شب بیست‌وهفتم رمضان یکی از شب‌های نورانی این ماه مبارک است که برای آن، علاوه بر اعمال مشترک همه روز‌های ماه رمضان، برخی دعا‌ها و اعمال اختصاصی هم نقل شده است. شیعیان و بخشی از پیروان مذاهب اهل سنت درباره شب قدر بودن شب بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان اتفاق نظر دارند، اما بیشتر پیروان اهل تسنن شب بیست‌وهفتم را محتمل‌تر می‌دانند.

به بیان دیگر، بیشترین تأکید در منابع روایی سنّی بر شب بیست‌وسوم است و البته این تنها در منابع آمده است و، اما در عمل، امروزه به استناد روایات مربوط به شب بیست‌وهفتم، این احتمال قوی‌تر از احتمال‌های دیگر دانسته شده و اعمال ویژه شب قدر هم در میان اهل سنت، به‌طور خاص در این شب صورت می‌پذیرد. با این حال، اعمالی را که بر این شب وارد شده با هم مرور می‌کنیم.

اختلاف در تقدیم و تأخیر دعا‌های روزانه ماه مبارک

شیخ عباس قمی در «مفاتیح الجنان» می‌گوید که در کتب مختلف دعا در تقدیم و تأخیر و عبارت دعا‌های روزانه ماه مبارک اختلاف است و ادامه داده که کفعمی دعای روز بیست‌وهفتم را برای روز بیست‌ونهم ذکر کرده است و خود تصریح می‌کند که موافق مذهب شیعه بعید نیست که این دعا مناسبت‌اش با روز بیست‌وسوم بیشتر باشد. (اهل سنت شب بیست‌وهفتم ماه رمضان را از شب‌های احتمالی قدر می‌دانند.)

اقامه نماز چهار رکعتی

شب بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان که روز به درک واصل شدن ابن ملجم مرادی هم هست، بنا بر نقل کتاب «مفاتیح الجنان» اعمالی بر آن وارد شده است. منقول است که حضرت امام زین العابدین (ع) در این شب این دعا را از اول شب تا آخر شب می‌خواندند: «خدایا دوری از خانه فریب (دنیا) و دل نبستن به آن و بازگشت به خانه جاویدان و آمادگی برای مرگ پیش از رسیدن آن را روزی‌ام گردان.» عمل دیگری که برای شب بیست‌وهفتم ذکر شده نمازی چهاررکعتی است که مؤمن در هر رکعت حمد و «تبارک الذی بیده الملک» و اگر نتوانست، بیست‌وپنج مرتبه توحید می‌خواند.

درک شب قدر

براساس تفسیر آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح جمله «اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیلَه القَدْرِ» در دعای روز بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان بر اهمیت درک شب قدر تأکید شده و می‌گوید: در این بخش از دعا می‌خوانیم‌ای خدا، برتری فضیلت شب قدر را روزی‌ام کن. از این دعا برخی احتمال می‌دهند که شب بیست‌وهفتم ماه رمضان شب قدر است. در روایات، راجع به شب قدر اختلافاتی وجود دارد. شیعه اعتقاد دارد که به‌احتمال قوی، شب بیست‌وسوم شب قدر است و برادران اهل تسنن به بیست‌وهفتم اعتقاد دارند و این شب را احیا نگه می‌دارند و اعمال شب قدر را به‌جا می‌آورند. شیعه هم البته شب بیست‌وهفتم احیا دارد، اما تنها در اول شب. این استاد اخلاق با بیان اینکه برخی قائل به  شب قدر بودن شب نیمه شعبان هستند ادامه می‌دهد: اندازه‌گیری برنامه‌های ما اعم از سلامتی، عمر طولانی، رفاه، بلا، گرفتاری و هر پیشامدی در شب قدر اتفاق می‌افتد؛ شبی که مورد اختلاف است و حتی برخی عید فطر را برای آن قائلند. برخی اولیا تمام سال را احیا می‌گرفتند تا آن شب قدری را که معلوم نیست چه وقت است درک کنند.

غسل شب بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان

یکی از اعمال مهم شب بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان غسل است. کلمه «غسل» در لغت به معنی شستن است. غسل در اصطلاح فقهی هم به معنی شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیت تعیین‌شده از سوی شرع به قصد قربت و انجام فرمان الهی است. در غسل دست کشیدن لازم نیست و به هر صورتی آب به بدن برسد کافی است. از احکام آن به تفصیل در باب طهارت رساله‌های عملیه سخن گفته‌اند. قرآن در آیات ۶مائده و ۴۳نساء به این موضوع پرداخته و بیش از ۲۴۰۰حدیث هم در این موضوع وجود دارد. یکی از آثار غسل پاک شدن و طراوت روح و آمادگی برای نزدیک شدن به خدا و عبادت است. در روایت از اینکه کسی با حالت جنابت بخوابد نهی شده است. غسل را یک عمل عبادی دانسته‌اند که نیت تقرب به خدا در آن لازم است.

منبع: همشهری آنلاین