژئوپلیتیک آمریکا به سمت روسیه تحت رهبری ترامپ بر تلاشهای جنگی خود را کاهش دهد. تحلیلگران و مقامات سابق اوکراینی گفتند که این ممکن است به کشورهای اروپایی زمان بدهد تا کمکهای خود را افزایش دهند.
اوریسیا لوتسویچ، تحلیلگر اوکراینی در موسسه تحقیقاتی چتم هاوس در لندن، گفت: «مشکل همسویی پوتین و ترامپ است. زلنسکی کاری نمیتواند انجام دهد. اوکراین آماده سازش است، اما تسلیم نمیشود. من رهبری در اوکراین نمیبینم که بخواهد با ترامپ و پوتین دوست باشد.»
آندری زاگورودنیوک، وزیر دفاع سابق اوکراین، گفت که اوکراین بعید است بر اصرار خود بر وجود یک مکانیزم اجرایی برای هر آتشبسی کوتاه بیاید. او گفت که روسیه پتانسیل بیشتری برای بازسازی ارتش خود در هر وقفهای در جنگ دارد.
زاگورودنیوک در یک مصاحبه تلفنی گفت: «اگر ما چیزی نداشته باشیم و روسیه در حال تقویت نیروهای خود باشد، در یک سال آنها آماده حمله مجدد خواهند بود.»
اوکراین ایده آتش بس در هوا و دریا را به عنوان یک آزمایش در نظر میگیرد. هیئت کی یف میخواهد از همکاران آمریکایی خود بپرسد که آیا درک درستی از موضع روسیه در این زمینه دارند یا خیر.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، که در راه شرکت در این مذاکرات در شهر ساحلی جده است، روز دوشنبه گفت که اوکراین باید در مورد مناطقی که روسیه از سال ۲۰۱۴ تصرف کرده است، امتیازاتی بدهد تا به عنوان بخشی از هر توافق صلحی به نتیجه برسد.
روبیو به خبرنگاران گفت: مهمترین چیزی که باید از اینجا با خود ببریم این است که اوکراین آماده انجام کارهای دشوار است، همانطور که روسها نیز باید کارهای دشواری انجام دهند تا این درگیری پایان یابد یا حداقل به شکلی متوقف شود. "
این اولین مذاکرات سطح بالا و حضوری بین ایالات متحده و اوکراین پس از دیدار ۲۸ فوریه در کاخ سفید بین رئیسجمهور ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، است که به مشاجره و توهین کشیده شد. ترامپ در یک لحظه به زلنسکی گفت: ـبه اندازه کافی حرف زدی. تو برنده نخواهی شد.»
از آن زمان، زلنسکی تلاش کرده است تا روابط با ترامپ را بهبود بخشد و دیدار جنجالی آنها را «تأسفبار» خوانده است. مقامات اوکراینی نیز در ارائه پیشنهاد آتشبس خود محتاط بودهاند. یک مقام اوکراینی که اجازه صحبت عمومی درباره برنامههای هیئت را نداشت، گفت که در آخر هفته، مقامات فرانسوی و انگلیسی به هیئت اوکراینی آموزش دادند که چگونه با آمریکاییها صحبت کنند. این هیئت همچنین قرار است با مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، دیدار کند.
این مقام اوکراینی گفت که اوکراین به آتشبس در دریا و هوا تمایل دارد، اما ممکن است این ایده را به طور آزمایشی مطرح کند. او گفت: «ما نمیدانیم که آیا روسها آماده هر گونه گامی به سوی صلح هستند یا نه.» این مقام گفت که اوکراینیها از آمریکاییها، که به طور جداگانه با روسها صحبت کردهاند، میپرسند که آیا بینشی درباره موضع مسکو در مورد پیشنهاد اوکراین دارند یا خیر.
زلنسکی هفته گذشته با حمایت امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، پیشنهاد آتشبس جزئی را مطرح کرد. روسیه به طور مستقیم پاسخ نداده است. رئیسجمهور اوکراین همچنین خواستار تبادل همه زندانیان جنگی شده است، که یک اقدام سنتی اعتمادساز در مذاکرات صلح است.
پیشنهاداتی که اوکراین به جده میآورد، دقیقترین پیشنهادات این کشور تا به امروز است. در عوض، اوکراین به دنبال یک اقدام فوری از سوی ایالات متحده است: از سرگیری کمکهای نظامی و اشتراک اطلاعاتی که پس از مشاجره در دفتر بیضی شکل توسط ترامپ متوقف شد.
