اجتناب از درمان‌های دندانپزشکی؛ اشتباه بزرگ خانم‌های باردار
تغییرات فیزیولوژیکی بدن در دوران بارداری می‌تواند موجب بروز مشکلات دندانی جدی شود.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ شیوا خیری - سلامت دهان و دندان در دوران بارداری یکی از مسائل حیاتی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی بدن در این دوران می‌تواند موجب بروز مشکلات دندانی جدی شود که علاوه بر تهدید سلامت مادر، می‌تواند بر جنین نیز تأثیر بگذارد. کارشناسان بهداشت بر اهمیت توجه به این موضوع و لزوم اقدامات پیشگیرانه تأکید دارند.
دوران بارداری یکی از حساس‌ترین و پرچالش‌ترین مراحل زندگی هر خانمی به حساب می‌آید. در این دوران، علاوه بر تغییرات فیزیکی و هورمونی، نیاز‌های تغذیه‌ای و بهداشتی مادر به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. یکی از مسائلی که اغلب در سایه سایر نگرانی‌ها قرار می‌گیرد، سلامت دهان و دندان است. مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری می‌تواند نه تنها برای مادر ناراحت‌کننده باشد؛ بلکه اثرات منفی بر سلامت جنین نیز داشته باشد. از این‌رو، ضروری است که به این بخش از مراقبت‌های بهداشتی در دوران بارداری توجه ویژه‌ای شود و طرح‌های ویژه درمانی در دستور کار قرار گیرد.
چالش‌های سلامت دهان و دندان در دوران بارداری
دوران بارداری یکی از زمان‌هایی است که زنان به دلیل تغییرات هورمونی، فیزیولوژیکی و افزایش تقاضای تغذیه‌ای، دچار مشکلات زیادی در زمینه سلامت دهان و دندان می‌شوند.
دکتر زهرا محسنی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، گفت: «در دوران بارداری، تغییرات هورمونی موجب افزایش خون‌رسانی به لثه‌ها می‌شود و این خون‌رسانی بالا باعث تورم و خونریزی لثه‌ها خواهد شد. التهاب لثه یکی از مشکلات شایع در این دوران است. افزایش تولید هورمون‌ها در دوران بارداری به طور خاص موجب حساسیت و التهاب لثه‌ها می‌شود. در این دوران، خونریزی لثه‌ها حتی در هنگام مسواک زدن معمولی مشاهده می‌شود و این امر می‌تواند به پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های شدیدتر لثه منجر شود.»
مشکلات دندانی و تأثیر آن بر سلامت جنین
یکی از نگرانی‌های جدی در رابطه با مشکلات دندان‌ها در دوران بارداری، تأثیر آن بر سلامت جنین است. تحقیقات نشان داده‌اند که بیماری‌های دهان و دندان می‌توانند خطر زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد را افزایش دهند.
دکتر محمدرضا ایمانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در این باره می‌گوید: «بیماری‌های دهان و دندان به دلیل ارتباط با التهاب سیستمیک می‌توانند خطرات جدی برای سلامت مادر و جنین ایجاد کنند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که عفونت‌های لثه و دندان می‌توانند باعث زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم شوند.»
ضرورت آگاهی‌رسانی و مراجعه به دندانپزشک در دوران بارداری
بسیاری از زنان باردار به دلیل ترس از درمان‌های دندانپزشکی و اثرات آن‌ها بر جنین، از مراجعه به دندانپزشک خودداری می‌کنند. اما طبق گفته کارشناسان، درمان‌های دندانپزشکی در دوران بارداری بی‌خطر است و حتی می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری جلوگیری کند.
دکتر زهرا محسنی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، در این خصوص می‌گوید: «یکی از اشتباهات بزرگ زنان باردار، اجتناب از درمان‌های دندانپزشکی است. اگر مشکلات دهان و دندان به موقع درمان نشوند، ممکن است عواقب آن برای سلامت مادر و جنین جدی‌تر باشد. درمان‌های دندانپزشکی در دوران بارداری با رعایت اصول ایمنی کاملاً بی‌خطر است.»
نظرات کارشناسان در خصوص لزوم اصلاح برنامه‌های درمانی و پیشگیرانه
دکتر مهدی رضایی، متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در مورد اهمیت مراقبت‌های دندانی در دوران بارداری می‌گوید: «در گذشته، بسیاری از مادران باردار به دلیل عدم آگاهی از این موضوع، مشکلات دندانی را نادیده می‌گرفتند؛اما خوشبختانه با پیشرفت اطلاعات و آگاهی در جامعه، شرایط تغییر کرده است. پزشکان باید آموزش‌های بیشتری در این زمینه به زنان باردار بدهند و از سوی دیگر، خدمات دندانپزشکی باید برای این گروه تسهیل شود.»
دکتر آیدا سادات قاسمی، دندانپزشک و متخصص سلامت دهان، نیز تأکید دارد: «در دوران بارداری، بدن مادر نیاز به توجه ویژه در زمینه بهداشت دهان و دندان دارد. به ویژه از آن‌جایی که بسیاری از مادران به دلیل بارداری به مشکلات هورمونی دچار می‌شوند، کنترل این مسائل و جلوگیری از عفونت‌های لثه و دندان در این دوران اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.»
دکتر محمدرضا ایمانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، افزود: «آموزش‌های دقیق و مؤثر در زمینه مراقبت از دندان‌ها قبل و در دوران بارداری می‌تواند به کاهش مشکلات دندانی کمک کند. باید دولت برنامه‌هایی برای آموزش بیشتر زنان باردار به‌ویژه در روستا‌ها و مناطق کم‌برخوردار ترتیب دهد.»
لزوم اقدام فوری و متناسب با نیاز‌های سلامت دهان و دندان در دوران بارداری
با توجه به اهمیت موضوع سلامت دهان و دندان در دوران بارداری، کارشناسان به لزوم اقدامات فوری و مؤثر برای مقابله با این چالش تأکید دارند. این اقدامات باید شامل ارتقای سطح آگاهی عمومی، بهبود دسترسی به خدمات دندانپزشکی و طرح‌های بیمه‌ای ویژه برای زنان باردار باشد.
دکتر زهرا محسنی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، می‌گوید: «در حال حاضر، بسیاری از زنان باردار به دلیل عدم دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب یا نداشتن آگاهی کافی، با مشکلات جدی در سلامت دهان و دندان مواجه هستند؛ بنابراین ضروری است که وزارت بهداشت برنامه‌های ویژه‌ای برای آموزش و حمایت از این گروه از زنان تدوین کند.»
دکتر مهدی رضایی نیز بر این نکته تأکید کرد: «تمامی اقدامات باید متناسب با نیاز زنان باردار باشد. خدمات دندانپزشکی باید پوشش بیشتری داشته باشد و برنامه‌های آموزشی باید به طور ویژه برای گروه‌های مختلف زنان باردار طراحی شوند تا آن‌ها بتوانند به راحتی از سلامت دهان و دندان خود مراقبت کنند.»
با توجه به چالش‌ها و مشکلاتی که در زمینه سلامت دهان و دندان مادران باردار وجود دارد، لازم است که اقدامات فوری در این حوزه انجام شود. ارائه خدمات دندانپزشکی ویژه مادران باردار، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ایجاد بیمه‌های درمانی خاص، می‌تواند به‌طور چشمگیری به کاهش مشکلات دندانی در این دوران کمک کند. علاوه بر این، ارتقای آگاهی عمومی و جلوگیری از ترس و نگرانی‌های زنان باردار در مواجهه با درمان‌های دندانپزشکی از دیگر نکات مهم است که باید در اولویت قرار گیرد.
