میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی با تأکید بر این‌که تحولات و دستاورد‌های اخیر حوزه تأمین‌اجتماعی مرهون همت و تلاش مجدانه شخص رئیس‌جمهور شهید در راهبری این تحولات بوده، گفت: سازمان تأمین‌اجتماعی خدمات متنوعی را از معیشت تا درمان به بیمه‌شدگان و بازنشستگان ارائه می‌کند و به سبب مأموریت و کارکردی که دارد، سرمایه اجتماعی نظام است. سازمان تأمین‌اجتماعی به دنبال تأمین عدالت و آسایش و رفاه است که اینها مؤلفه‌های مهم حکمرانی هستند و اگر عملکرد یک نظام در این مؤلفه‌ها مثبت باشد باعث افزایش سرمایه اجتماعی می‌شود و اگر نقص و قصوری باشد، باز هم یکی از مؤلفه‌های مهم و اثرگذار بر سرمایه اجتماعی، ولی به شکل منفی است.

مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: حدود ۴۷ میلیون نفر از جمعیت کشور، از اقشار و گروه‌های مختلف، از بدنه کارگری جامعه تا بازنشستگان و کارفرمایان، تحت پوشش تأمین‌اجتماعی هستند که به معنای این است که سازمان تأمین‌اجتماعی حدود ۵۵ درصد جامعه را پوشش داده شده است. سیاست‌های کلی تأمین‌اجتماعی که توسط مقام معظم رهبری در فروردین ماه سال ۱۴۰۱ در این دولت ابلاغ شد نگاه راهبردی خاصی به تأمین‌اجتماعی داد که هم چالش‌ها و راه درمان آنها را نقطه‌زنی کرده و هم راهبرد‌های جامعیت، کفایت و کارآمدی سیاست‌های رفاهی را برای تأمین‌امنیت و آسایش آحاد جامعه تبیین کرده است. اینها وظایف سنگینی است و شخص رئیس‌جمهور شهید آیت‌الله رئیسی به‌کرات در جلسات غیررسمی مختلف و حاشیه جلسات رسمی و هر زمان فرصت می‌شد، تحقق این سیاست‌ها و افزایش خدمات را مطالبه می‌کردند و تأکید داشتند که هر کاری من باید انجام بدهم، مطالبه کنید.

وی ادامه داد: با اراده توسعه خدمت که شخص اول اجرایی کشور داشت و در کنار آن خلوص نیت و انگیزه الهی که ایشان داشتند، اتفاقات خوبی در دولت مردمی سیزدهم در حوزه تأمین‌اجتماعی رقم خورد که کم‌نظیر و بعضاً بی‌نظیر است. تحولات راهبردی در حوزه کلان اقتصادی و اجتماعی که در این دولت آغاز و پیگیری شده بود، در حال به ثمر نشستن بود و ما را به سمتی می‌برد تا در سر سفره مردم نیز، بهبود شاخص‌های کلان دیده شود که حادثه شهادت شهدای خدمت اتفاق افتاد.

موسوی ادامه داد: سالیان سال وضعیت نابسامان در حوزه صندوق‌های بیمه‌ای داشتیم. ولی در این دولت خودمان را آماده کرده بودیم تا مردم به رفاه معیشتی برسند که آن حادثه تلخ رقم خورد و امور ناتمام ماند. امیدواریم دولت چهاردهم بتواند کار‌های این حوزه را ادامه بدهد و این دستاورد‌ها استمرار یابد و در رفاه معیشتی مردم و افراد تحت پوشش خود را نشان دهد.

مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: زمانی که ما سازمان تأمین‌اجتماعی را تحویل گرفتیم، وضعیت صندوق‌ها را به‌عنوان یکی از چند اَبَربحران ملی مطرح می‌کردند و بعضاً این تلقی هنوز هم هست. البته بعضی از این موارد بحران‌سازی و بحران‌نمایی افراطی برای سرپوش گذاشتن بر ناتوانی‌ها و ناکارآمدی‌های مدیریتی بوده است. این ادعا به معنای آن نیست که در حال حاضر ما چالش و مشکل نداریم؛ اما تجربه این دولت نشان داد اگر با خلوص نیت، روحیه جهادی و بر اساس اقتضائات فنی و حرفه‌ای و تخصصی عمل شود هیچ مشکل لاینحلی وجود ندارد. هر حوزه و هر پدیده‌ای سیر طبیعی خود را دارد و در این سیر طبیعی اگر مواجهه درست با اقتضائات هر زمان داشته باشیم؛ آن پدیده و آن حوزه قابل مدیریت کردن است و صندوق‌های بیمه‌ای هم از این قضیه مستثنی نیستند.