قطع اطلاعاتی قبلاً به سربازان در میدان نبرد، به ویژه در منطقه کورسک روسیه، آسیب رسانده است، جایی که سربازان روسی با کمک جنگندههای کره شمالی به سرعت در حال پیشروی هستند.
تصویر اخیراً در شرق اوکراین کمی متفاوت به نظر میرسد، جایی که یک بازگشت آهسته برای روسها در میدان نبرد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. نیروهای اوکراینی در آنجا پیشروی روسیه را متوقف کردهاند و بخشهای کوچکی از زمین را پس گرفتهاند. از ابتدای ماه، روسیه تنها پنج مایل مربع از خاک اوکراین را تصرف کرده است.
روبیو از تشریح یک توافق بالقوه خودداری کرد، اما به وضوح گفت که امتیازات بسیار مهم خواهند بود. او گفت که مهم است بدانیم روسیه چه امتیازاتی میدهد. او گفت: «ما نمیدانیم که آنها واقعاً چقدر از هم فاصله دارند.»
روبیو گفت: «من فکر میکنم هر دو طرف باید به این درک برسند که هیچ راهحل نظامی برای این وضعیت وجود ندارد. روسها نمیتوانند تمام اوکراین را فتح کنند، و بدیهی است که برای اوکراین در هر دوره زمانی معقولی بسیار دشوار خواهد بود که روسها را به طور کامل به موقعیت سال ۲۰۱۴ بازگرداند.»
مشخص نیست که پیشنهاد آتشبس هوایی و دریایی، که ممکن است با توافقی برای تقسیم درآمدهای حاصل از استخراج مواد معدنی اوکراین با ایالات متحده همراه باشد، برای ترامپ کافی باشد تا اشتراک اطلاعاتی را از سر بگیرد و توقف ارسال سلاح را لغو کند.
ترامپ از طرفین درگیر خواسته است که در اسرع وقت جنگ را متوقف کنند، بدون اینکه ابتدا شرایطی را که ممکن است شامل مکانیسمهایی برای حفظ صلح باشد، مذاکره کنند. او در جلسه دفتر بیضی شکل استدلال کرد که آتشبس میتواند سریعتر از یک توافق صلح به دست آید و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، به قول خود عمل خواهد کرد.
روسیه به طور عمومی خواستار شرایطی شده است که قبل از اجرای آتشبس اعمال شود، و پوتین نشان داده است که میخواهد امتیازات زیادی از اوکراین و غرب بگیرد.
تحلیلگران معتقدند که پوتین علاوه بر تلاش برای حفظ قلمرویی که روسیه تاکنون تصرف کرده و ادعای زمینهای بیشتر، خواهان تضمینی است که اوکراین به ناتو نپیوندد، اتحادیه غرب از اروپای مرکزی و شرقی عقبنشینی کند و اندازه و قدرت آتش ارتش اوکراین محدود شود.
پوتین روز پنجشنبه گفت: «ما باید نسخهای از صلح را برای خود انتخاب کنیم که مناسب ما باشد و آرامش بلندمدت را برای کشورمان تضمین کند.»
برای اوکراین، این مذاکرات چالش ناامیدکنندهای برای تطبیق با متحدی است که اکنون مواضع دشمن خود را اتخاذ کرده است. هم روسیه و هم دولت ترامپ مشروعیت زلنسکی را زیر سوال بردهاند و اوکراین را به شروع جنگ متهم کردهاند.
ترامپ هفته گذشته گفت: صادقانه بگویم من با اوکراین مشکل دارم، و آنها برگ برندهای در دست ندارند.
ایالات متحده همچنین از نقش صلحبانان اروپایی در اوکراین تحت یک آتشبس حمایت نکرده است، اما در حالی که مقامات اوکراینی و آمریکایی روز سهشنبه در جده دیدار میکنند، مقامات ارشد نظامی قرار است در پاریس گرد هم آیند تا درباره چنین نیرویی بحث کنند. سِباستین لِکورنو، وزیر دفاع فرانسه، در پاسخ به این سوال که چند نیرو ممکن است لازم باشد، به La Tribune du Dimanche گفت: «همه چیز به مأموریت و موقعیت آنها بستگی دارد.»
منبع: نیویورک تایمز