محمد ثابت اقلیدی امروز ۲۵ مردادماه ۱۴۰۳ با بیان اینکه آب انبار تاریخی " هشت پخ " به شماره ملی ۳۴۱۴۴ در فهرست ملی ایران جای گرفته است گفت: آب انبار به دلیل فرم معماری هشت گونه که دارد به هشت پخ معروف شده است.
او افزود: یکی از ویژگی‌های این بنای ملی نوع شکل آن است به طوری که پلان مخزن آب آب انبار از بیرون دارای فرمی هشت ضلعی و از داخل فرم دوازده ضلعی دارد. این نوع ساخت در احداث آب انبار‌های شهر لار کمتر دیده شده است و به احتمال زیاد این آب انبار از معدود آب انبار‌هایی است که تعداد اضلاع آن از درون و بیرون متفاوت است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس با بیان اینکه بنا در وضعیت ایستایی خوبی بسر می‌برد گفت: این بنای ملی دارای ارزش فرهنگی (حفظ، معرفی و مستند سازی سنت‌های خاص معماری آب انبار‌های لار همچنین ارزش هنری (نحوه ساخت، نوع ساخت، نوع گنبد، پلان ۱۲ ضلعی گنبد) و ارزش معماری (نمونه‌ی منحصر بفرد از آب انبار‌ها به علت داشتن اضلاع دوازده گانه در مخزن و گنبد) می‌باشد
گفتنی است به دلیل خشکی آب و هوای بخش عمده‌ای از کشور و عدم ریزش باران کافی در بیش از شش ماه در سال در اکثر نقاط و در نتیجه فصلی بودن آب رودخانه‌ها و عدم دسترسی به آب، تمهیدات گوناگونی جهت تامین آب شیرین در فصول خشک سال شده است. در این رابطه، آب انبار همانگونه که از نامش پیداست، برای ذخیره‌ی آب در فصول پرآب و استفاده از آن برای سایر ایام سال احداث می‌شده است. بدین ترتیب نیاز مردم باعث شده در شهر‌های گرم و خشک، هر محله برای خود یک یا چند آب انبار داشته باشد. در لارستان نیز آب انبار از ابنیه مهم شهری بوده و گنبد‌های حجیم آب انبارهایش در سیمای شهر خودنمایی می‌کرده است.
آب انبار هشت پخ لار نیز نظیر نمونه‌ای مشابه، وظیفه‌ی آب رسانی به محلات مسکونی را داشته است. قدمت آب انبار به دوره قاجاریه باز می‌گردد. قطر درونی و بیرونی بنا نیز به ترتیب در حدود ۱۱ و ۱۶ متر است. مساحت آن حدود ۲۰۵ متر مربع است.
بنا دارای چهار دهانه غیر قرینه است. دلیل این غیر قرینگی نزدیکی به خانه‌ها در شرق آب انبار می‌باشد که امکان آبگیری درست را نمی‌داده است؛ بنابراین گزارش هم اکنون این اثر تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است و هرگونه دخل و تصرف و عملیات منجر به تخریب و یا تغییر هویت آن شود برابر مواد ۵۵۸ لغایت ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، تعزیرات و مجازات از دارنده جرم محسوب می‌شود و مرتکب مشمول مجازات قانونی خواهد شدو مرمت و بازسازی اثر صرفا با تایید و نظارت این وزارت خانه ممکن خواهد بود.
