باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطیما میرزایی - طلا کالای ارزشمندی که این روز‌ها در فضای مجازی و حقیقی توجه اغلب افراد را به سوی خود جلب کرده است و این را می‌توان به وضوح از تبلیغات گسترده‌ای که برای خرید و فروش طلا از طریق پلتفرم‌های آنلاین می‌شود به خوبی درک کرد؛ به طوری‌که نه تنها در فضای مجازی تبلیغات متعددی برای این منظور می‌شود بلکه بیلبورد‌های طلایی سطح شهر نیز، حکایت از این موضوع دارند؛ تا جایی‌که کمتر بزرگراهی در تهران پیدا می‌شود که به تبلیغات پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین نپرداخته باشد و این نشان می‌دهد که بازار طلا و رقابت فروش در این حوزه بسیار داغ است. 

 از سال‌های اخیر تاکنون، اغلب مردم به خرید و فروش طلا روی آورده‌اند و دلیل مهمی که می‌توان برای آن برشمرد سرمایه‌گذاری امن در این بازار و حفظ دارایی در برابر تورم است؛ چراکه از دیرباز طلا همیشه از محبوبیت خاصی در مقایسه با بازار‌های موازی برخوردار بوده است و حتی زمانی که یک بازاری رشد می‌کرد از سکه بودن آن یاد می‌کرده‌اند و یا اگر زمینی در منطقه‌ای از کشور جای رشد و پیشرفت داشت از عبارتی مثل «زمینش طلاست»! این موضوع، طبیعی است که افراد در رکود اقتصادی فعلی بدنبال بازاری باشند که در اغلب مواقع، سکه باشد و ریسک کمتری به همراه داشته باشد. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که وقتی بازاری مثل طلا با سیلی از تقاضا رو‌به‌رو می‌شود بدون شک، ریسک‌هایی را هم، به همراه خود خواهد داشت.

فقط با ۱۰۰ هزار تومان صاحب طلا شو

از سال ۹۹ شاهد بوده‌ایم که پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا جای خود را در زندگی مردم باز کرده‌اند و در سال‌های گذشته، اسامی متنوع و متعدد آنها بیش از پیش نقل محافل شده‌اند و با بازارگرمی‌هایی، چون «فقط با ۱۰۰ هزار تومان صاحب طلا شو!» تلاش کرده‌اند که اعتماد افراد را جلب کنند تا به زعم خودشان، مردم در شرایط فعلی اقتصادی از این بازار جا نمانند. این در حالی است که هم‌اکنون، هر گرم طلای ۱۸ عیار، قیمتی بیش از ۵ میلیون تومان دارد و همین امر کافی است تا موضوع پرریسک خالی‌فروشی پُررنگ شود و اگرچه اتحادیه و فعالان حوزه طلا و جواهرات در این رابطه هشدار جدی داده‌اند، اما خرید و فروش طلای آب‌شده از طریق پلتفرم‌های آنلاین همچنان خریداران خود را دارد؛ به طوری‌که حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا در گفت‌وگوی خود با «میز اقتصاد» گفت: با پیگیری ویژه پلیس و دستور مقامات قضایی، بیش از یک و نیم تن طلا را از شرکت‌ها گرفتیم و در اختیار بانک‌های عامل؛ کارگشا و ملت قرار دادیم و آمار‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۱۰ میلیون نفر از این پلتفرم‌ها طلای آب‌شده خریداری کرده‌اند؛ بنابراین تضمین سرمایه‌ای که مردم در این پلتفرم‌ها گذاشته‌اند کجاست؟

گفتنی است نگرانی‌های خالی‌فروشی و کلاهبرداری در بازار طلا که در این روز‌ها تیتر رسانه‌ها شده‌اند بیشتر به خاطر این است که قصه «سکه ثامن» و «کوروش کمپانی» تکرار نشود.

کیومرث امیریان، رئیس کمیسیون تخصصی طلا، جواهر و نقره اتاق اصناف ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان در این خصوص بیان کرد: مجوز‌ها با نظارت اصناف در درگاه ملی مجوز‌ها صورت می‌گیرد و حدود ۲۸۶ پروانه کسب در فضای مجازی به منظور فروش طلای آب‌شده صادر شده است و نظارت کامل بر این موضوع داریم؛ به طوری‌که پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا موظف هستند که طلا را در بانک موردتأیید خودشان قرار دهند و سپرده‌ای که در عیار طلا درج می‌شود ۷۵۰ یا ۲۴ عیار است.

رئیس کمیسیون تخصصی طلا، جواهر و نقره اتاق اصناف ایران اظهار کرد: اتاق اصناف ایران متولی اصناف است و بر کلیه اتحادیه‌های کشور نظارت دارد و به همین دلیل، اصناف ایران هیچ گونه جوازی را صادر نمی‌کند و صرفاً ضوابط و قوانین و پیشنهاد‌های اتحادیه‌ها را موردبررسی قرار می‌دهد. 

