دکتر محمدتقی آشوبی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان امروز (دوشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه) در اجلاس شبکه تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت (SDH) کشور در سالن همایش‌های دهکده ساحلی انزلی گفت: حاکمیت سلامت در جامعه وابسته به مداخلات متعددی بوده که تغییر آنها به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت مردم و جامعه هدف مؤثر است.

او افزود: نظام سلامت برای رشد و اعتلای خود امروزه در بسیاری از مواقع با چالش‌ها و موانعی رو به رو است که بررسی‌های عمیق و ارائه راهکار برای برون‌رفت از آنها ضرورتی انکارناپذیر است، از این رو مراکز تحقیقاتی باید با کنکاش و پژوهش پیرامون آن، گامی رو به جلو در رابطه با آنها بردارند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان یکی از عوامل اجتماعی مؤثر در سلامت را کاهش زاد و ولد و نرخ باروری پایین برشمرد و تصریح کرد: امروزه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام سلامت در دنیا و ایران، کاهش زاد و ولد و پایین بودن نرخ باروری است.

دکتر آشوبی با بیان اینکه از سال ۱۳۹۶ تاکنون یک هزار و ۹۳۵ فقره تحقیقات در حوزه باروری در کل کشور انجام شده است، گفت: باید بررسی و پایش شود که این میزان تحقیقات چه تأثیری در افزایش نرخ باروری و تعادل در این شاخص نظام سلامت داشته و چقدر از نتایج تحقیقات دانشمندان ما بهره گرفته شده است؟

او با اذعان به اینکه باروری در گیلان پایین‌ترین نرخ در کشور را دارد، افزود: ما طرح پیشنهادی به وزارت بهداشت و سازمان برنامه مبنی بر بیمه و پرداخت حقوق به زنان خانه‌دار غیرشاغل صاحب فرزند را داده و در آن تأکید کردیم که به ازای هر یک فرزند، ضمن پرداخت حقوق، سن بازنشستگی هم به تناسب آن کاهش پیدا کند؛ این طرح از دانشگاه علوم پزشکی گیلان مورد قبول واقع نشد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان تصریح کرد:، اما بیمه تأمین اجتماعی روستائیان و عشایر این طرح را اجرایی کرد و خوشبختانه این بیمه برای زنان غیرشاغل دارای حداقل ۳ فرزند در حال اجرا است.

سالمندی، ابربحران آینده نه چندان دور 

دکتر آشوبی چالش بعدی در حوزه بحران جمعیت را سالمندی اعلام کرد و گفت: یکی دیگر از چالش‌های نظام سلامت پدیده و بحران سالمندی است. 

او با بیان اینکه سالمندی شاخصی هزینه‌بر و کاربر است، افزود: بسیاری از استان‌های شمالی و همچنین استان‌های غیرمولد با پدیده سالمندی مواجه هستند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان همچنین با اشاره به اینکه سالمندی ۸۰ درصد کل منابع نظام سلامت را به خود اختصاص می‌دهد، تصریح کرد: سالمندی در آینده نه چندان دور به ابربحران تبدیل می‌شود و باید مراکز توانبخشی را همچون مراکز بیمارستانی و درمانی در مناطق مختلف ایجاد کنیم.

به گفته دکتر آشوبی، تحقیقات در حوزه سالمندی کاربردی نیست و اگر هم تحقیقاتی در این رابطه وجود دارد، هنوز مورد پذیرش تصمیم‌گیران و سیاستگذاران قرار نگرفته است.

او تأکید کرد: اعضای هیئت علمی باید برای سالمندی مداخله تعریف و الزامات و نیازمندی‌های آنان را تبیین کنند.

افزایش مهار نشده خودکشی در جامعه

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان همچنین دیگر عامل مؤثر در سلامت را خودکشی برشمرد و اعلام کرد: آمار‌ها نشان‌دهنده افزایش مهار نشده خودکشی در جامعه است و مداخلات کاهش خودکشی در جامعه بررسی شده و کماکان در بخش‌های مختلف حاکمیتی در حال اجرا است، اما این مداخلات چقدر در مهار و کاهش خودکشی مؤثر هستند؟

دکتر آشوبی کاهش ازدواج و افزایش طلاق را از دیگر عوامل مؤثر اجتماعی در سلامت دانست و گفت: یکی از عوامل مؤثر اجتماعی بر سلامت جامعه، مقوله ازدواج و طلاق است. 

او افزود: آمار‌های سازمان ثبت احوال بیانگر کاهش ازدواج و افزایش تدریجی طلاق است که مداخلات فرهنگی، اقتصادی، مذهبی و اجتماعی در آن مؤثر هستند و باید مورد مطالعه قرار گیرند.