وی ادامه داد: می‌توان این‌گونه گفت که صندوق‌های بیمه‌ای متولد می‌شوند دوران نوزادی، کودکی، نوجوانی، جوانی و میان‌سالی دارند و نهایتاً به پیری می‌رسند. این تجربه در همه کشور‌های دنیا وجود داشته است. مهم این است در اقتضای طبیعت یک صندوق بیمه‌ای، سیر تطوری و تغییرات آن را درست شناسایی و مدیریت کرد. الان برخی از پیرترین صندوق‌های جهان، بهترین صندوق‌های جهان هم هستند. مثلاً صندوق بازنشستگی ژاپن مسن‌ترین صندوق بیمه‌ای است ولی معادل ۱۶۰ تا ۱۷۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور ژاپن، دارایی دارد و از محل سود این دارایی تعهدات خود را اجرا می‌کند. همه صندوق‌ها وقتی وارد دوران میان‌سالی می‌شوند باید بر دارایی‌ها و سرمایه‌ها متمرکز شوند. اگر در دوران جوانی صندوق، درست از فرصت‌ها استفاده شود مشکلات احتمالی آتی قابل حل است و اگر دست روی دست گذاشته شود، مشکلات بیشتر می‌شوند تا به مرحله غیرقابل حل برسند.

موسوی افزود: سازمان تأمین‌اجتماعی تقریباً در مسیر میان‌سالی رو به پایین در حال حرکت است. در آغاز به کار دولت مردمی سیزدهم، نه تنها خزانه سازمان خالی بود بلکه منفی ۱۱۵ هزار میلیارد تومان هم بدهکار نظام بانکی بود. به خاطر همین در سال ۱۴۰۱ در فهرست بدهکاران بانکی، جز اولین بدهکاران بانکی کشور بودیم. این بدهی از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۰ ایجاد شده بود و علت آن هم کسری نقدینگی برای انجام تعهدات و پرداخت مستمری بود. به‌گونه‌ای که در هر ماه چند هزار میلیارد تومان از منابع بانکی استقراض می‌شد.

مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی تصریح کرد: در حال حاضر به لطف خداوند متعال تمام بدهی‌ها به بانک رفاه را که حدود ۱۰۶ هزار میلیارد تومان از آن ۱۱۵ هزار میلیارد تومان بود، تسویه کرده‌ایم. از سوی دیگر مطالبات قابل توجهی نیز از بخش خصوصی داریم. یعنی ابر بدهکارترین سازمان تبدیل شد به ابر طلبکارترین که در تاریخ تأمین‌اجتماعی چنین چیزی سابقه نداشت. این اتفاق با همت شخص رئیس‌جمهور شهید راهبری شد و هیچ‌کس نمی‌تواند آن را به نام خود ثبت کند. در جلسات مختلف هر جا مشکل داشتیم ایشان شخصاً ورود می‌کردند.

وی ادامه داد: کمک‌های شهید جمهور باعث شد تا بدهی بانک‌ها پرداخت شود و یکی از راه‌های آن، تأدیه بدهی دولت‌ها به تأمین‌اجتماعی بود. از سال ۱۴۰۰ تا امروز دولت سیزدهم حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان بدهی تأمین‌اجتماعی را تأدیه کرده و امسال به این عدد، حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان اضافه خواهد شد. در حالی که از سال ۱۳۵۷ تا ۱۴۰۰ میزان تأدیه دیون تأمین‌اجتماعی در مجموع تمامی دولت‌ها تنها ۸۰ هزار میلیارد تومان بوده است. این موضوع مطالبه همیشگی بازنشستگان بوده است که بعضاً برخی جریانات معاند از این موضوع به‌عنوان یک ابزار استفاده و ناراضی‌تراشی می‌کردند.

موسوی افزود: تسویه حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان بدهی، یعنی دولت شهید رئیسی سه و نیم برابر همه دولت‌ها، تسویه بدهی انجام داده است. از زاویه‌ای دیگر، متوسط تسویه بدهی دولت‌های قبل از دولت سیزدهم در هر سال نسبت به بدهی ایجادی در آن سال، در بهترین حالت حدود ۲۰ درصد بوده، یعنی هر قدر در هر سال بدهی ایجاد کرده‌اند، فقط ۲۰ درصد آن را تسویه کرده‌اند ولی در دولت شهید رئیسی ۶۵ درصد بدهی ایجادی در هر سال تسویه شده است. یعنی از این منظر هم عملکرد دولت سیزدهم سه برابر سایر دولت‌های قبلی بوده است.

موسوی ادامه داد: از طریق بخشی از آن ۲۶۰ هزار میلیارد تومان وصولی از طریق تسویه بدهی دولت، بدهی بانکی را تسویه کردیم و بقیه آن را به سمت افزایش سرمایه تأمین‌اجتماعی بردیم. حدود ۴۶ هزار میلیارد تومان در بانک رفاه و بقیه آن هم در زیرمجموعه خود تأمین‌اجتماعی یعنی در شستا سرمایه‌گذاری شده است.

مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: بعضاً ادعا می‌شود که تأمین‌اجتماعی برای تأدیه دیون خود، دارایی فروخته است، ولی افتخار تأمین‌اجتماعی این است که در این دولت، یک آجر و یک سهم از سهام تأمین‌اجتماعی فروخته نشد. در دولت قبل ۲۷ هزار میلیارد تومان هر ماه مستمری می‌دادند و در سال ۱۴۰۰ در هر ماه ۴ تا ۵ هزار میلیارد تومان کسری داشتیم. الان در ماه قبل ۶۵ هزار میلیارد تومان تعهد انجام دادیم و یک ریال از سال ۱۴۰۲ تا الان برای پرداخت حقوق و مستمری استقراض نکرده‌ایم و درآمد‌ها را هم افزایش داده‌ایم. این هم در طول ۱۵ سال گذشته سابقه نداشته است. البته صرفاً در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان برای بخش درمان، خط اعتباری موقت گرفته‌ایم که آن را هم در شش ماهه دوم امسال تسویه می‌کنیم.

وی تصریح کرد: اگر روال سابق را ادامه می‌دادیم الان بایستی هر ماه بین ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان استقراض می‌کردیم. از هر ۶۵ هزار میلیارد تومان تعهد ماهانه، حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان مربوط به مستمری و حقوق است و بقیه آن برای تعهدات درمان و امور و خدمات دیگر است. همچنین برای اولین بار در شش ماهه دوم امسال مثبت نقدینگی به سمتی خواهد رفت که حتی می‌توانیم سرمایه‌گذاری اختیاری انجام دهیم. چنین چیزی هم در گذشته بی‌سابقه بوده است، چون همه سرمایه‌گذاری‌های تأمین‌اجتماعی تا به حال اجباری بوده، یعنی دولت‌ها سهام دارایی‌هایی را به تأمین‌اجتماعی می‌دادند که بخشی از آنها زیانده بوده یا چندان سودآور نبوده است و تأمین‌اجتماعی اصلاً در ۲۵ سال اخیر سرمایه گذاری اختیاری نداشته و این کار با مثبت نقدینگی امسال مقدور خواهد شد.

مدیرعامل سازمان تأمین‌اجتماعی افزود: در دولت قبل به سراغ پوشش بیمه‌ای جدید و کسب‌وکار‌هایی که باید احیا می‌شد نرفته بودند. در دولت سیزدهم با همت شخص شهید آیت‌الله رئیسی، بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی احیا شد و متأثر از آن بیمه‌شده‌های اجباری ما افزایش پیدا کرد و این برای تأمین‌اجتماعی منابع جدید ایجاد کرد. علاوه بر این طرح بیمه فراگیر خانواده و مواردی نظیر طرح بیمه‌ای زنان خانه‌دار و دختران و نیز بیمه دانشجویان با جدیت پیگیری شد که در مجموع این طرح‌ها منجر به افزایش حدود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در دولت مردمی سیزدهم شد که معادل هشت تا نه سال عملکرد دولت قبل است و در نتیجه آن حدود ۸۸ هزار میلیارد تومان درآمد جدید و پایدار برای تأمین‌اجتماعی ایجاد شده است.

وی ادامه داد: در کنترل مصارف هم کار‌هایی مهم انجام شد. مثلاً در بیمه بیکاری بعضاً به شکل من غیر حق استفاده می‌کردند که با کنترل‌های نرم‌افزاری و هوشمندسازی، حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان کاهش هزینه داشتیم. برآورد‌ها نشان می‌دهد بین شش تا نه میلیون نفر بیمه نشده داریم که بر اساس قانون اساسی و سیاست‌های ابلاغی، وظیفه داریم تا پوشش بیمه‌ای را توسعه دهیم. غیر از آن ۲.۷ میلیون نفر بیمه‌شده جدید در سه سال اخیر، حداقل چهار تا شش میلیون نفر دیگر هم هستند که باید تحت پوشش قرار بگیرند و این مسیر باید ادامه پیدا کند.

موسوی بیان کرد: پیش از این آینده‌فروشی در صندوق اتفاق افتاده بود و منابع فردای مردم را صرف امروز کرده بودند. در این دولت آینده فروشی تبدیل شد به ریل‌گذاری برای آینده. ۱۰۶ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی تسویه و کسری نقدینگی هر ماه جبران شد و الان مثبت نقدینگی داریم. همه اینها هم با فعالیت‌های داخلی بوده و چیزی واگذاری یا فروخته نشده است.