روح الله لایق گفت: وقوع بارندگیهای مناسب اسفند و فروردین باعث رشد مناسب پوشش گیاهی و افزایش منابع آبی شده که این عوامل برای گونههای علفخوار مانند قوچ و میش اوریال، آهو و کل وبز بسیار مناسب ارزیابی میشود.
در برنامه سرشماری حیات وحش شاخص استان که از اواسط مهر ماه پارسال شروع شد و تا آذر ماه ادامه یافت، ۱۱ هزار و ۵۸۵ رأس گونه مختلف سمدار (قوچ و میش اوریال، کل و بز و آهو) در مناطق تحت مدیریت شمارش شدند، که جمعیت حیات وحش شاخص خراسان شمالی۲۴ درصد افزایش یافت.
پارک ملی ساریگل
پارک ملی ساریگل با بیش از هفت هزار هکتار وسعت، در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اسفراین واقع است و دارای اقلیم نیمه خشک و معتدل است.
از جمله گیاهان این منطقه میتوان به ارس، زرشک، زالزالک، کرکو، انجیر وحشی، گردو، باریجه، درمنه، کلاه میر حسن، گون، شیر خشت، نسترن وحشی، چوبک و کنگر اشاره کرد.
ساریگل یکی از زیستگاههای اصلی قوچ و میش اوریال است. جانوران دیگری نظیر پلنگ، بز و پازن، کفتار، گرگ، گربه، پالاس، گربه وحشی، آهو، کبک، تیهو، هما، کرکس، چکاوک، سهره، عقاب طلایی، بالابان، انواع سارگپه، افعی، کفچه مار و تیر مار در این منطقه زیست میکنند.
منطقه حفاظت شده ساریگل
منطقه حفاظت شده ساریگل با مساحت بیش از ۲۱ هزار هکتار در غرب پارک ملی ساریگل و در پنج کیلومتری شرق اسفراین قرار دارد و این منطقه دارای اقلیم نیمه خشک معتدل است.
حدود ۲۰۰ گونه گیاهی از جمله ارس، زالزالک، انجیر وحشی، گردو، بید، سنجد، زرشک، نسترن کوهی، شیر خشت، چوبک، فرفیون، کنگر، زنبق، گاو زبان و پامچال در منطقه شناسایی شده اند و گیاه دارویی و صنعتی باریجه به وفور در منطقه یافت میشود.
ساریگل، زیستگاه یکی از اصیلترین و زیباترین پستانداران ایران یعنی قوچ و میش اوریال است. از دیگر گونههای مهم جانوری منطقه میتوان به پلنگ، بز و پازن، گرگ، روباه معمولی، گربه پالاس، سمور سنگی، سنجاب زمینی، تشی، کبک، تیهو، بلدرچین، هما، دال، سنقر، بالابان، شاهین، دلیجه، مار افعی، کفچه مار و تیر مار اشاره کرد.
پارک ملی سالوک
پارک ملی سالوک با بیش از هشت هزار هکتار وسعت، در شمال غربی اسفراین قرار دارد و دارای اقلیم نیمه خشک معتدل است.
از گونههای گیاهی منطقه میتوان به کلاه میرحسن، گون، زالزالک، زرشک، نسترن وحشی، گوجه وحشی، انجیر، کما، کلاغک، زیره و انواع لالهها اشاره کرد.
قوچ و میش اوریال و پازن و بز در کوهستانها از جانوران شاخص منطقه به شمار میآیند و دیگر گونههای مهم جانوری منطقه شامل پلنگ، گراز، گرگ، روباه، شغال، کفتار، گربه پالاس، سمور سنگی، تشی، کبک، تیهو، چکاوک، انواع سهره، سارگپه، بحری، کفچه مار، افعی و مار آتشی است.
منطقه حفاظت شده سالوک
این منطقه با بیش از ۱۱ هزار هکتار وسعت، در غرب پارک ملی سالوک و در شمال غربی اسفراین قرار گرفته است و دارای اقلیم نیمه خشک معتدل است.
گونه گیاهی غالب منطقه درمنه است که به همراه جنگلهای پراکنده ارس و کونههایی مانند زرشک، گون، کلاه میر حسن، ریش بزی، نسترن وحشی، آنقوزه، باریجه و انجیر پوشش گیاهی منطقه را تشکیل میدهد.
