توتک یا نان ییلاقی یک نوع نان شیرین محلی البرز (کرج و جاده چالوس) و دماوند است. این نان محلی را به سادگی در خانه و به وسیله فر یا با تابه می‌توانید تهیه کنید و به عنوان نان در وعده صبحانه به همراه کره، مربا و سرشیر سرو کنید. همچنین از نان توتک به عنوان یک میان وعده مقوی و خوشمزه برای مدرسه بچه‌ها نیز می‌توانید استفاده کنید. در ادامه به آموزش طرز تهیه توتک و نکات مهم در تهیه آن می‌پردازیم.

مواد لازم برای تهیه توتک کرجی

آرد گندم: ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار

خمیر مایه: ۱ قاشق غذاخوری

شکر: نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار

آب: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار

ماست: ۳ قاشق سوپ‌خوری

روغن جامد یا کره: ۱۰۰ گرم

مواد لازم برای رومال توتک

زرده تخم مرغ: ۱ عدد

خامه صبحانه: به مقدار لازم

زعفران (دم کرده غلیظ): به مقدار لازم

مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱ ساعت
مدت زمان لازم برای تهیه توتک محلی: ۳۰ دقیقه

مراحل طرز تهیه توتک در فر

توتک یک شیرینی سنتی و محلی است که با چند قلم مواد اولیه در دسترس در خانه قابل تهیه است. برای تهیه توک محلی دماوند و البرز برای صبحانه یا میان وعده مطابق مراحل زیر پیش بروید.

مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید

در اولین مرحله از طرز تهیه توتک، مقدار لازم از مواد اولیه را آماده و همه را روی یک میز بچینید. به این صورت هنگام پخت این نان محلی دچار مشکل نمی‌شوید و در کارتان وقفه ایجاد نمی‌شود. مواد یخچالی مثل ماست، تخم مرغ، کره و … را بیرون از یخچال قرار دهید تا با دمای محیط هم‌دما شوند.

زعفران را با زعفران‌ساب بسابید. سپس به آن چند قطعه یخ یا مقداری آبجوش اضافه کنید و صبر کنید تا زعفران دم بکشد و رنگ بگیرد.

مرحله دوم: آب و شکر را روی حرارت قرار دهید

یک قابلمه با سایز مناسب انتخاب کنید و مقدار لازم از آب و شکر را در آن بریزید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید تا شکر کاملا در آب حل شود، اما آب نجوشد. در این مرحله صرفا کافی است که شکر روی حرارت در آب حل شود. شهد به دست آمده را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید تا از داغی بیفتد و ولرم شود. در این مرحله می‌توانید یک لیوان آب ولرم آماده و شکر را در آن حل کنید.

مرحله سوم: آرد و مایه خمیر را ترکیب کنید

یک ظرف گود و بزرگ را انتخاب کنید و ۲ لیوان دسته‌دار فرانسوی آرد را الک کنید و در آن بریزید. سپس مایه خمیر را اضافه کنید. آرد و مایه خمیر را به خوبی با یکدیگر هم بزنید تا یکدست شوند.

مرحله چهارم: شهد را به خمیر اضافه کنید

در این مرحله از طرز تهیه توتک ساده، خمیری که از ترکیب آرد و مایه خمیر به دست آمده را باز کنید. شهد (ترکیب آب و شکر) را که از روی حرارت برداشتید و ولرم شده است به میان خمیر اضافه کنید. همه مواد را به خوبی ورز بدهید تا شهد کاملا به خورد خمیر برود و بافتی منسجم پیدا کند.

مرحله پنجم: ماست و روغن جامد را اضافه کنید

در ادامه مقدار لازم از ماست و روغن جامد را به خمیر به دست آمده اضافه کنید. خمیر را با پنجه‌های دست به خوبی ورز دهید. ورز دادن را باید حدود پنج دقیقه ادامه دهید تا همه مواد به طور یکدست با هم ترکیب شوند و خمیر به یک بافت منسجم برسد. برای تهیه توتک در این مرحله به جای روغن جامد می‌توانید از کره نیز استفاده کنید.

مرحله ششم: خمیر توتک را استراحت دهید

بعد از آنکه خمیر را کاملا ورز دادید، روی آن را با سلفون یا با یک پارچه نخی بپوشانید و در دمای اتاق قرار دهید. خمیر نان محلی توتک به حدود یک ساعت زمان برای ور آمدن نیاز دارد. حجم خمیر در این مرحله باید دو برابر شود. بعد از یک ساعت به خمیر سر بزنید و هروقت که حجم آن دو برابر شد زمان پخت نان فرا رسیده است.

مرحله هفتم: رومال توتک را آماده کنید

در فاصله‌ای که خمیر آماده می‌شود شما فرصت دارید تا رومال را آماده کنید. برای آماده کردن رومال، یک عدد تخم مرغ را بشکنید و زرده را از سفیده آن جدا کنید.