بانک کارگشایی میزبان حدود یک و نیم تن طلای پلتفرم‌های آنلاین

امیریان تصریح کرد: در سال ۹۹ ضوابط پلتفرم‌ها در حالی نوشته شد که هنوز قیمت و تقاضای طلا تا این حد، افزایشی نبود ولی بعد از آن، تجارت الکترونیک شاهد سامانه‌ها و سکو‌هایی بود که به صورت قارچ‌گونه و بدون دریافت مجوز کامل افزایش پیدا کرده و با مبالغ کم و زیاد شروع به فروش طلای آب‌شده کردند و همین موضوع باعث ایجاد حساسیت بر روند کاری آنها شد و اتاق اصناف ایران نیز، بازنگری درمورد ضوابط طلای آب‌شده را در دستور کار خود قرار داد و علاوه بر این، کمیته متشکل از سازمان‌هایی مثل اتاق اصناف ایران و پلیس امنیت و پلیس اقتصادی و بانک مرکزی در مرکز تتا تشکیل شد که بررسی‌ها را در دستور کار خود قرار دادیم و مشاهده کردیم افراد دارای سامانه و پلتفرم به فروش زیادی طلای آب‌شده پرداخته‌اند و بدنبال آن، به آنها اخطار دادیم که در نهایت، بر اساس رصد صورت گرفته، حدود یک و نیم تن طلای این پلتفرم‌ها در مدت زمان کمتر از یک ماه، جذب بانک کارگشایی شد.

رئیس کمیسیون تخصصی طلا، جواهر و نقره اتاق اصناف ایران افزود: به هموطنان توصیه می‌کنم که حتماً طلای خود را به صورت فیزیکی با فاکتور خریداری کنند و در عین حال، به تمام پلتفرم‌ها و سکو‌ها نیز اخطار داده شده است که حتماً باید یک محل فیزیکی دارای جواز کسب اتحادیه برای تحویل طلا داشته باشند.

در ادامه، رضا الفت‌نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کار‌های فضای مجازی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان گفت: از حدود ۴ سال گذشته، دستورالعملی در اتحادیه کسب و کار‌های مجازی نوشته شد و به تصویب رسید که متقاضیان فروش طلا در فضای مجازی در حالتی می‌توانند اقدام به این کار کنند که یا خودشان طلافروشان باشند و یا این که از اتحادیه طلافروشی مجوز داشته باشند و یا این که با طلافروش دارای مجوز رسمی قرارداد امضا شده داشته باشند تا مسئولیت فروش طلا را برعهده بگیرد و نکته مهم مورد اشاره در دستورالعمل این است که حتماً باید نظارت بر این موضوع وجود داشته باشد و طلا به خریدار تحویل داده شود. 

عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کار‌های فضای مجازی مطرح کرد: متأسفانه در ۳ سال گذشته، اتحادیه کسب و کار‌های مجازی به نوعی، تعطیل است و کمیسیون‌های مهمی مثل بازرسی که نقش مهمی در این خصوص دارند عملاً تعطیل هستند و به همین دلیل، بنده از تعداد مجوز‌های صادر شده اطلاعی ندارم و امیدوار هستم که اتحادیه بزودی بتواند فعالیت خود را به صورت رسمی ادامه دهد و نظارت لازم را داشته باشد. 

الفت‌نسب تأکید کرد: بنده از مردم درخواست می‌کنم که به شرایط مطلوب و مجوز‌های قانونی طلا‌هایی که خریداری می‌کنند توجه کنند و حتماً طلا را دریافت کرده و برای خرید طلا از طریق مراکز دارای جواز کسب اقدام کنند که به ذخیره طلا می‌پردازند.

مهلت ۵۰ روزه به کمیته طلا برای رعایت ضوابط جدید مجوزها 

گفتنی است که محمدرضا حاجی جعفری، معاون مرکز بهبود محیط کسب و کار وزارت اقتصاد از مهلت ۵۰ روزه به کمیته طلا خبر داد تا ضوابط جدیدی برای صدور مجوز پلتفرم‌های خریدوفروش طلا تدوین کند و علاوه بر این، تأکید کرد: دو شرط اساسی باید به این ضوابط افزوده شود. نخست، سپرده‌گذاری طلا در بانک کارگشایی است؛ به طوری‌که هر متقاضی باید به میزان خرید و فروش خود، طلا در بانک کارگشایی سپرده داشته باشد و دوم، تضمین امنیت پلتفرم است. یعنی باید زیرساخت‌های امنیتی لازم برای سایت‌ها فراهم شود.

معاون مرکز بهبود محیط کسب‌وکار وزارت اقتصاد ادامه داد: مشکل اصلی این است که کاربرگ مربوط به «سامانه معاملات آنلاین طلا، طلای آب‌شده و جواهرات» بدون رعایت ملاحظات امنیتی تدوین شده بود. این در حالی است که در گذشته، هر متقاضی صرفاً با ارائه یک قرارداد با یک طلافروش و دریافت نماد اعتماد می‌توانست برای دریافت مجوز فعالیت اقدام کند و این روند باعث شد که نهاد‌های امنیتی به موضوع سهولت صدور این مجوز‌ها حساس شوند و درخواست توقف آن را مطرح کنند.

حاجی جعفری افزود: از آن‌جایی که طبق تبصره‌های ۲ و ۴ ماده ۷ قانون اصلاحیه اجرای سیاست‌های اصل ۴۴، توقف کامل صدور مجوز‌ها ممنوع و جرم‌انگاری شده است؛ بنابراین امکان جلوگیری از صدور مجوز وجود ندارد؛ مگر به‌صورت موقت و به‌منظور اصلاح ضوابط. بر همین اساس، در جلسه ۸۵ هیئت مقررات‌زدایی تصمیم گرفته شد که صدور این مجوز‌ها به مدت ۵۰ روز متوقف شود تا ضوابط لازم تدوین شود.