باشگاه خبرنگاران جوان؛ مجید غلامی بهنمیری - حمیدرضا قربانی، پژوهشگر حوزه موسیقی ،گفت: تقریباً همه ما از گوش دادن به موسیقی لذت می‌بریم. از آن به عنوان یک زبان جهانی نیز یاد می‌شود. موسیقی فراتر از سرگرمی بودن، می‌تواند احساسات ما را تغییر دهد و رفتار ما را به طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد.

او افزود: گاهی اوقات، موسیقی به عنوان منبع انگیزه و نشاط عمل می‌کند، در حالی که در موارد دیگر، می‌تواند باعث ایجاد حس غم و اندوه شود.

فواید موسیقی

قربانی در فواید موسیقی می‌گوید: موسیقی حافظه را بهبود می‌بخشد. موسیقی می‌تواند تاثیر مثبتی بر حافظه و حفظ حافظه داشته باشد. در یک مطالعه، محققان دریافتند که شرکت‌کنندگانی که به موسیقی کلاسیک گوش می‌دادند در مقایسه با افرادی که بدون موسیقی کار می‌کردند، در حفظ و یادآوری عملکرد بهتری داشتند. اگرچه موسیقی نمی‌تواند از دست دادن حافظه را در شرایطی مانند زوال عقل معکوس کند و حافظه را بازگرداند، اما می‌تواند زوال شناختی (حافظه) را کاهش دهد.

موسیقی اضطراب را کاهش می‌دهد

این پژوهشگر حوزه موسیقی در ادامه گفت: شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد گوش دادن به موسیقی می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد به این نتیجه رسید که گوش دادن به موسیقی پس از یک اتفاق استرس زا می‌تواند به بهبود سریعتر سیستم عصبی کمک کند و باعث آرامش سریعتر شود. مطالعه دیگری نشان می‌دهد که گوش دادن به موسیقی سطح هورمون‌های استرس را در بدن کاهش می‌دهد. گوش دادن به موسیقی همچنین می‌تواند به تنظیم تنفس و ضربان قلب که از علائم فیزیکی اضطراب هستند کمک کند.

موسیقی به علائم افسردگی کمک می‌کند

قربانی افزود: موسیقی می‌تواند خلق و خوی ما را تغییر داده و بهبود بخشد. بر اساس تحقیقات سال ۲۰۱۷، مشخص شد که گوش دادن به موسیقی، به ویژه ترکیبی از ژانر‌های کلاسیک و جاز، تأثیر مثبتی بر علائم افسردگی دارد. زمانی که چندین جلسه موسیقی درمانی برای بیماران دچار افسردگی برگزار شد، تأثیر مثبتی بر روی آنان گذاشت و احساس انگیزه و ادامه زندگی را در آنها برانگیخت.

خلق و خوی بهبود یافته

قربانی گفت: به گفته متخصصان مغز و اعصاب، مشخص شده است که موسیقی باعث ترشح مواد شیمیایی عصبی مانند دوپامین (یک ماده شیمیایی مرتبط با لذت)، کورتیزول (هورمون استرس)، اکسی توسین و سروتونین می‌شود که همگی کلیدی برای عملکرد مغز و سلامت روان هستند.

جنبه مضر موسیقی

این پژوهشگر حوزه موسیقی در مور مضرات موسیقی می‌گوید: اگر چه گوش دادن به موسیقی می‌تواند به طرق مختلف کمک کند، اما می‌تواند اثرات منفی نیز داشته باشد. برخی از آنها عبارتند از:

موسیقی پرخاشگری را ترویج می‌کند

برخی از ژانر‌های موسیقی، که با اشعار صریح و ضرب‌های تهاجمی مشخص می‌شوند، ممکن است به افزایش پرخاشگری کمک کنند. یک مطالعه تحقیقاتی نشان می‌دهد که گوش دادن به آهنگ‌هایی با اشعار خشونت آمیز می‌تواند افکار و احساسات پرخاشگرانه را در بین جوانان افزایش دهد. این تحقیق همچنین بیان کرد که قرار گرفتن مکرر در معرض آهنگ‌های خشونت آمیز می‌تواند به رشد شخصیت تهاجمی کمک کند.

موسیقی و مصرف مواد

قربانی در ادامه با اشاره به اینکه برخی از ژانر‌های موسیقی ممکن است از طریق اشعار آن استفاده از مواد را تمجید یا ترویج دهند، افزود: تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که گوش دادن به موسیقی رپ ارتباط مثبتی با مصرف مشکل ساز الکل و مواد مخدر و حتی رفتار‌های پرخاشگرانه در میان نوجوانان دارد.

نشخوار فکری

او گفت: اگرچه موسیقی پتانسیل ارتقای خلق و خوی را دارد، پخش شدن یک موسیقی غمگین زمانی که از قبل احساس ناراحتی می‌کنید، می‌تواند باعث تشدید احساس غم و اندوه و فعال کردن افکار منفی شود. این چرخه ممکن است به احساس گرفتار شدن در احساسات منفی کمک کند.

کلیشه‌ها

قربانی در ادامه می‌گوید: نماهنگ‌ها و اشعار می‌توانند کلیشه‌ها را تقویت کنند و به تعصبات اجتماعی بیفزایند. هنگامی که گروه‌ها یا افراد خاصی در موسیقی به صورت کلیشه‌ای به تصویر کشیده می‌شوند، می‌تواند نحوه نگرش مردم را شکل دهد و نگرش‌های جانبدارانه را تقویت کند.

چگونه اثرات مضر موسیقی را کاهش دهیم؟

او در مورد چگونگی کاهش اثرات مضر موسیقی، گفت: انتخاب‌های عمدی در مورد موسیقی مصرفی داشته باشید. از اشعار، تم‌ها و لحن کلی موسیقی که گوش می‌دهید؛ آگاه باشید مانند هر رسانه تأثیرگذار، اعتدال بسیار مهم است. سعی کنید تعادل را در مصرف موسیقی حفظ کنید و در عین حال خود را در معرض طیف متنوعی از ژانر‌ها و تم‌ها قرار دهید.

نتیجه گیری:

قربانی در پایان افزود: قدرت و تأثیر موسیقی بر ذهن و رفتار انسان غیرقابل انکار است از یک سو می‌تواند به بهبود خلق و خوی کمک کند و به رفع علائم اضطراب و افسردگی کمک کند، در حالی که از سوی دیگر می‌تواند پرخاشگری، مصرف مواد و کلیشه‌سازی را نیز ترویج کند. در نهایت، مانند هر رسانه دیگری، ما باید از انتخاب‌های موسیقی خود آگاه باشیم تا از این عوارض جانبی جلوگیری کنیم.