برای رومال توتک به زرده تخم مرغ نیاز دارید. زرده تخم مرغ را با قاشق کاملا هم بزنید تا از حالت لختگی در بیاید. سپس مقداری زعفران و خامه صبحانه را نیز به آن اضافه کنید و همه مواد را با یکدیگر هم بزنید تا کاملا با هم مخلوط شوند.

مرحله هشتم: خمیر را شکل دهید و آماده کنید

بعد از آنکه خمیر ور آمد، روی یک سطح صاف را آردپاشی کنید و خمیر را روی آن به ضخامت یک سانتی‌متر باز کنید. خمیر را با کاتر یا با قالب فلزی به شکل گرد یا هر شکل دلخواه دیگر برش بزنید. رومالی را که از قبل تهیه کردید با فرچه روی خمیر‌های شکل داده شده بمالید.

مرحله نهم: توتک را در فر بپزید

فر را از قبل با دمای ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد روشن کنید تا کاملا گرم شود. سپس کف سینی را با روغن کمی چرب کنید و خمیر‌های توتک را روی آن بچینید. سینی را در فر قرار دهید و به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صبر کنید تا روی توتک‌ها کاملا طلایی شود. سپس فر را خاموش کرده و آنها را از فر بیرون بیاورید.

مرحله آخر: توتک را سرو کنید

توتک شما آماده است. آن را به صورت گرم و در وعده صبحانه به عنوان نان صبحانه یا به عنوان وعده عصرانه یا یک میان وعده خوشمزه برای بچه‌ها در مدرسه استفاده کنید.

طرز تهیه توتک به روش‌های دیگر

اگر به فر دسترسی ندارید باز هم می‌توانید این نان محلی را تهیه کنید. برای تهیه توتک بدون فر و در ماهیتابه به یک تابه دو طرفه نیاز دارید. دو طرف تابه را با روغن کمی چرب کنید. سپس خمیر‌های شکل داده شده را روی آن بچینید.

درب تابه را ببندید و آن را روی حرارت ملایم قرار دهید. حتما از شعله پخش کن نیز استفاده کنید که نان توتک نسوزد. بعد از گذشت نیم ساعت توتک خانگی شما آماده است. آن را از روی حرارت بردارید و میل کنید.

روش تهیه توتک شکم پر محلی دماوند

در برخی از دستور پخت‌ها توتک را به شکل شکم‌پر درست می‌کنند. برای این کار به مواد میانی نیاز دارید. برای مایه میانی توتک مقداری گردو را آسیاب کنید و با پودر دارچین و پودر زنجبیل مخلوط کنید.

سپس زمانی که خمیر را شکل دادید از مواد میانی درون آن بریزید و خمیر را مثل پیراشکی یا قطاب جمع کنید و دور آن را محکم بچسبانید. بقیه مراحل را مطابق دستور پخت توتک در فر یا ماهیتابه انجام دهید.

نکات مهم در طرز تهیه توتک خانگی خوشمزه

مقدار شیرینی نان توتک به ذائقه شما بستگی دارد. می‌توانید به دلخواه از مقدار کمتر یا بیشتری از شکر استفاده کنید.

دماوندی‌ها از قدیم در مراسم حنابندان، عید نورور، مهمانی حاجیان و مراسم مهم دیگر توتک درست می‌کردند.

از کنجد، سیاه دانه، خرفه یا سبزی‌های خشک معطر به عنوان رومال این نان سنتی می‌توانید استفاده کنید.

استفاده از مقداری وانیل و هل در رومال طعم متفاوتی به توتک می‌دهد.

در طرز تهیه توتک با شیر، به جای آب ولرم از یک لیوان فرانسوی دسته‌دار شیر ولرم باید استفاده کنید.

اگر می‌خواهید از توتک به مدت طولانی نگهداری کنید حتما در فریزر قرار دهید. قبل از استفاده از آن یخ‌زدایی کنید و سپس حتما آن را گرم کنید.

برای فرم دادن به خمیر توتک از کاتر، لیوان، کاسه یا قالب مخصوص شیرینی‌پزی استفاده کنید.

حتما زمان بدهید تا مواد اولیه به دمای محیط برسند و بعد از آنها استفاده کنید.

نان توتک لواسان، ساوه و مازندران هم به همین روش با اندکی تغییر در ادویه‌ها درست می‌شود.

چه کار کنیم تا توتک حجیم و لطیف شود؟

حتما اجازه دهید که خمیر کاملا به عمل بیاید. معیار آماده شدن خمیر دو برابر شدن حجم آن است.

توتک‌ها را در طبقه وسط فر قرار دهید و در طبقه پایین آن یک کاسه آب قرار دهید. این ترفند به لطیف شدن توتک کمک می‌کند.

منبع: فرارو