گونههای مهم جانوری منطقه هم شامل آهو، قوچ و میش اوریال، بز و پازن، گرگ، پلنگ، کفتار، شغال، سمور سنگی، سنجاب زمینی، روباه معمولی، کبک، تیهو، جغد، انواع سهره و چکاوک است.
منطقه حفاظت شده قرخود
قرخود با ۴۳ هزار هکتار گستره در منتهی الیه شرقی جنگلهای خزری و در غرب شهرستان مانه و سملقان قرار دارد و منطقه دارای اقلیم مدیترانهای تا نیمه مرطوب معتدل است.
در دامنههای جنوبی رشته کوههای قرخود گونههای گیاهی نظیر گونههای ارس، زرشک، درمنه، گون، چمن، پری، شور اسفناج کوهی، باریجه و کنگر میروید و دامنههای شمالی دارای پوشش گیاهی با غنای بیشتر شامل گونههایی مانند کرکو، سیاه تلو، ازگیل، زالزالک، تاغ، گلابی وحشی، تنگرس، قیچ، بارهنگ و زنبق است.
۲۲۶ گونه جانوری در منطقه شناسایی شده است که مهمترین این گونهها عبارتند از آهو، قوچ و میش اوریال، بز و پازن، پلنگ، خرس قهوه ای، گربه وحشی، کبک دری، هما، شاهین، شاه باز، لاک پشت و افعی است.
قرخود به دلیل رویشگاههای گیاهی و زیستگاههای جانوری خود دارای ارزش فراوانی است. دامنه ارتفاعی یکهزار تا ۲ هزار و ۷۰۰ متر، دما و بارندگی متوسط سالیانه ۹ درجه سانتیگراد و ۶۶۰ میلیمتر، منطقه را دارای اقلیم مدیترانهای تا نیمه مرطوب معتدل نموده است.
قلههای مرتفع و به هم پیوسته با یخچالهای دائمی، صخرههای بزرگ، درهها و آبشارها متعدد، دشتهای کم و پیش وسیع، جنگلها و مراتع زیبا، غارهای کوچک و بزرگ، چشمههای فراوان، تنوع زیستی گیاهی و جانوری، آثار تاریخی، جلوههای بدیع و کم نظیر و مجاورت با جاده اصلی مشهد – گرگان، بیانگر قابلیت بالای قرخود در جلب گردشگران است.
منطقه حفاظت شده گلول و سرانی
منطقه حفاظت شده گلول و سرانی، ناحیهای کوهستانی در ۸۵ کیلومتری شمال شیروان است که با کشور ترکمنستان هم مرز است. مساحت این منطقه بیش از ۱۸ هزار هکتار است.
گونه هایی، چون ارس، کرکو، قره قات، تنگز، شیر خشت و نسترن وحشی، پوشش گیاهی عمده منطقه را تشکیل میدهند.
گونههای مهم جانوری منطقه هم شامل قوچ و میش اوریال، پلنگ، گربه وحشی، گراز، سمور سنگی، تشی، پایکا، خرگوش است و از گونههای شاخص پرندگان این منطقه میتوان به دارکوب قهوه ای، سهره سیاه، کبک دری و هما اشاره کرد.
پناهگاه حیات وحش میاندشت
پناهگاه حیات وحش میاندشت با حدود ۸۴ هزار و ۴۳۵ هکتار در حدود ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان جاجرم قرار دارد.
تاکنون ۱۲۰ گونه گیاهی از جمله بابونه سفید، خارشتر کاکوتی، اشنیان، اسپند، گل جالیزی، درختچههای گز و تاغ، شور، زنبق و درمنه شناخته شده است.
یوزپلنگ، آهو، قوچ و میش، تشی، گرگ، روباه، شغال، گربه وحشی، کفتار، گراز، سارگپه، سلیم شنی، چکچک، چاخلق، هوبره، جغد کوچک، سنگ چشم خاکستری، دم سرخ، کوکر شکم سیاه، غراب، مار شاخدار (افعی)، تیر مار، بزمجه و لاک پشت آسیایی است.
استان خراسان شمالی با بیش از ۲۸ هزار کیلومتر مربع وسعت در شمال شرق کشور قرار دارد.